Paasgewoontes

Toen ik bij de bibliotheekgroep vroeg wat de Noorse paasgewoontes waren, kreeg ik als antwoord: sinaasappels, kvikklunsj, eieren (evt. geverfd) en buiten skiën. De paashaas zou import zijn en zoeken naar eieren hoort er ook niet bij. Wat er nog wel bijhoort is het eten van lamsvlees.

Die kvikklunsj leek me een flauwe grap, maar navraag bij een aantal andere Noren gaf hetzelfde resultaat. Dus dat hoort er ook bij. Vraag me niet waarom.

Om verder te kijken dan wat men bij pasen vindt horen, heb ik ook een boek uit de bibliotheek gehaald "Påske, tradisjoner omkring en høytid". Geschreven door Ørnlf Hodne. Die begint bij de voorjaarsfeesten in Egypte en bij de Israeliten, hoe die samengevoegd worden tot Joodse paasfeesten. Hoe de eerste Kristenen zich willen manifesteren met een eigen geloof door wat aan de dagen te rommelen, de ruzies tussen de orthodoxen en roomsen, hoe de roomse tradities in Noorwegen zich weer mengden met de voorjaarsfeesten, hoe de overgang naar het Lutheranisme ervoor gezorgd heeft dat een aantal tradities weer verdwenen, maar de vastenavondrites niet konden verdringen, etc. Ik zal daar geen verslag van doen.

Wat voor jullie misschien wel leuk is om te lezen, is hoe het volgens het boek nu in zijn werk gaat. We zitten dan al op pagina 145 van het boek. De grote uittocht naar buiten tijdens pasen begint ergens rond de eeuwwisseling van 1800 naar 1900. Alleen die mensen met voldoende geld konden zich dat veroorloven. Een reden hiervoor was de opening van de grote spoorbanen en de verbeterde communicatiemogelijkheden. Pas vanaf de jaren 30 in de vorige eeuw, toen de arbeidtijden korten werden en de lonen hoger, hadden de arbeiders ook gelegenheid om op paasvakantie te gaan. Met name in de tijd tussen de beide wereldoorlogen in was de socialistische arbeidersbeweging bezig op dit gebied. Hoewel de gelijkheid ophield bij de mannen. Het was niet gewoon dat vrouwen ook de bergen introkken. Dat begon pas rond 1930.

De jarenlange invasie met pasen, zorgde ervoor dat ook de boeren in hun paasviering wat van de gebruiken van de stedelingen overnamen. Het zorgde ervoor dat de thuisviering van pasen meer naar buitengericht en vakantieachtig werd. In de loop van de eerste tientallen jaren van 1900 had de paasweek zich ontwikkeld tot een commerciële voorjaarsvakantiekultuur. Daarbij moet de paasweek gezien worden als de week van palmzondag tot en met tweede paasdag. Dit omdat die week van oudsher gezegend was met een taboe op werken, gezien de kristelijke tradities.

Liesbeth