Eigenlijk realiseerde ik het me pas tijdens Kerstmis, er wordt helemaal niet over nieuwjaar gepraat. Op alle kaarten die je in de winkel kunt kopen, gaat het alleen maar over Jul. We hebben dan ook geen flauw idee hoe hier oud en nieuw gevierd wordt. Wij gaan het gewoon op zijn Nederlands doen. We bakken oliebollen, proberen bisschopswijn te maken en gaan spelletjes spelen. Alleen bleek het vinmonopol al dicht te zijn. Die was gisteren voor het laatst open en nu pas weer volgend jaar. Dus worden de ingredienten maar in water gekookt en van dat kruidenwater lekkere thee gezet.
Na Kerstmis zie je opeens overal containers verschijnen op parkeerplaatsen bij grote winkelcentra. Daar wordt vuurwerk verkocht. Blijkbaar mogen particulieren hier vuurwerk afsteken. We wisten al wel dat van de Fjellheis vuurwerk afgestoken wordt. Dat is al sinds 1948 een traditie. Daar wordt ook voor gecollecteerd. Dus maar even zoeken naar het hoe en wat van het Noorse vuurwerk.
Vuurwerk mag hier alleen door mensen van 18 jaar of ouder afgestoken worden. Ouders zijn verantwoordelijk voor hun eigen kinderen. Of sterretjes ook onder vuurwerk vallen, is niet duidelijk. Verder mag alleen op oudejaarsnacht tussen 18:00 en 02:00 vuurwerk afgestoken worden. Het is duidelijk dat ook hier dat te verleidelijk is voor de mensen die het al in huis hebben. We zien toch al een paar dagen regelmatig vuurwerk verschijnen en horen het nodige knallen.
Ook hier is een veiligheidscampagne. Dit jaar bestaat die uit veiligheidsbrillen voor volwassenen en kinderen, rakethouders met lichtgevende ringen waar de vuurpijlen in moeten en aansteekstaven om veilig ver van de lont te kunnen blijven met je eigen vingers. En natuurlijk de nodige posters met richtlijnen. Ik ben benieuwd wat we daar allemaal van te zien krijgen vanavond.
En dan het vuurwerk zelf. Wat hebben ze hier? Eigenlijk moeten jullie zelf maar op http://www.fyrverkeri.no kijken. Er zijn vuurpijlen, fonteinen, bommetjes, sterretjes etc. Het vuurwerk met het meeste kruit dat ik als particulier kan kopen, bevat 1000 gram kruit. Dat lijkt mij erg veel. Volgens Joost mag er in Nederlands vuurwerk niet meer dan 400 gram kruit zitten.
Later op de avond zullen we wel zien hoe het vuurwerk er in het echt uitziet. Op de plaatjes is het veelbelovend.
Verder valt het op dat het erg rustig is in de stad. Sowieso was het na Kerst rustig in de stad. Alleen de maandag na Kerst waren er redelijk wat mensen. Nu maakte de stad een verlaten indruk. Goed, ik ga oliebollen bakken. Een goed uiteinde toegewenst en veilig met vuurwerk.
groetjes,
Liesbeth
donderdag 31 december 2009
dinsdag 29 december 2009
Wie is de julenisse (kerstkabouter)
Uit de bieb heb ik een boek geleend met bovenstaande titel. Toen ik heb boek open deed, bleek dat de eerste veertig pagina's aan Sinterklaas gewijd waren. Waar Sinterklaas gevierd werd, waar hij geleefd zou hebben, een paar Sinterklaasverhalen en een paar Noorse Sinterklaasliederen. Bijvoorbeeld 'Sinterklaas goed heilig man' bestaat letterlijk vertaald in het Noors, net zoals 'Zie ginds komt de stoomboot'. Bij die tweede staat 'mondeling overgeleverd' bij.
Sinterklaas zou in veel landen in de loop der tijd zijn veranderd in de julenisse. Zwarte Piet is in Duitsland en Oostenrijk Knecht Ruprecht. Die twee landen zouden volgens het boek ook nog steeds Sinterklaas vieren. Ook in Tsjechoslovakije, Joegoslavie, Bulgarije en Polen schijnt hij te komen. Gezien de benamingen van de landen is het boek enige tijd geleden geschreven.
Martin Luther scheen zich geërgerd te hebben aan het gebruik dat Sinterklaas rond ging om goede kinderen te belonen en stoute te straffen. Dat was een katoliek gebruik, vond hij. In plaats van dat kinderen meededen met een katolieke heilige moesten ze bezig zijn met het kindje Jesus. En de kadoos moesten ze op zijn geboortedag krijgen. Op 24 december. Maar niet alle landen stopten met het vieren van Sinterklaas. Zoals wij Nederlanders maar al te goed weten. Met de Hollandse emigranten kwam Sinterklaas naar Amerika en vandaar verder naar Engeland (wat een omweg). In Amerika scheen een professor in de Hebreeuwse taal naast Nederlanders gewoond te hebben, en zijn eigen kinderen met een gedicht over Sinterklaas die met kadoos komt (maar dan wel op Kerstmis) verblijd te hebben. Dat gedicht was de basis voor het uiterlijk van de kerstman. Het gedicht werd in de krant afgedrukt ('The Troy Sentinel, 1822) maar is in de loop van de tijd veranderd van titel. Het heette 'Het bezoek van Sinterklaas' maar werd 'The night before Christmas'.
De julemann (kerstman), zoals hij te ontmoeten is als grote julenisse (kerstkabouter) in verenigingen, op juletrefester (kerstboomfeesten) en soms bij mensen thuis in Noorwegen, kan teruggevoerd worden op Sinterklaas. Maar er bestaat ook een ander soort julenisse. Die is veel kleiner en stamt af van een kleine geest met vele namen. Hij is o.a. gaardegod, tuinkabouter, huisgod e.d. En hij stamt dus niet van de een of andere christelijke heilige af, maar dateert uit een heidense tijd, toen elke familie en elk goed zijn eigen huisgod had. Later kreeg hij ook als taak om het erf te bewaken en degenen die er woonden. Zo komt hij ook in Astrid Lindgrens verhaal 'De vos en de kabouter' terug. Als dank voor het helpen wil de nisse iets terughebben en dat werd uiteindelijk de kerstpap die op kerstavond buiten gezet wordt. Deze kerstman/kabouter heeft alleen zijn naam gemeen met Sinterklaas. Nicolaas werd Nils in het noorden en Nisse een een soort koosnaam voor Nils.
De schutsnisse met kadootjes is niet zo heel oud. Hij werd voornamelijk julenisse omdat de meeste mensen niet meer in kabouters geloofden. En dat was ergens in het tweede deel van 1800. Rond het eind van de 18e eeuw werd het kerstvieren tot een kerstgebeuren, met kerstkaarten, advertenties om mensen tot kerstinkopen te verleiden, etc. En de julenisse was daar een mooi hulpmiddel bij.
Gemeenschappelijke kerstliederen vinden we voornamelijk bij de psalmen, zoals "Er is een roos ontsprongen", "Stille nacht, heilige nacht", "Adeste fidels" en de duidelijk internationale zoals "O denneboom", "Sancta Lucia". De andere kerstliederen hebben duidelijk een Noorse achtergrond, bijvoorbeeld de julenisse die zijn kerstpap in vrede op wil eten en de ratten die ook pap willen met de kat dreigt.
groetjes,
Liesbeth
Sinterklaas zou in veel landen in de loop der tijd zijn veranderd in de julenisse. Zwarte Piet is in Duitsland en Oostenrijk Knecht Ruprecht. Die twee landen zouden volgens het boek ook nog steeds Sinterklaas vieren. Ook in Tsjechoslovakije, Joegoslavie, Bulgarije en Polen schijnt hij te komen. Gezien de benamingen van de landen is het boek enige tijd geleden geschreven.
Martin Luther scheen zich geërgerd te hebben aan het gebruik dat Sinterklaas rond ging om goede kinderen te belonen en stoute te straffen. Dat was een katoliek gebruik, vond hij. In plaats van dat kinderen meededen met een katolieke heilige moesten ze bezig zijn met het kindje Jesus. En de kadoos moesten ze op zijn geboortedag krijgen. Op 24 december. Maar niet alle landen stopten met het vieren van Sinterklaas. Zoals wij Nederlanders maar al te goed weten. Met de Hollandse emigranten kwam Sinterklaas naar Amerika en vandaar verder naar Engeland (wat een omweg). In Amerika scheen een professor in de Hebreeuwse taal naast Nederlanders gewoond te hebben, en zijn eigen kinderen met een gedicht over Sinterklaas die met kadoos komt (maar dan wel op Kerstmis) verblijd te hebben. Dat gedicht was de basis voor het uiterlijk van de kerstman. Het gedicht werd in de krant afgedrukt ('The Troy Sentinel, 1822) maar is in de loop van de tijd veranderd van titel. Het heette 'Het bezoek van Sinterklaas' maar werd 'The night before Christmas'.
De julemann (kerstman), zoals hij te ontmoeten is als grote julenisse (kerstkabouter) in verenigingen, op juletrefester (kerstboomfeesten) en soms bij mensen thuis in Noorwegen, kan teruggevoerd worden op Sinterklaas. Maar er bestaat ook een ander soort julenisse. Die is veel kleiner en stamt af van een kleine geest met vele namen. Hij is o.a. gaardegod, tuinkabouter, huisgod e.d. En hij stamt dus niet van de een of andere christelijke heilige af, maar dateert uit een heidense tijd, toen elke familie en elk goed zijn eigen huisgod had. Later kreeg hij ook als taak om het erf te bewaken en degenen die er woonden. Zo komt hij ook in Astrid Lindgrens verhaal 'De vos en de kabouter' terug. Als dank voor het helpen wil de nisse iets terughebben en dat werd uiteindelijk de kerstpap die op kerstavond buiten gezet wordt. Deze kerstman/kabouter heeft alleen zijn naam gemeen met Sinterklaas. Nicolaas werd Nils in het noorden en Nisse een een soort koosnaam voor Nils.
De schutsnisse met kadootjes is niet zo heel oud. Hij werd voornamelijk julenisse omdat de meeste mensen niet meer in kabouters geloofden. En dat was ergens in het tweede deel van 1800. Rond het eind van de 18e eeuw werd het kerstvieren tot een kerstgebeuren, met kerstkaarten, advertenties om mensen tot kerstinkopen te verleiden, etc. En de julenisse was daar een mooi hulpmiddel bij.
Gemeenschappelijke kerstliederen vinden we voornamelijk bij de psalmen, zoals "Er is een roos ontsprongen", "Stille nacht, heilige nacht", "Adeste fidels" en de duidelijk internationale zoals "O denneboom", "Sancta Lucia". De andere kerstliederen hebben duidelijk een Noorse achtergrond, bijvoorbeeld de julenisse die zijn kerstpap in vrede op wil eten en de ratten die ook pap willen met de kat dreigt.
groetjes,
Liesbeth
Dinsdag, 29 december
Jitske en Joost hadden bedacht dat ze deze laatste dag een dagkaart voor de bus wilde kopen en dan de hele dag bussen om de omgeving te verkennen. Bij het plannen, bedachten ze dat een stuk wandelen leuker was. Maar waar? Na de nodige tijd met routeplanners en kaarten besloten ze tot een berg op Kvaløya. Daar konden ze tenminste met een stadsbus komen, in plaats van met een bus die maar vier keer op een dag ging.
De weersvoorspelling leek wat gunstiger. Het zou een meter per seconde minder waaien en het zou vanaf de middag warmer gaan worden. In plaats van min elf nog maar min vijf. Dat scheelt een slok op een borrel. Dus de wekker op negen uur om de bus van tien uur te halen. Dan konden ze wandelen als het licht was. Wij dus ook om negen uur de wekker. Per slot wil je zeker weten dat ze de deur uit zijn (en met de juiste uitrusting). En inderdaad, lekker ingepakt, twee thermoskannen thee met suiker, sjokolade en boterhammen vertrokken ze. Kaart, kompas en mobiel hadden ze ook bij zich. Ze hadden ons gewezen waar ze zouden lopen. Een pad vanuit een woonwijk omhoog langs twee afgedamde meertjes tot een top en diezelfde route weer terug.
Rond enen werden we gebeld. Ze stonden alweer op de bus te wachten. Het was erg koud geweest, het pad was ondergesneeuwd en de skisporen die ze waren gaan volgen waren opeens opgehouden. Toen ze verder probeerden te gaan, zakten ze ongeveer een halve meter weg in de sneeuw. Dus toen zijn ze maar omgekeerd.
Wij waren in de tussentijd naar Jekta gegaan om nog wat te ruilen en om een skibroek voor Martijn te kopen en een winterjas voor Romke. Dat leek toch wel nodig te gaan worden. Martijn op de fiets om weer wat beweging te hebben. En fietsen schijnt goed te zijn voor de spieren van je onderrug. Op Jekta hebben we toch maar een heel skipak voor beide kinderen gekocht, een broek en een jas. Romke heeft de jas vanavond al aangehad en heeft het voor het eerst behagelijk warm. Misschien dat hij langlaufen nu toch leuk gaat vinden. Want al dat buiten bezig zijn (op schaatsen na) heeft hij tot nog toe niet zo gewaardeerd vanwege koude handen en voeten.
Romke heeft zijn kans gegrepen en is tot half twee in zijn bed blijven liggen. Om half twaalf, toen wij de deur uitgingen, sliep hij zelfs nog echt. Hij zal een echte puber zijn of een groeispurt hebben. Maar rond twee uur waren we allemaal weer thuis. Toen hebben we wafels gebakken en met warme chocolademelk met slagroom genuttigd. Joost had nog geen Noorse wafels gegeten, dus dat euvel is verholpen.
Om de week logeren af te ronden, zijn we vanavond uit eten gegaan. Omdat alle zaken of dicht waren, of afgehuurd door partijen, zijn we bij Peppes Pizza geeindigd. Daar waar we vorig jaar in de zomervakantie in Gjeilo besloten dat we wel wilden emigreren naar Noorwegen. Deze keer hebben we over IJsland nagedacht ;-)
groetjes,
Liesbeth
De weersvoorspelling leek wat gunstiger. Het zou een meter per seconde minder waaien en het zou vanaf de middag warmer gaan worden. In plaats van min elf nog maar min vijf. Dat scheelt een slok op een borrel. Dus de wekker op negen uur om de bus van tien uur te halen. Dan konden ze wandelen als het licht was. Wij dus ook om negen uur de wekker. Per slot wil je zeker weten dat ze de deur uit zijn (en met de juiste uitrusting). En inderdaad, lekker ingepakt, twee thermoskannen thee met suiker, sjokolade en boterhammen vertrokken ze. Kaart, kompas en mobiel hadden ze ook bij zich. Ze hadden ons gewezen waar ze zouden lopen. Een pad vanuit een woonwijk omhoog langs twee afgedamde meertjes tot een top en diezelfde route weer terug.
Rond enen werden we gebeld. Ze stonden alweer op de bus te wachten. Het was erg koud geweest, het pad was ondergesneeuwd en de skisporen die ze waren gaan volgen waren opeens opgehouden. Toen ze verder probeerden te gaan, zakten ze ongeveer een halve meter weg in de sneeuw. Dus toen zijn ze maar omgekeerd.
Wij waren in de tussentijd naar Jekta gegaan om nog wat te ruilen en om een skibroek voor Martijn te kopen en een winterjas voor Romke. Dat leek toch wel nodig te gaan worden. Martijn op de fiets om weer wat beweging te hebben. En fietsen schijnt goed te zijn voor de spieren van je onderrug. Op Jekta hebben we toch maar een heel skipak voor beide kinderen gekocht, een broek en een jas. Romke heeft de jas vanavond al aangehad en heeft het voor het eerst behagelijk warm. Misschien dat hij langlaufen nu toch leuk gaat vinden. Want al dat buiten bezig zijn (op schaatsen na) heeft hij tot nog toe niet zo gewaardeerd vanwege koude handen en voeten.
Romke heeft zijn kans gegrepen en is tot half twee in zijn bed blijven liggen. Om half twaalf, toen wij de deur uitgingen, sliep hij zelfs nog echt. Hij zal een echte puber zijn of een groeispurt hebben. Maar rond twee uur waren we allemaal weer thuis. Toen hebben we wafels gebakken en met warme chocolademelk met slagroom genuttigd. Joost had nog geen Noorse wafels gegeten, dus dat euvel is verholpen.
Om de week logeren af te ronden, zijn we vanavond uit eten gegaan. Omdat alle zaken of dicht waren, of afgehuurd door partijen, zijn we bij Peppes Pizza geeindigd. Daar waar we vorig jaar in de zomervakantie in Gjeilo besloten dat we wel wilden emigreren naar Noorwegen. Deze keer hebben we over IJsland nagedacht ;-)
groetjes,
Liesbeth
maandag 28 december 2009
Romjul
De periode na kerstmis tot of nieuwjaar of drie koningen wordt hier romjul genoemd. Dan is alles nog gedeeltelijk gesloten. De buitenschoolse opvang en de creche zijn dan wel open, maar veel korter dan normaal. De supermarkt gaat pas om negen uur open ipv om zeven uur. De fjellheis pas om elf uur en die sluit alweer om vier uur. Omdat we vandaag, 28 december, de fjelheis willen doen, kunnen we weer niet uitslapen. De kinderen hebben een zware vakantie. Telkens al rond half tien hun bed uit. We willen met de eerste lift omhoog omdat het dan al licht is en we eventueel nog kunnen wandelen voor het donker.
Dus vanmorgen zijn we met Fjellheisen (letterlijk 'de berglift') omhoog gegaan, je hebt een prachtig uitzicht over het eiland en de omgeving. Vanaf daar kun je ook mooi wandelen. Helaas is het behoorlijk gaan waaien, en da's niet fijn met -11 in de stad, dus boven nog wat kouder, en dan de windchill er nog overheen. Joost, Jitske en ik hebben het een aardig stukje uitgehouden, maar Jitske longen bleken toch niet zo blij met zo veel koude lucht en ook mijn rug is nog niet 100%. Gewoon in de
stad gaat prima, maar op oneven terrein blijft toch effe te veel van het goede. Maar we hebben uiteindelijk toch een aardig stuk omhoog gelopen om van een nog weidser uitzicht te kunnen genieten. De sneeuw hier is erg droog, veel poeder- en stuifsneeuw, dat gemakkelijk weer verwaait. Grappig was dat de voetsporen voor ons de sneeuw had samengeperst, waardoor hij niet meer wegwoei, maar alle sneeuw eromheen weer wel. Daardoor kreeg je dus negatieve voetstappen, die niet in de sneeuw
zitten, maar juist uitsteken. Mooi en bizar om te zien. Toen we terug waren van de wandeling hebben we nog thee gedronken en van het uitzicht genoten, daarna begon het alweer te schemeren.
De resterende tijd hebben we kunnen gebruiken om de traditionele bezigheden van Noren net na kerst na te apen. Het ruilen van ongewenste of dubbele kado's. 's Avonds hebben Jitske en Joost het avondmaal verzorgd. Op Romkes verzoek werd dat pasta met tomaten-gehakt saus.
groetjes,
Martijn en Liesbeth (raden wie welke stukjes geschreven heeft)
Dus vanmorgen zijn we met Fjellheisen (letterlijk 'de berglift') omhoog gegaan, je hebt een prachtig uitzicht over het eiland en de omgeving. Vanaf daar kun je ook mooi wandelen. Helaas is het behoorlijk gaan waaien, en da's niet fijn met -11 in de stad, dus boven nog wat kouder, en dan de windchill er nog overheen. Joost, Jitske en ik hebben het een aardig stukje uitgehouden, maar Jitske longen bleken toch niet zo blij met zo veel koude lucht en ook mijn rug is nog niet 100%. Gewoon in de
stad gaat prima, maar op oneven terrein blijft toch effe te veel van het goede. Maar we hebben uiteindelijk toch een aardig stuk omhoog gelopen om van een nog weidser uitzicht te kunnen genieten. De sneeuw hier is erg droog, veel poeder- en stuifsneeuw, dat gemakkelijk weer verwaait. Grappig was dat de voetsporen voor ons de sneeuw had samengeperst, waardoor hij niet meer wegwoei, maar alle sneeuw eromheen weer wel. Daardoor kreeg je dus negatieve voetstappen, die niet in de sneeuw
zitten, maar juist uitsteken. Mooi en bizar om te zien. Toen we terug waren van de wandeling hebben we nog thee gedronken en van het uitzicht genoten, daarna begon het alweer te schemeren.
De resterende tijd hebben we kunnen gebruiken om de traditionele bezigheden van Noren net na kerst na te apen. Het ruilen van ongewenste of dubbele kado's. 's Avonds hebben Jitske en Joost het avondmaal verzorgd. Op Romkes verzoek werd dat pasta met tomaten-gehakt saus.
groetjes,
Martijn en Liesbeth (raden wie welke stukjes geschreven heeft)
zondag 27 december 2009
Zondag, derde kerstdag
Alle families zijn nog steeds bij elkaar op bezoek aan het gaan. Alleen beginnen ze nu ook meer buiten te wandelen in plaats van alleen binnen te zitten. Wij zijn vandaag ook buiten gaan wandelen om Joost wat meer van het eiland te laten zien.
Martijn komt hoe langer hoe beter mee, maar het is nog steeds niet over. Na zo'n uur is hij met Romke naar huis gegaan, terwijl Joost, Jitske en ik verder gingen. Wij hebben zo'n drie uur gewandeld en toen werd het alweer donker.
En daarna weer een gezelschapsspelletje en kransekake in elkaar zetten.
Daar zaten drie knalbonbons bij die de drie kinderen lekker mochten laten knallen. De humor die erin zat, leek erg op de humor in de Engelse knalbonbons.
Morgen kunnen we weer niet uitslapen, want we willen met de eerste fjellheis omhoog. En die gaat om elf uur. Als we langer wachten, gaat het te hard waaien en dat is bij min twaalf toch niet echt fijn.
groetjes,
Liesbeth
Martijn komt hoe langer hoe beter mee, maar het is nog steeds niet over. Na zo'n uur is hij met Romke naar huis gegaan, terwijl Joost, Jitske en ik verder gingen. Wij hebben zo'n drie uur gewandeld en toen werd het alweer donker.
En daarna weer een gezelschapsspelletje en kransekake in elkaar zetten.
Daar zaten drie knalbonbons bij die de drie kinderen lekker mochten laten knallen. De humor die erin zat, leek erg op de humor in de Engelse knalbonbons.
Morgen kunnen we weer niet uitslapen, want we willen met de eerste fjellheis omhoog. En die gaat om elf uur. Als we langer wachten, gaat het te hard waaien en dat is bij min twaalf toch niet echt fijn.
groetjes,
Liesbeth
Tweede kerstdag
De slee was gisterenavond in elkaar gezet en is vandaag in gebruik genomen door Joost en Jitske. Ook de akebretjes. Die zijn dus lekker buiten bezig geweest. Romke en ik zijn later naar buiten gegaan met de slee en een akebrett. Maar voor we dat deden hebben Martijn en ik een ommetje gemaakt om Martijn wat beweging te geven. Het gaat al een beetje beter met zijn rug, maar het is heel duidelijk nog niet over.
Er begint een vast ritme te ontstaan. Uitslapen tot het licht begint te worden, dan buiten bezig zijn, lunchen, gezelschapsspelletje spelen, thee drinken, avondeten koken, en weer een gezelschapsspelletje doen. Alleen bleven we vandaag langer op. Er was serieus Noorderlicht voorspeld en dat wilde Joost graag zien. Helaas werd het niet zo uitgebreid en indrukwekkend als zou kunnen, maar het was wel duidelijk herkenbaar als Noorderlicht. We zijn door al dat noorderlicht pas rond half twaalf naar bed gegaan.
Liesbeth
Er begint een vast ritme te ontstaan. Uitslapen tot het licht begint te worden, dan buiten bezig zijn, lunchen, gezelschapsspelletje spelen, thee drinken, avondeten koken, en weer een gezelschapsspelletje doen. Alleen bleven we vandaag langer op. Er was serieus Noorderlicht voorspeld en dat wilde Joost graag zien. Helaas werd het niet zo uitgebreid en indrukwekkend als zou kunnen, maar het was wel duidelijk herkenbaar als Noorderlicht. We zijn door al dat noorderlicht pas rond half twaalf naar bed gegaan.
Liesbeth
vrijdag 25 december 2009
Eerste Kerstdag
Het blijft rustig op de weg. We hebben allemaal uitgeslapen. Martijn af en toe met mijn hulp op een andere zij slapend. Hij was blij dat hij een verpleegster bij zich in bed had. 's Ochtends mocht ik hem helpen om zijn sokken, etc. aan te krijgen.
Na het ontbijt hebben we de kinderen de deur uitgezet. Ze moesten maar gaan langlaufen. Dat hebben ze braaf gedaan en zo'n twee uur volgehouden. Martijn heeft in die tussentijd alle stoelen uitgeprobeerd en rondjes gelopen. Hij heeft het niet makkelijk. Toen hij op zijn rug op de bank lag, kon hij zijn been niet meer van de rugleuning halen. Gelukkig kon hij er zelf nog om lachen.
Nadat de kinderen terug waren heb ik nog gelanglaufed. Ik moet toch iets doen met die stijve spieren van afgelopen zaterdag, zondag en dinsdag. Voor mijn gevoel heb ik er nog steeds last van. Maar het viel niet tegen. Na de eerste 100 meter, waar ik om de 10 meter stil moest staan om op adem te komen, ging het hoe langer hoe soepeler. Ik draaide blijkbaar warm. Uiteindelijk heb ik twee rondjes Prestvannet gedaan en een stukje lysloype. De volgende keer weer wat meer. Het is alleen jammer dat we niet met ons allen kunnen skien. We hebben maar vier paar skies, en van mijn stokken zijn de schoteltjes (of hoe ze ook heten) af, dus we hebben maar drie paar bruikbare stokken. Verder hebben we ook maar vier paar skischoenen. Maar we komen wel allemaal aan onze trekken.
Liesbeth
Na het ontbijt hebben we de kinderen de deur uitgezet. Ze moesten maar gaan langlaufen. Dat hebben ze braaf gedaan en zo'n twee uur volgehouden. Martijn heeft in die tussentijd alle stoelen uitgeprobeerd en rondjes gelopen. Hij heeft het niet makkelijk. Toen hij op zijn rug op de bank lag, kon hij zijn been niet meer van de rugleuning halen. Gelukkig kon hij er zelf nog om lachen.
Nadat de kinderen terug waren heb ik nog gelanglaufed. Ik moet toch iets doen met die stijve spieren van afgelopen zaterdag, zondag en dinsdag. Voor mijn gevoel heb ik er nog steeds last van. Maar het viel niet tegen. Na de eerste 100 meter, waar ik om de 10 meter stil moest staan om op adem te komen, ging het hoe langer hoe soepeler. Ik draaide blijkbaar warm. Uiteindelijk heb ik twee rondjes Prestvannet gedaan en een stukje lysloype. De volgende keer weer wat meer. Het is alleen jammer dat we niet met ons allen kunnen skien. We hebben maar vier paar skies, en van mijn stokken zijn de schoteltjes (of hoe ze ook heten) af, dus we hebben maar drie paar bruikbare stokken. Verder hebben we ook maar vier paar skischoenen. Maar we komen wel allemaal aan onze trekken.
Liesbeth
Julaften
's Ochtends waren de kerstsokken gevuld met een marsepijnen varkentje, noten, mandarijn en wat julemarsepijn. Dat zou allemaal traditioneel zijn. En anders is het in ieder geval gewoon lekker.
Jitske is met Joost de stad ingeweest om hem alles te laten zien. Helaas was de bieb al dicht. De winkels gingen allemaal rond 13:00 uur dicht. Dus ik heb de laatste boodschappen ook in die tijd gedaan. Daarna eens op de website van de NRK gekeken wat er wanneer aan TV te zien was. Ik had gehoord dat de sølvgutter kerstmis in zouden zingen en dat dat traditioneel was. Er bleek ook een andere traditie te zijn. Assepoester en de drie 'nøtter'. Of dat de drie gekken of de drie noten zijn weet ik niet, want ik heb nog niet in het woordenboek gekeken om te zien wat het allemaal kan betekenen. Helaas was die film al 's ochtends om elf uur geweest. Dus we waren te laat. Op de net-TV werd hij helaas niet uitgezonden.
Na de lunch hebben Jitske en Joost het avondmaal verzorgd. Tafel dekken met een extra bord voor de onbekende gast, of voor beer. Dat werd niet helemaal duidelijk. Alleen zijn noch beer, noch de onbekende gast op komen dagen. Het avondmaal was ribbe met gebakken aardappels en zuurkool. Als toetje hadden we tiramisu. Dat had eigenlijk riskrem moeten zijn, maar dat eten we een andere keer wel. Alleen hadden we zoveel eten de hele dag, dat we het toetje uitgesteld hadden tot na het kadoos uitpakken.
Maar voor we aan de kadoos gingen hebben we de kerstschoof voor de vogels buiten gezet en een vuurpotje bij onze ingang gezet. Onze eerste keer kadoos onder de boom. De kinderen hadden zich lekker uitgeleefd met leuke dingen voor elkaar en voor ons. Martijn en ik hadden meer praktische dingen gekocht die ze anders toch wel gekregen zouden hebben, zoals warme wanten. Om het toch nog leuk te houden hebben we onszelf ook zo'n stepslee (een spark) kado gedaan. Alleen is dat een bouwpakket en hebben we nog niet de moed/tijd/energie gehad om hem in elkaar te zetten.
Buiten was ook heel duidelijk te merken dat het geen normale dag was. 's Ochtends zag je redelijk wat wandelaars en auto's die voor mijn gevoel boodschappen aan het doen waren. Alleen toen ik zelf in de supermarkt was, was het er helemaal niet druk. Niet zoals in Nederland vlak voor sluitingstijd met kerst. Wat ook opviel, was dat er niets afgeprijsd was, zo vlak voor drie dagen gesloten zijn. Alles was gewoon de normale prijs. Misschien dat alle kerstspullen pas na kerstmis in de aanbieding gaan.
Toen de winkels dicht waren, zag je allemaal stellen en groepjes lopen, beladen met pakken. Ook de overburen gingen op stap. Het was duidelijk dat iedereen op weg was, om met anderen kerstmis te vieren. Rond vijfen, toen de zilveren jongens kerstmis inzongen, waren er opeens een boel netjes geklede mensen op de weg. Die kwamen blijkbaar uit de kerk. Ook klonken toen een boel kerkklokken. Na vijfen was alles stil en verlaten. Pas tegen elf uur 's avonds begon er weer een beetje verkeer op gang te komen.
Helaas heeft Martijn bij het tafeldekken last van zijn rug gekregen, en heeft hij de rest van de avond moeizaam rondgelopen. Het naar bed gaan was ook een klus. Een warme kruik bij zijn onderrug werd wel gewaardeerd, maar heeft het helaas niet over laten gaan.
groetjes,
Liesbeth
Jitske is met Joost de stad ingeweest om hem alles te laten zien. Helaas was de bieb al dicht. De winkels gingen allemaal rond 13:00 uur dicht. Dus ik heb de laatste boodschappen ook in die tijd gedaan. Daarna eens op de website van de NRK gekeken wat er wanneer aan TV te zien was. Ik had gehoord dat de sølvgutter kerstmis in zouden zingen en dat dat traditioneel was. Er bleek ook een andere traditie te zijn. Assepoester en de drie 'nøtter'. Of dat de drie gekken of de drie noten zijn weet ik niet, want ik heb nog niet in het woordenboek gekeken om te zien wat het allemaal kan betekenen. Helaas was die film al 's ochtends om elf uur geweest. Dus we waren te laat. Op de net-TV werd hij helaas niet uitgezonden.
Na de lunch hebben Jitske en Joost het avondmaal verzorgd. Tafel dekken met een extra bord voor de onbekende gast, of voor beer. Dat werd niet helemaal duidelijk. Alleen zijn noch beer, noch de onbekende gast op komen dagen. Het avondmaal was ribbe met gebakken aardappels en zuurkool. Als toetje hadden we tiramisu. Dat had eigenlijk riskrem moeten zijn, maar dat eten we een andere keer wel. Alleen hadden we zoveel eten de hele dag, dat we het toetje uitgesteld hadden tot na het kadoos uitpakken.
Maar voor we aan de kadoos gingen hebben we de kerstschoof voor de vogels buiten gezet en een vuurpotje bij onze ingang gezet. Onze eerste keer kadoos onder de boom. De kinderen hadden zich lekker uitgeleefd met leuke dingen voor elkaar en voor ons. Martijn en ik hadden meer praktische dingen gekocht die ze anders toch wel gekregen zouden hebben, zoals warme wanten. Om het toch nog leuk te houden hebben we onszelf ook zo'n stepslee (een spark) kado gedaan. Alleen is dat een bouwpakket en hebben we nog niet de moed/tijd/energie gehad om hem in elkaar te zetten.
Buiten was ook heel duidelijk te merken dat het geen normale dag was. 's Ochtends zag je redelijk wat wandelaars en auto's die voor mijn gevoel boodschappen aan het doen waren. Alleen toen ik zelf in de supermarkt was, was het er helemaal niet druk. Niet zoals in Nederland vlak voor sluitingstijd met kerst. Wat ook opviel, was dat er niets afgeprijsd was, zo vlak voor drie dagen gesloten zijn. Alles was gewoon de normale prijs. Misschien dat alle kerstspullen pas na kerstmis in de aanbieding gaan.
Toen de winkels dicht waren, zag je allemaal stellen en groepjes lopen, beladen met pakken. Ook de overburen gingen op stap. Het was duidelijk dat iedereen op weg was, om met anderen kerstmis te vieren. Rond vijfen, toen de zilveren jongens kerstmis inzongen, waren er opeens een boel netjes geklede mensen op de weg. Die kwamen blijkbaar uit de kerk. Ook klonken toen een boel kerkklokken. Na vijfen was alles stil en verlaten. Pas tegen elf uur 's avonds begon er weer een beetje verkeer op gang te komen.
Helaas heeft Martijn bij het tafeldekken last van zijn rug gekregen, en heeft hij de rest van de avond moeizaam rondgelopen. Het naar bed gaan was ook een klus. Een warme kruik bij zijn onderrug werd wel gewaardeerd, maar heeft het helaas niet over laten gaan.
groetjes,
Liesbeth
woensdag 23 december 2009
Kerstvoorbereidingen, lille Julaften
Vanochtend heeft Jitske de ribbe gehaald. Omdat er voor vijf dagen boodschappen gedaan moesten worden, paste niet alles in de koelkast. Dus maar even met de thermometer in de bergruimtes beneden gemeten of we die als koelkast konden gebruiken. De buitenste bergruimte, waar we de fietsen hebben staan, was min drie graden. Die viel dus af. De bergruimte daarachter was plus drie graden. Die kon dus uitstekend als koelkast dienen. Daar staat alle melk, ligt de ribbe langzaam te ontdooien en blijven de groentes lekker vers. De ingebouwde inloopkoelkast was plus zeven graden. Daar hebben we het koelelement nooit aangehad, dus die warme temperatuur komt nog van de zomertijd en de goede isolatie. Onze administratie ligt daar prima.
Terwijl Martijn, Jitske en Joost boodschappen deden, heb ik de boom omhoog gehaald. Die was langzaam geacclimatiseerd. Van de min tien buiten eerst een dag in de min drie, toen in de plus drie, toen in de plus tien tot vijftien (het drooghok) en nu dus naar boven de warmte in. Het bleek dat de stam niet in de gekochte gietijzeren voet paste. Hij was te dik. Gelukkig hadden we een boomzaag meegenomen vanuit Nederland. Dus telkens plakjes hout van de stam afzagen tot hij de gewenste dikte had. Dat was nog een hele klus, waar je lekker warm van wordt. Maar uiteindelijk is het gelukt. En gelukkig was de voet zwaar genoeg om de boom rechtop te houden. Dat is altijd maar afwachten.
In de tussentijd waren Jitske en Joost bezig om het peperkoekenhuisje in elkaar te zetten. Op de verpakking stond dat het een bouwpakket in 10 delen was. Het bleken er meer te zijn. Helaas waren de voor- en achterpui in drie stukken gebroken. Maar uiteindelijk is het ze gelukt om eerst alles aan elkaar te lijmen tot er de tien stukken waren die er zouden moeten zijn en daarna die stukken weer aan elkaar te zetten tot het huisje. Dat werd vervolgens mooi versierd met glazuur en sterrestrooisel uit een kerstpakket van vorig jaar. Eigenlijk moet zo'n huisje aan het begin van de advent gemaakt worden, om vervolgens met kerstmis geslacht te worden. Maar ach ja, we zijn toch maar allochtonen en snappen het allemaal niet zo goed.
En daarna kon de boom opgetuigd worden. Ik had niet gecontroleerd wat we aan kerstspullen meegenomen hadden. Ik dacht dat we alleen het stalletje maar bij ons hadden. Dus ik had twee dozen ballen en twee dozen lichtjes gekocht. Blijkt dat we ook lichtjes bij ons hebben. Dus die hadden we dubbel. Vervolgens blijkt dat wat ik voor gewone ballen aanzag, ook lichtjes te zijn. Doorzichtige glazen kerstballen met lichtjes erin. In eerste instantie balen, maar in tweede instantie wel grappig. We hebben nu een erg lichte boom. Dat past wel in deze duistere tijden. Het zou ook gewoon een Freudiaanse vergissing van me kunnen wezen.
Om verder in de stemming te komen hebben Jitske en ik nog kerstliedjes uit een Noorse kerstliederenbundel gespeeld en gezongen. Jitske op de gitaar en de zang en ik op de blokfluit de melodie. Helaas stonden er niet veel liedjes in die we al vanuit Nederland kenden. Verder hebben de kinderen de kerstsok klaargelegd bij de kachel. We hebben helaas geen spijkers in de muur kunnen slaan om ze op te hangen. En hebben we wat kerstliederen proberen te zingen. Het blijkt dan, dat we de melodie wel kennen, maar dat alle woorden eigenlijk ontbreken. We kennen de tekst van de eerste coupletten van de Sinterklaasliederen veel beter.
Terwijl Martijn, Jitske en Joost boodschappen deden, heb ik de boom omhoog gehaald. Die was langzaam geacclimatiseerd. Van de min tien buiten eerst een dag in de min drie, toen in de plus drie, toen in de plus tien tot vijftien (het drooghok) en nu dus naar boven de warmte in. Het bleek dat de stam niet in de gekochte gietijzeren voet paste. Hij was te dik. Gelukkig hadden we een boomzaag meegenomen vanuit Nederland. Dus telkens plakjes hout van de stam afzagen tot hij de gewenste dikte had. Dat was nog een hele klus, waar je lekker warm van wordt. Maar uiteindelijk is het gelukt. En gelukkig was de voet zwaar genoeg om de boom rechtop te houden. Dat is altijd maar afwachten.
In de tussentijd waren Jitske en Joost bezig om het peperkoekenhuisje in elkaar te zetten. Op de verpakking stond dat het een bouwpakket in 10 delen was. Het bleken er meer te zijn. Helaas waren de voor- en achterpui in drie stukken gebroken. Maar uiteindelijk is het ze gelukt om eerst alles aan elkaar te lijmen tot er de tien stukken waren die er zouden moeten zijn en daarna die stukken weer aan elkaar te zetten tot het huisje. Dat werd vervolgens mooi versierd met glazuur en sterrestrooisel uit een kerstpakket van vorig jaar. Eigenlijk moet zo'n huisje aan het begin van de advent gemaakt worden, om vervolgens met kerstmis geslacht te worden. Maar ach ja, we zijn toch maar allochtonen en snappen het allemaal niet zo goed.
En daarna kon de boom opgetuigd worden. Ik had niet gecontroleerd wat we aan kerstspullen meegenomen hadden. Ik dacht dat we alleen het stalletje maar bij ons hadden. Dus ik had twee dozen ballen en twee dozen lichtjes gekocht. Blijkt dat we ook lichtjes bij ons hebben. Dus die hadden we dubbel. Vervolgens blijkt dat wat ik voor gewone ballen aanzag, ook lichtjes te zijn. Doorzichtige glazen kerstballen met lichtjes erin. In eerste instantie balen, maar in tweede instantie wel grappig. We hebben nu een erg lichte boom. Dat past wel in deze duistere tijden. Het zou ook gewoon een Freudiaanse vergissing van me kunnen wezen.
Om verder in de stemming te komen hebben Jitske en ik nog kerstliedjes uit een Noorse kerstliederenbundel gespeeld en gezongen. Jitske op de gitaar en de zang en ik op de blokfluit de melodie. Helaas stonden er niet veel liedjes in die we al vanuit Nederland kenden. Verder hebben de kinderen de kerstsok klaargelegd bij de kachel. We hebben helaas geen spijkers in de muur kunnen slaan om ze op te hangen. En hebben we wat kerstliederen proberen te zingen. Het blijkt dan, dat we de melodie wel kennen, maar dat alle woorden eigenlijk ontbreken. We kennen de tekst van de eerste coupletten van de Sinterklaasliederen veel beter.
Bezoek uit Nederland, 2
Ja, alweer bezoek uit Nederland. Joost is aangekomen. Hij zou gisterenavond aankomen, maar het is vanochtend geworden. Zijn vliegtuig had vanuit Nederland al een uur vertraging. Dat lag deze keer niet aan Schiphol, maar aan Gardemoen. Door de weersituatie rond Oslo was zijn vliegtuig te laat van Oslo naar Amsterdam vertrokken en ging daar dus te laat weg. Dat werd nog spannend. Hij had een uur en twingtig minuten om over te stappen. Door de vertraging had hij nog maar 35 minuten. En dan moet je je bagage halen, opnieuw de bagage inchecken, zelf weer door de veiligheid heen en de gate zien te vinden. Gelukkig, hij haalde het. Vervolgens bleef zijn vliegtuig nog een half uur aan de grond om op vertraagde vluchten te wachten. Als ze dat nu omgeroepen hadden, had hij zich niet zo hoeven te haasten en hadden zijn ouders en Jistke wat rustiger ademgehaald. Maar dus te laat uit Oslo en dus niet om tien voor twaalf 's nachts, maar pas om half een 's nachts landen. Dus de volgende dag.
Toen Martijn, Jitske en Joost thuis kwamen met de taxi, hebben we meteen maar gezongen voor Romke. Per slot was zijn verjaardag begonnen. Zijn verjaarspost uit Nederland is al opengemaakt, maar de kadootjes moesten wachten tot vandaag het ontbijt. "O nee, toch maar de lunch, dan kan ik uitslapen," bedacht hij zich. En daar heeft hij gelijk in. Het was twee uur voor we naar bed gingen. En vanochtend heeft hij zijn neus al om half twaalf buiten zijn slaapkamer laten zien.
Wij hadden toen al afgewassen, ontbeten, boodschappen gedaan, boom en kerstspullen opgezocht en naar boven gebracht en ski's gewaxed.
Romke komt nu ontbijten, terwijl Martijn, Jitske en Joost aan het langlaufen zijn. Per slot is het nu nog licht.
Het is leuk om te zien hoe Joost reageert op alles hier. "O, dat is de kaas met vitamine D? Wordt het nog lichter dan nu? Hebben ze hier karnemelk? Wat smaakt die kulturmelk anders. Wat ligt er veel sneeuw, in Oslo lag er meer. Wat was er weinig te zien onderweg, ik dacht dat er wolken waren, maar toen zag ik in al die donkerte een paar koplampen bewegen. Het was dus allemaal leeg land." Jammer dat ik er niet bij was in de supermarkt. Daar zal het wel op dezelfde manier doorgegaan zijn. Blijde herkenning van zaken uit het blog en verwondering voor alles wat anders is. En hij was ook blij dat hij toch maar niet zijn zonnebril had meegenomen. Die had hij bijna ingepakt, bij de neus genomen door zijn moeder. Jitske was al even warhoofdig over het skien. "We kunnen niet de hele lysloipe doen voor het te donker wordt" zei ze. En dat terwijl de lysloipe verlicht is door lantarenpalen.
Uit Romke's natuurvakboek heb ik nog nuttige informatie gevonden over het schoonmaken van het raampje van de kachel. Bij de handleiding van onze kachel in Nederland stond dat je een schone doek met was as erop moest nemen en daarmee het raampje schoonmaken. Mensen die ook houtkachels met raampjes hadden, vertelde hetzelfde. In Romke's boek stond dat je de lap ook nog even vochtig moest maken. De as werkt schurend en door het water erbij werkt het ook nog eens ontvettend (?natronloog? gecreeerd door de chemische reactie van water bij as). Natuurlijk probeer ik zoiets uit en het bleek inderdaad veel beter schoon te maken dan een droge doek met as erop.
groetjes,
Liesbeth
Toen Martijn, Jitske en Joost thuis kwamen met de taxi, hebben we meteen maar gezongen voor Romke. Per slot was zijn verjaardag begonnen. Zijn verjaarspost uit Nederland is al opengemaakt, maar de kadootjes moesten wachten tot vandaag het ontbijt. "O nee, toch maar de lunch, dan kan ik uitslapen," bedacht hij zich. En daar heeft hij gelijk in. Het was twee uur voor we naar bed gingen. En vanochtend heeft hij zijn neus al om half twaalf buiten zijn slaapkamer laten zien.
Wij hadden toen al afgewassen, ontbeten, boodschappen gedaan, boom en kerstspullen opgezocht en naar boven gebracht en ski's gewaxed.
Romke komt nu ontbijten, terwijl Martijn, Jitske en Joost aan het langlaufen zijn. Per slot is het nu nog licht.
Het is leuk om te zien hoe Joost reageert op alles hier. "O, dat is de kaas met vitamine D? Wordt het nog lichter dan nu? Hebben ze hier karnemelk? Wat smaakt die kulturmelk anders. Wat ligt er veel sneeuw, in Oslo lag er meer. Wat was er weinig te zien onderweg, ik dacht dat er wolken waren, maar toen zag ik in al die donkerte een paar koplampen bewegen. Het was dus allemaal leeg land." Jammer dat ik er niet bij was in de supermarkt. Daar zal het wel op dezelfde manier doorgegaan zijn. Blijde herkenning van zaken uit het blog en verwondering voor alles wat anders is. En hij was ook blij dat hij toch maar niet zijn zonnebril had meegenomen. Die had hij bijna ingepakt, bij de neus genomen door zijn moeder. Jitske was al even warhoofdig over het skien. "We kunnen niet de hele lysloipe doen voor het te donker wordt" zei ze. En dat terwijl de lysloipe verlicht is door lantarenpalen.
Uit Romke's natuurvakboek heb ik nog nuttige informatie gevonden over het schoonmaken van het raampje van de kachel. Bij de handleiding van onze kachel in Nederland stond dat je een schone doek met was as erop moest nemen en daarmee het raampje schoonmaken. Mensen die ook houtkachels met raampjes hadden, vertelde hetzelfde. In Romke's boek stond dat je de lap ook nog even vochtig moest maken. De as werkt schurend en door het water erbij werkt het ook nog eens ontvettend (?natronloog? gecreeerd door de chemische reactie van water bij as). Natuurlijk probeer ik zoiets uit en het bleek inderdaad veel beter schoon te maken dan een droge doek met as erop.
groetjes,
Liesbeth
dinsdag 22 december 2009
Verjaarsfeest
Wat gaat de tijd toch snel. Romke is alweer bijna jarig. Vandaag heeft hij zijn 'kinderfeestje'. Zo kan je dat eigenlijk niet meer noemen. Hij heeft bijna alles zelf geregeld. Er bijtijds aan gedacht dat hij een feest wilde, mensen uitgenodigd, de boel klaargezet. We bungelen er maar zo'n beetje bij. Om de taart aan te snijden waren we nog net goed genoeg. Nu vermaken de heren zich prima met elkaar, zonder dat wij richting oid hoeven te geven. Het voelt erg onwennig. Maar toch, wat gaat de tijd toch snel ten opzichte van vroeger.
Gisteren hebben we even luid gejuicht (volgens 't kofschip en de spellingschecker met een t, volgens mijn gevoel met een d) toen de zon begon te keren. We merkten het meteen. Het werd meteen lichter (uhum). Ook vandaag zien we er nog niets van. Maar dat komt ook omdat het bewolkt is. Dan is het per definitie donkerder dan zonder wolken. Op yr.no kunnen we ook mooi zien dat de zon weer terug begint te komen. Je kunt daar plaatjes met uv-waarschuwing opvragen. Daar is het gebied waar het mørketid is (en dus ook nul komma nul uv-straling is) in een kleurtje dat niet op de legenda terug te vinden is. Als je de opeenvolgende dagen bekijkt, zie je dat het gekleurde gedeelte weer langzaam maar zeker naar boven opschuift.
De voorbereidingen voor het kerstfeest liggen op schema. Jitske moet nog ribbe halen. Daar was iets te veel keus in qua soorten, dus ik wist niet welke de bedoeling was. De boom is er, de voet is er, de lampjes, ballen en de stal zijn er. Gisteren kwamen ze met een schoof voor de vogels langs de deur. Hier is het de gewoonte dat er met kerstmis een schoof buiten gezet wordt, zodat de vogels ook wat extra's hebben. De meisjes die ermee langs kwamen, verkochten hem voor een klassetur. Dus heb ik er een gekocht die we de 24ste buiten gaan zetten.
Het schema is: de 23ste vieren we Romkes verjaardag, versieren we de boom en mogen de kinderen een kerstsok ophangen. Daar zit dan de 24ste 's ochtends iets kleins en/of lekkers in. Meteen bij het versieren van de boom komen de kadoos er al onder te liggen. Daar staat op voor wie en van wie ze zijn. Wil je aan vrienden kadoos geven, dan ga je daar op lille julaften langs om dat te doen. Dus op de 23ste. De kadoos worden de 24ste, op julaften opengemaakt. Die avond is ook het belangrijkste diner. De eerste en de tweede kerstdag worden veel bescheidener gevierd. Wij hebben voor vier dagen lekker eten bedacht. De 23ste vanwege Romkes verjaardag, de 24ste omdat de Noren dat zo doen en 1e en 2e kerstdag omdat dat Nederlandse traditie is. Je probeert het goede van twee kulturen te combineren.
Hopenlijk kunnen we al die dagen ook buiten bewegen om wat trek te kunnen kweken. De klimhal is redelijk gesloten, dus daar kunnen we niet aan onze beweging komen.
groetjes,
Liesbeth
Gisteren hebben we even luid gejuicht (volgens 't kofschip en de spellingschecker met een t, volgens mijn gevoel met een d) toen de zon begon te keren. We merkten het meteen. Het werd meteen lichter (uhum). Ook vandaag zien we er nog niets van. Maar dat komt ook omdat het bewolkt is. Dan is het per definitie donkerder dan zonder wolken. Op yr.no kunnen we ook mooi zien dat de zon weer terug begint te komen. Je kunt daar plaatjes met uv-waarschuwing opvragen. Daar is het gebied waar het mørketid is (en dus ook nul komma nul uv-straling is) in een kleurtje dat niet op de legenda terug te vinden is. Als je de opeenvolgende dagen bekijkt, zie je dat het gekleurde gedeelte weer langzaam maar zeker naar boven opschuift.
De voorbereidingen voor het kerstfeest liggen op schema. Jitske moet nog ribbe halen. Daar was iets te veel keus in qua soorten, dus ik wist niet welke de bedoeling was. De boom is er, de voet is er, de lampjes, ballen en de stal zijn er. Gisteren kwamen ze met een schoof voor de vogels langs de deur. Hier is het de gewoonte dat er met kerstmis een schoof buiten gezet wordt, zodat de vogels ook wat extra's hebben. De meisjes die ermee langs kwamen, verkochten hem voor een klassetur. Dus heb ik er een gekocht die we de 24ste buiten gaan zetten.
Het schema is: de 23ste vieren we Romkes verjaardag, versieren we de boom en mogen de kinderen een kerstsok ophangen. Daar zit dan de 24ste 's ochtends iets kleins en/of lekkers in. Meteen bij het versieren van de boom komen de kadoos er al onder te liggen. Daar staat op voor wie en van wie ze zijn. Wil je aan vrienden kadoos geven, dan ga je daar op lille julaften langs om dat te doen. Dus op de 23ste. De kadoos worden de 24ste, op julaften opengemaakt. Die avond is ook het belangrijkste diner. De eerste en de tweede kerstdag worden veel bescheidener gevierd. Wij hebben voor vier dagen lekker eten bedacht. De 23ste vanwege Romkes verjaardag, de 24ste omdat de Noren dat zo doen en 1e en 2e kerstdag omdat dat Nederlandse traditie is. Je probeert het goede van twee kulturen te combineren.
Hopenlijk kunnen we al die dagen ook buiten bewegen om wat trek te kunnen kweken. De klimhal is redelijk gesloten, dus daar kunnen we niet aan onze beweging komen.
groetjes,
Liesbeth
zondag 20 december 2009
Bijna de kortste dag
Morgen aan het begin van de avond, om 18:47, begint de zon weer terug te keren. Vandaag gingen de straatlantarens om vijf voor tien uit, en rond half twee alweer aan. Maar ze gaan nog steeds uit. Er is nog steeds ochtendgloren en avondrood te zien. Er is duidelijk verschil tussen dag en nacht. (Jitske is het hier absoluut niet mee eens, zo zie je, denk je onbevooroordeeld waarnemer te zijn ...)
En alles went. Waar we in het begin, zodra het donker werd, in de avondstand gingen, blijven we nu min of meer gewoon functioneren. Maar het is wel duidelijk dat we op verschillende manieren omgaan met de hoeveelheid licht. Martijn heeft laatst tot half tien liggen slapen. Dat is hem sinds hij op de middelbare school zat niet meer overkomen. Ik heb voor mijn gevoel geen last van winterslaap. Een hypothese van mij is dat mijn biologische klok veel meer gelijk gesteld wordt. Dit omdat ik een aantal dagen per week als het licht is, buiten in beweging ben. Martijn en de kinderen kunnen alleen maar in het wiekend tijdens licht buiten bewegen. En eigenlijk zeggen de slaaptijden van de kinderen helemaal niets. Het zijn per slot van rekening pubers, en die hebben een constante jet lag.
Gisteren hebben we lekker bewogen. We hebben gelanglaufed. Eerst een paar rondjes op het Prestvannet. Daarna voorzichtig een stukje lysloipe. Die is wel veel leuker. Je hebt bochtjes, je gaat op en neer en je hebt een doel waar je naartoe kunt. Romke en ik zijn na een heuveltje af, toch maar afgehaakt. Romke moest op tijd zijn voor een verjaarsfeest. Hij ging nog basketballen. Martijn en ik gingen nog klimmen. Jitske ging niets meer doen. Vandaag hebben we de tol betaald. Martijn begint verkouden te worden. Romke werd pas om elf uur wakker. Ik ben aan de lysloipe begonnen, maar moest helaas toch omkeren. Jitske daarentegen, wilde graag nog doorgaan. Ja, die had de dag daarvoor dan ook duidelijk minder gedaan. Om het goed te maken heb ik Jitkse dan ook gevraagd om me te helpen de kerstboom vanuit de stad de heuvel op te sleeën.
De kerstbomenverkoop is hier pas een dikke week aan de gang. Op twee plaatsen heb ik gezien dat ze verkocht werden. Daar staan dan een stuk of vijftig bomen. Furu, gran en ekstra gran. Furu is den, gran is spar en ekstra gran is blauwspar. De prijs is afhankelijk van grootte. Er staan geen grote hekken, geen enorme hoeveelheden, geen kerstverlichting. Wel twee klapstoeltjes, wat olielampjes of vetpotjes. Ook hangen er bij supermarkten briefjes dat je kerstbomen kunt komen kappen. Ik denk dat heel veel Noren dat doen. Gezien de hoeveelheid die in de stad te koop aan wordt geboden. Je ziet heel veel Noren met een of meer kerstbomen op de auto of in de aanhanger langsrijden. De prijzen zijn iets hoger dan in Nederland, maar de bomen moeten wel uit Denemarken komen. Kerstgroen, losse takken, hulst, maretak, etc. heb ik nog nergens gevonden. Wel zijn er overal van die wilgetenenkransen met kerstversiering te koop. Veel mensen hebben die aan hun deur hangen.
De kerstdiners zijn ook volop bezig. Op de twee waar ik aanwezig ben geweest, een van de klimclub en een van mijn uitzendbureau, was het gebruikte dialekt een onderwerp van gesprek. Ook de veranderingen in de dialekten, de invloed van het bokmål, de invloed van alle interne verhuizingen in Noorwegen.
Omdat ik vijf sollicitaties als leraar natuuronderwijs de deur uit gedaan heb, ben ik op dit moment bezig om de boeken die Jitske en Romke gebruiken door te werken. Een opvallend feit daarbij, is dat geologie onderdeel van het vak is. Frank, laat dat maar niet op de Pabo bekend worden, voor je het weet is er een deel van je aardrijkskunde verdwenen. Klimaat zit ook al bij natuuronderwijs. Bij al die vijf vacatures werden natuuronderwijs en wiskunde gekoppeld aangeboden. Ze vinden hier dus blijkbaar dat die twee nauw verwant zijn. Logisch, je hebt de nodige wiskunde nodig om veel natuurkundige berekeningen te kunnen maken. Jan, ze hadden nog een goede tip om zwembeestjes onder de binoculair te kunnen bestuderen. Een dun laagje watten in het petrischaaltje, zorgt ervoor dat ze niet meer uit beeld kunnen zwemmen.
groetjes,
Liesbeth
En alles went. Waar we in het begin, zodra het donker werd, in de avondstand gingen, blijven we nu min of meer gewoon functioneren. Maar het is wel duidelijk dat we op verschillende manieren omgaan met de hoeveelheid licht. Martijn heeft laatst tot half tien liggen slapen. Dat is hem sinds hij op de middelbare school zat niet meer overkomen. Ik heb voor mijn gevoel geen last van winterslaap. Een hypothese van mij is dat mijn biologische klok veel meer gelijk gesteld wordt. Dit omdat ik een aantal dagen per week als het licht is, buiten in beweging ben. Martijn en de kinderen kunnen alleen maar in het wiekend tijdens licht buiten bewegen. En eigenlijk zeggen de slaaptijden van de kinderen helemaal niets. Het zijn per slot van rekening pubers, en die hebben een constante jet lag.
Gisteren hebben we lekker bewogen. We hebben gelanglaufed. Eerst een paar rondjes op het Prestvannet. Daarna voorzichtig een stukje lysloipe. Die is wel veel leuker. Je hebt bochtjes, je gaat op en neer en je hebt een doel waar je naartoe kunt. Romke en ik zijn na een heuveltje af, toch maar afgehaakt. Romke moest op tijd zijn voor een verjaarsfeest. Hij ging nog basketballen. Martijn en ik gingen nog klimmen. Jitske ging niets meer doen. Vandaag hebben we de tol betaald. Martijn begint verkouden te worden. Romke werd pas om elf uur wakker. Ik ben aan de lysloipe begonnen, maar moest helaas toch omkeren. Jitske daarentegen, wilde graag nog doorgaan. Ja, die had de dag daarvoor dan ook duidelijk minder gedaan. Om het goed te maken heb ik Jitkse dan ook gevraagd om me te helpen de kerstboom vanuit de stad de heuvel op te sleeën.
De kerstbomenverkoop is hier pas een dikke week aan de gang. Op twee plaatsen heb ik gezien dat ze verkocht werden. Daar staan dan een stuk of vijftig bomen. Furu, gran en ekstra gran. Furu is den, gran is spar en ekstra gran is blauwspar. De prijs is afhankelijk van grootte. Er staan geen grote hekken, geen enorme hoeveelheden, geen kerstverlichting. Wel twee klapstoeltjes, wat olielampjes of vetpotjes. Ook hangen er bij supermarkten briefjes dat je kerstbomen kunt komen kappen. Ik denk dat heel veel Noren dat doen. Gezien de hoeveelheid die in de stad te koop aan wordt geboden. Je ziet heel veel Noren met een of meer kerstbomen op de auto of in de aanhanger langsrijden. De prijzen zijn iets hoger dan in Nederland, maar de bomen moeten wel uit Denemarken komen. Kerstgroen, losse takken, hulst, maretak, etc. heb ik nog nergens gevonden. Wel zijn er overal van die wilgetenenkransen met kerstversiering te koop. Veel mensen hebben die aan hun deur hangen.
De kerstdiners zijn ook volop bezig. Op de twee waar ik aanwezig ben geweest, een van de klimclub en een van mijn uitzendbureau, was het gebruikte dialekt een onderwerp van gesprek. Ook de veranderingen in de dialekten, de invloed van het bokmål, de invloed van alle interne verhuizingen in Noorwegen.
Omdat ik vijf sollicitaties als leraar natuuronderwijs de deur uit gedaan heb, ben ik op dit moment bezig om de boeken die Jitske en Romke gebruiken door te werken. Een opvallend feit daarbij, is dat geologie onderdeel van het vak is. Frank, laat dat maar niet op de Pabo bekend worden, voor je het weet is er een deel van je aardrijkskunde verdwenen. Klimaat zit ook al bij natuuronderwijs. Bij al die vijf vacatures werden natuuronderwijs en wiskunde gekoppeld aangeboden. Ze vinden hier dus blijkbaar dat die twee nauw verwant zijn. Logisch, je hebt de nodige wiskunde nodig om veel natuurkundige berekeningen te kunnen maken. Jan, ze hadden nog een goede tip om zwembeestjes onder de binoculair te kunnen bestuderen. Een dun laagje watten in het petrischaaltje, zorgt ervoor dat ze niet meer uit beeld kunnen zwemmen.
groetjes,
Liesbeth
dinsdag 15 december 2009
Nog steeds glad
Hoera, het hout voor in de kachel is er; dit keer kon de vrachtauto op tijd stoppen. We zullen nog niet van de kou omkomen. Gelukkig komt Joost van de week helpen om de 2 kuub die nu op de stoep staat naar boven te brengen. Stijgijzers mee, Joost!
Vanmorgen op weg naar m'n werk heb ik wat foto's gemaakt:
De treden van de trap zijn door de dooi van een paar dagen geleden al weer aardig te voorschijn gekomen, dus....
En deze is voor ons huis op straat gemaakt, dit is het minder steile deel van de weg. Zonder spijkers onder je zolen wil je nu echt niet naar buiten...
Martijn
Vanmorgen op weg naar m'n werk heb ik wat foto's gemaakt:
De treden van de trap zijn door de dooi van een paar dagen geleden al weer aardig te voorschijn gekomen, dus....
En deze is voor ons huis op straat gemaakt, dit is het minder steile deel van de weg. Zonder spijkers onder je zolen wil je nu echt niet naar buiten...
Martijn
maandag 14 december 2009
Glad
Vorige week heeft het gedooid. Het was ongeveer vier graden. Het heeft twee dagen ook heel veel geregend. Lekker. Alles ontdooide en spoelde weg. Nou ja, alles? Hier hield meer stand dan alleen een klein plaatsje in Gallië. Het werd allemaal een vieze blubberzooi. We hadden goede hoop dat het allemaal wel weg zou regenen, maar de regen hield op en de vorst kwam terug. Het gevolg laat zich raden. We hebben een groot ijsdek.
Als Martijn op de fiets naar zijn werk gaat, hoeft hij alleen de eerst twee meter bij ons in de tuin te trappen. De rest van de tijd knijpt hij alleen nog maar in de rem. Als we nu te voet naar de stad gaan, hebben we dus een probleem. We hebben geen rem om in te knijpen, de spijkers van mijn 'pin'heels beginnen stomp te worden, er is geen sneeuw meer om lekker stevig je voeten in te zetten. Je ziet dus iedereen voorzichtig schuivelen om maar veilig naar de plaats van bestemming te komen. We zagen zelfs onze buurvrouw haar schoenen uittrekken om veilig op haar sokken van de taxi naar haar achterdeur te komen. Maar het openbare leven gaat, uiteraard, gewoon door. Wat wel opvalt is dat al het verkeer, auto's, wandelaars, fietsers etc. goed rekening houdt met elkaar.
Het is zelfs zo glad, dat de vrachtauto die vandaag bij ons de volgende lading hout voor de kachel zou brengen, tot twee keer toe geprobeerd heeft om bij ons op de helling te stoppen om uit te laden, maar vervolgens onverrichterzake doorgleed. Morgen komt hij het opnieuw proberen. Het is ook zo glad, dat als er twee mensen gearmd lopen, je er helemaal niet zeker van hoeft te zijn dat ze elkaar al langer dan een minuut kennen. Iedereen steekt elkaar een hand toe bij moeilijke op/afstapjes, iedereen geeft elkaar een arm om steviger over straat te komen. Dat wil zeggen, bij alle steile stukken. Voor de rest laten ze elkaar, zoals gebruikelijk, met rust. Het is wel duidelijk waarom er zoveel belang aan sociale vaardigheden geschonken wordt op school.
Het is nu trouwens duidelijk hoe en wat en wanneer ze strooien. Zout wordt er alleen op bepaalde plaatsen gestrooid als de ondergrond bevroren is en de luchtvochtigheid hoog. Voor de rest wordt er gravel gestrooid als de ondergrond glad is, zoals nu. Het blijkt dus ook dat alle steentjes, waarvan we dachten dat die door de spijkerbanden losgereden waren, gestrooid zijn tegen de gladheid. As strooien door privebewoners, zoals we vroeger in Nederland wel deden, heb ik hier alleen mezelf maar zien doen.
groetjes,
Liesbeth
Als Martijn op de fiets naar zijn werk gaat, hoeft hij alleen de eerst twee meter bij ons in de tuin te trappen. De rest van de tijd knijpt hij alleen nog maar in de rem. Als we nu te voet naar de stad gaan, hebben we dus een probleem. We hebben geen rem om in te knijpen, de spijkers van mijn 'pin'heels beginnen stomp te worden, er is geen sneeuw meer om lekker stevig je voeten in te zetten. Je ziet dus iedereen voorzichtig schuivelen om maar veilig naar de plaats van bestemming te komen. We zagen zelfs onze buurvrouw haar schoenen uittrekken om veilig op haar sokken van de taxi naar haar achterdeur te komen. Maar het openbare leven gaat, uiteraard, gewoon door. Wat wel opvalt is dat al het verkeer, auto's, wandelaars, fietsers etc. goed rekening houdt met elkaar.
Het is zelfs zo glad, dat de vrachtauto die vandaag bij ons de volgende lading hout voor de kachel zou brengen, tot twee keer toe geprobeerd heeft om bij ons op de helling te stoppen om uit te laden, maar vervolgens onverrichterzake doorgleed. Morgen komt hij het opnieuw proberen. Het is ook zo glad, dat als er twee mensen gearmd lopen, je er helemaal niet zeker van hoeft te zijn dat ze elkaar al langer dan een minuut kennen. Iedereen steekt elkaar een hand toe bij moeilijke op/afstapjes, iedereen geeft elkaar een arm om steviger over straat te komen. Dat wil zeggen, bij alle steile stukken. Voor de rest laten ze elkaar, zoals gebruikelijk, met rust. Het is wel duidelijk waarom er zoveel belang aan sociale vaardigheden geschonken wordt op school.
Het is nu trouwens duidelijk hoe en wat en wanneer ze strooien. Zout wordt er alleen op bepaalde plaatsen gestrooid als de ondergrond bevroren is en de luchtvochtigheid hoog. Voor de rest wordt er gravel gestrooid als de ondergrond glad is, zoals nu. Het blijkt dus ook dat alle steentjes, waarvan we dachten dat die door de spijkerbanden losgereden waren, gestrooid zijn tegen de gladheid. As strooien door privebewoners, zoals we vroeger in Nederland wel deden, heb ik hier alleen mezelf maar zien doen.
groetjes,
Liesbeth
zaterdag 12 december 2009
Kerstkaart
Hey allemaal,
Ik heb vandaag een leuke kerstkaart gemaakt. Ik heb er veel plezier aan gehad en hij is te zien in 3 talen (ook al is het 3 keer dezelfde zin...). Wil je hem zien? Dit is de link: http://www.htmlfreak.nl/kerstkaart/kerstkaart.html Alle rechten voorbehouden :-P.
--
Groetsels, Romke
--
Groetsels, Romke
Sinterklaas, opnieuw
Van de week werden we verrast met een afhaalbericht van de PTT. Toen Martijn thuis kwam met het pakje, bleek er als afzender Sint op te staan. Oei, wat zou dat wel wezen? Het is maar goed dat de PTT ons nu kent, want als afzender kunnen ze hier wel iets met Julenissen maar niets met Sint.
Martijn kreeg de eer om het pakje te openen. En wat zat erin?
Toen mocht ik een van de drie pakjes die erin zaten openen. Als het maar niet als een Matroesjka werkte, je weet wel, zo'n Russisch poppetje. Het openen bleek een veelvoudige handeling te zijn, maar dan anders dan die poppetjes. Het was een uitvouwcubus met allemaal foto's van Rotterdam.
Romke had het volgende cadeau.
Een leuke puzzel van Arabesk
En Jitske het laatste kado. Een scheurkalender met allemaal optische illusies.
Bij deze dus een welgemeend, heel hard geroepen "Dank je wel Sinterklaas".
Martijn kreeg de eer om het pakje te openen. En wat zat erin?
Toen mocht ik een van de drie pakjes die erin zaten openen. Als het maar niet als een Matroesjka werkte, je weet wel, zo'n Russisch poppetje. Het openen bleek een veelvoudige handeling te zijn, maar dan anders dan die poppetjes. Het was een uitvouwcubus met allemaal foto's van Rotterdam.
Romke had het volgende cadeau.
Een leuke puzzel van Arabesk
En Jitske het laatste kado. Een scheurkalender met allemaal optische illusies.
Bij deze dus een welgemeend, heel hard geroepen "Dank je wel Sinterklaas".
vrijdag 11 december 2009
Mørketid
Het is bewolkt vandaag. En hoewel ook vandaag de straatlantaarns nog gewoon uitgaan, heb ik niet het gevoel dat het licht geworden is. Dat bewolking zoveel uitmaakt. En dat terwijl er sneeuw ligt.
groetjes,
Liesbeth
groetjes,
Liesbeth
donderdag 10 december 2009
Solliciteren en buitenpret
Na al dat lekkere schaatsen was het jammer dat het begon te sneeuwen. De eerste twee dagen lag de sneeuw nog niet zo hoog dat het schaatsen over was, maar daarna wel. Dus helaas geen buitensport meer. Maar afgelopen wiekend kwam Martijn thuis met het verhaal dat er gelanglaufd werd op het Prestvannet. Dus op het plasje waar we eerst geschaastst hadden. Dat lieten we ons geen twee keer zeggen. Dus zondagochtend, voor het Sinterklaasfeest met de Nederlanders gauw op de ski's gestapt en rondgeglibberd.
Het was duidelijk dat het oefenen in de tuin dat we gedaan hadden, vruchten afwierp. Degene die het meest geoefend had, gleed het vlotst vooruit, en degene die absoluut niet geoefend had, bleef achteraan hangen. Maar het was wel telkens maar een meter of 100 en dan stilstaan om op elkaar te wachten, zelf overeind te komen, of op adem te komen. Na afloop hadden Martijn en ik spierpijn aan de binnenkant van onze dijen.
De volgende dag werd ik niet opgeroepen om te werken, dus kon ik nog een keertje. Het was snel duidelijk dat ik nog niet hersteld was van de dag ervoor. Na twee rondjes hield ik het dan ook maar voor gezien. Dat is dan nog altijd ongeveer een kilometer. Dus voor iemand die nog nooit op de lange latten gestaan heeft, een behoorlijke afstand. Het is fijn dat het Prestvannet zo vlak is, dat oefent tenminste goed in het normale vooruitkomen en opstaan. De moeilijkere zaken als hobbels, afdalen en remmen laten we nog even voor wat ze zijn. Eerst maar staan, bochten maken, glijden, doorglijden, loop- en schaatstechniek. Dus dit wiekend gaan we weer aan de slag.
Andere vormen van buitenpret die we hier zien, zijn die stepslees. Die worden duidlijk voor meer gebruikt dan alleen voor op het ijs. Elke ochtend zien we iemand erop de helling afsuizen. Het liefst met een kind voorop. Gisteren op de creche zag ik ook een aantal van die slees staan en ouders hun kind halen of brengen op die manier. Tot mijn verbazing was er ook zo'n standaard houten slee, zoals we die zelf hebben. De kinderen gebruikten die om de helling af te glijden en tegen de schuur aan te botsen. Akelig eng gewoon. Er werd dan ook ingegrepen dat dat niet kon.
Vandaag zag ik een functie voor leraar natuuronderwijs op een middelbare school. Het is de school waar ik begonnen was met Noorse literatuur. De functie is maar 29%, vijf lesuren, maar alles is beter dan niets. Ik ben er dus langs geweest om te vragen hoeveel lesuren 29% is, welke methode ze gebruiken, etc. Ik kreeg de indruk dat het niet echt tevergeefs zou zijn om te gaan solliciteren. Toen ik nog even bij een andere afdeling langs ging om een rooster op te halen, kwam ik iemand tegen die mij herkende van de eerste informatieavond en van de klimhal. Grappig, zoals alles en iedereen hier elkaar kent. Het scheen wel indruk te maken dat ik na zo'n korte tijd al zo goed Noors sprak. Hopenlijk helpt het.
Nu moet ik alleen de brief nog schrijven, zo goed mogelijk documenteren hoeveel uur ik scheikunde, natuurkunde en wiskunde gehad heb, naast de biologie. Dat schijnt heel belangrijk te zijn om je competenties vast te kunnen stellen. Het feit dat ik op de Pabo lesgegeven heb, scheen wel een duidelijk voordeel te zijn. Je wordt dan geacht erg goed in didaktiek te zijn.
Het was duidelijk dat het oefenen in de tuin dat we gedaan hadden, vruchten afwierp. Degene die het meest geoefend had, gleed het vlotst vooruit, en degene die absoluut niet geoefend had, bleef achteraan hangen. Maar het was wel telkens maar een meter of 100 en dan stilstaan om op elkaar te wachten, zelf overeind te komen, of op adem te komen. Na afloop hadden Martijn en ik spierpijn aan de binnenkant van onze dijen.
De volgende dag werd ik niet opgeroepen om te werken, dus kon ik nog een keertje. Het was snel duidelijk dat ik nog niet hersteld was van de dag ervoor. Na twee rondjes hield ik het dan ook maar voor gezien. Dat is dan nog altijd ongeveer een kilometer. Dus voor iemand die nog nooit op de lange latten gestaan heeft, een behoorlijke afstand. Het is fijn dat het Prestvannet zo vlak is, dat oefent tenminste goed in het normale vooruitkomen en opstaan. De moeilijkere zaken als hobbels, afdalen en remmen laten we nog even voor wat ze zijn. Eerst maar staan, bochten maken, glijden, doorglijden, loop- en schaatstechniek. Dus dit wiekend gaan we weer aan de slag.
Andere vormen van buitenpret die we hier zien, zijn die stepslees. Die worden duidlijk voor meer gebruikt dan alleen voor op het ijs. Elke ochtend zien we iemand erop de helling afsuizen. Het liefst met een kind voorop. Gisteren op de creche zag ik ook een aantal van die slees staan en ouders hun kind halen of brengen op die manier. Tot mijn verbazing was er ook zo'n standaard houten slee, zoals we die zelf hebben. De kinderen gebruikten die om de helling af te glijden en tegen de schuur aan te botsen. Akelig eng gewoon. Er werd dan ook ingegrepen dat dat niet kon.
Vandaag zag ik een functie voor leraar natuuronderwijs op een middelbare school. Het is de school waar ik begonnen was met Noorse literatuur. De functie is maar 29%, vijf lesuren, maar alles is beter dan niets. Ik ben er dus langs geweest om te vragen hoeveel lesuren 29% is, welke methode ze gebruiken, etc. Ik kreeg de indruk dat het niet echt tevergeefs zou zijn om te gaan solliciteren. Toen ik nog even bij een andere afdeling langs ging om een rooster op te halen, kwam ik iemand tegen die mij herkende van de eerste informatieavond en van de klimhal. Grappig, zoals alles en iedereen hier elkaar kent. Het scheen wel indruk te maken dat ik na zo'n korte tijd al zo goed Noors sprak. Hopenlijk helpt het.
Nu moet ik alleen de brief nog schrijven, zo goed mogelijk documenteren hoeveel uur ik scheikunde, natuurkunde en wiskunde gehad heb, naast de biologie. Dat schijnt heel belangrijk te zijn om je competenties vast te kunnen stellen. Het feit dat ik op de Pabo lesgegeven heb, scheen wel een duidelijk voordeel te zijn. Je wordt dan geacht erg goed in didaktiek te zijn.
dinsdag 8 december 2009
Twee seizoenen
In ons Noorse lesboek werd gesproken over het feit dat er twee seizoenen waren in Noorwegen. Dat snapten we toen niet. In de tussentijd begint het wel duidelijk te worden hoe dat bedoelt is. Alles wordt hier onderverdeeld in het herfstsemester en het voorjaarssemester. De kinderen hebben op Kulta nu het høstsemester achter de rug. Bij Romke met een afsluiting met een optreden. De minoritetsspråklige kvinnegruppe heeft net de afsluiting van het høstsemester achter de rug. Vanavond gaan we met Jitske's klas de afsluiting van het høstsemester vieren met grøt. De gitaarlessen van Jitske zijn ook alweer afgelopen. Eigenlijk houden alle kursussen, etc. ongeveer eind november, begin december op, om pas na Drie Koningen gestart te worden.
Al die afsluitingen gaan gepaard met eten en drinken en worden ook regelmatig julebord genoemd (=kersttafel). Bij de vrouwengroep hebben we daar zelf voor gezorg, bij Jitske klas wordt het geregeld door het organiserend komitee. Met de klimklub gaan we vrijdag uit eten. Ik ben benieuwd of de paddestoelenclub ook nog zoiets doet, of dat het toch te veel buiten het seizoen is. Nee, op de website staat wel dat er een årsfest is (=jaarfeest)
Over het vårsemester, het voorjaarssemester heb ik van veel instellingen nog niets te horen gekregen. De vrouwengroep zal een mailtje sturen na het filmfestival, over wanneer we weer beginnen. De gitaarlessen zijn compleet onbekend. Op hun website staat nog steeds wanneer de cursussen van het herfstsemester beginnen en hoe vol die al zitten. Van circus is het al wel bekend. School is uiteraard ook bekend. Hoe het voorjaarssemester afgesloten zal worden en wanneer dat ongeveer het geval is, zullen we tzt wel merken.
Opgevallen:
- Martijn zag dat garages hier echt als garage gebruikt worden en niet om inboedel in op te slaan.
- Martijn kwam erachter dat het vakantiesysteem hier anders in elkaar zit. Hij dacht dit jaar recht te hebben op 8 vakantiedagen. Blijkt dat hij dit jaar recht heeft opgebouwd voor volgend jaar. Hij mag dus volgend jaar 8 dagen betaald op vakantie. Hij heeft wel gewoon recht om per jaar 25 dagen vrij te nemen, maar er worden maar net zoveel van betaald als je aan rechten hebt opgebouwd. Hij blij dat hij alweer zwemt in de overuren.
- We zouden, als we het goed snappen, deze maand geen belasting over ons loon hoeven te betalen, ivm de feestdagen.
- Ik heb een steenarend gezien
groetjes,
Liesbeth
Al die afsluitingen gaan gepaard met eten en drinken en worden ook regelmatig julebord genoemd (=kersttafel). Bij de vrouwengroep hebben we daar zelf voor gezorg, bij Jitske klas wordt het geregeld door het organiserend komitee. Met de klimklub gaan we vrijdag uit eten. Ik ben benieuwd of de paddestoelenclub ook nog zoiets doet, of dat het toch te veel buiten het seizoen is. Nee, op de website staat wel dat er een årsfest is (=jaarfeest)
Over het vårsemester, het voorjaarssemester heb ik van veel instellingen nog niets te horen gekregen. De vrouwengroep zal een mailtje sturen na het filmfestival, over wanneer we weer beginnen. De gitaarlessen zijn compleet onbekend. Op hun website staat nog steeds wanneer de cursussen van het herfstsemester beginnen en hoe vol die al zitten. Van circus is het al wel bekend. School is uiteraard ook bekend. Hoe het voorjaarssemester afgesloten zal worden en wanneer dat ongeveer het geval is, zullen we tzt wel merken.
Opgevallen:
- Martijn zag dat garages hier echt als garage gebruikt worden en niet om inboedel in op te slaan.
- Martijn kwam erachter dat het vakantiesysteem hier anders in elkaar zit. Hij dacht dit jaar recht te hebben op 8 vakantiedagen. Blijkt dat hij dit jaar recht heeft opgebouwd voor volgend jaar. Hij mag dus volgend jaar 8 dagen betaald op vakantie. Hij heeft wel gewoon recht om per jaar 25 dagen vrij te nemen, maar er worden maar net zoveel van betaald als je aan rechten hebt opgebouwd. Hij blij dat hij alweer zwemt in de overuren.
- We zouden, als we het goed snappen, deze maand geen belasting over ons loon hoeven te betalen, ivm de feestdagen.
- Ik heb een steenarend gezien
groetjes,
Liesbeth
maandag 7 december 2009
Sinterklaas in Tromsø
Hoewel we de intocht van Sinterklaas duidelijk meegekregen hebben, verdween daarna het Sint-gevoel wel een beetje. Alles hier is in de sfeer van de advent en dus de naderende Kerst. Op de barnehages wordt aan de advent gedaan, in alle reklameblaadjes zie je aanbiedingen voor kerstkadoos, de kerstboom op het grote plein is opgezet, iedereen begint lichtjes in de tuin te hangen en voor de ramen te zetten. Zeker nu met de mørketid komen die goed uit.
Maar we hebben de tradities hoog weten te houden. Elk wiekend mocht de schoen gezet en zat er ook nog wat in, een mandarijn, warme sokken, een dikke kaars, reflexsbanden, dat soort nuttige en leuke zaken. Maar zaterdag was het dan echt zo ver. We zouden het pas vieren als het donker was. Gelukkig werd het eerder donker dan in Nederland. Dus om drie uur konden we beginnen. Kacheltje aansteken of toch maar niet? Als je hem aansteekt kan het zijn dat alle kadootjes verbranden en Zwarte Piet heel zwart wordt. Maar de gezelligheid wilde ook wat, dus dat risiko namen we op de koop toe. De gedichten waren weer top en ook de surprises konden niet op. Het was echt ouderwets gezellig. En na afloop erwtensoep.
Zondag hebben we Sinterklaas met de Nederlands gemeenschap gevierd. Jitske was gevraagd om als Zwarte Piet op te treden. Na enige overreding wilde ze wel. De sjoelbak moest ook mee, zodat er iets te doen was tijdens het wachten. Het Sinterklaasfeest werd door Karsje georganiseerd. Het is in eerste instantie bedoeld voor de kinderen die van Ineke Nederlandse les krijgen in de Duiventil, van het NOB. Maar uiteraard zijn de ouders ook welkom en andere Nederlanders, al dan niet met kinderen kunnen ook komen als ze zin hebben.
Er waren zo'n 40 á 45 mensen, waarvan zo'n 20 kinderen. Jitske was al helemaal gekleed en gesminkt als Piet en die werd dus meteen naar boven geloodsd om met Sinterklaas in conclaaf te gaan over de precieze details van wat ze zouden doen. Beneden dronken ze in de tussentijd warme chocolademelk met kruidnoten, kleurden ze maskers van Sinterklaas, Zwarte Piet en Amerigo. Er waren ook een paar kinderen als Zwart Pietje uitgedost. Alleen hadden ze zwarte blosjes, ipv helemaal zwart gemaakt te zijn. Daar kan ik me goed iets bij voorstellen, gezien de moeite die we hadden om Jitske na afloop weer toonbaar te maken.
Klokslag vier uur kwam Sinterklaas netjes binnen en begonnen we te zingen van: 'Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht ...' Daarna het bekende naar voren roepen van kinderen, het uitdelen van lekkers, het strooien etc. Wij vonden dat er erg weinig gezongen werd. Pas toen Sint klaar was, werd en nog een 'Zie de maan schijnt ...' gezongen en daarna was het alweer tijd voor 'Dag Sinterklaasje'.
In de tussentijd waren de pizza's gebracht en begon iedereen heerlijk aan de pizza's. Jitske verdween weer naar boven om afgesminkt te worden. Daar zijn we een half uur mee bezig geweest. Gelukkig was er nog wat pizza over toen we klaar waren. Alle volwassenen waren lekker aan het kletsen en de kinderen waren aan het sjoelen, kaarten, etc. Het sjoelen beviel zo goed, dat er een halve afspraak loopt om een sjoelcompetitie te organiseren op een avond. Er schijnen drie gezinnen te zijn die een sjoelbak bij zich hebben. We wachten af of het wat wordt.
Al met al was het een gezellige namiddag met veel Nederlanders. Martijn had veel foto's gemaakt en naar de anderen opgestuurd. Dat werd zeer op prijs gesteld. Ineke gaat de foto's gebruiken in de Nederlands les.
groetjes,
Liesbeth
Sinterkl
Maar we hebben de tradities hoog weten te houden. Elk wiekend mocht de schoen gezet en zat er ook nog wat in, een mandarijn, warme sokken, een dikke kaars, reflexsbanden, dat soort nuttige en leuke zaken. Maar zaterdag was het dan echt zo ver. We zouden het pas vieren als het donker was. Gelukkig werd het eerder donker dan in Nederland. Dus om drie uur konden we beginnen. Kacheltje aansteken of toch maar niet? Als je hem aansteekt kan het zijn dat alle kadootjes verbranden en Zwarte Piet heel zwart wordt. Maar de gezelligheid wilde ook wat, dus dat risiko namen we op de koop toe. De gedichten waren weer top en ook de surprises konden niet op. Het was echt ouderwets gezellig. En na afloop erwtensoep.
Zondag hebben we Sinterklaas met de Nederlands gemeenschap gevierd. Jitske was gevraagd om als Zwarte Piet op te treden. Na enige overreding wilde ze wel. De sjoelbak moest ook mee, zodat er iets te doen was tijdens het wachten. Het Sinterklaasfeest werd door Karsje georganiseerd. Het is in eerste instantie bedoeld voor de kinderen die van Ineke Nederlandse les krijgen in de Duiventil, van het NOB. Maar uiteraard zijn de ouders ook welkom en andere Nederlanders, al dan niet met kinderen kunnen ook komen als ze zin hebben.
Er waren zo'n 40 á 45 mensen, waarvan zo'n 20 kinderen. Jitske was al helemaal gekleed en gesminkt als Piet en die werd dus meteen naar boven geloodsd om met Sinterklaas in conclaaf te gaan over de precieze details van wat ze zouden doen. Beneden dronken ze in de tussentijd warme chocolademelk met kruidnoten, kleurden ze maskers van Sinterklaas, Zwarte Piet en Amerigo. Er waren ook een paar kinderen als Zwart Pietje uitgedost. Alleen hadden ze zwarte blosjes, ipv helemaal zwart gemaakt te zijn. Daar kan ik me goed iets bij voorstellen, gezien de moeite die we hadden om Jitske na afloop weer toonbaar te maken.
Klokslag vier uur kwam Sinterklaas netjes binnen en begonnen we te zingen van: 'Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht ...' Daarna het bekende naar voren roepen van kinderen, het uitdelen van lekkers, het strooien etc. Wij vonden dat er erg weinig gezongen werd. Pas toen Sint klaar was, werd en nog een 'Zie de maan schijnt ...' gezongen en daarna was het alweer tijd voor 'Dag Sinterklaasje'.
In de tussentijd waren de pizza's gebracht en begon iedereen heerlijk aan de pizza's. Jitske verdween weer naar boven om afgesminkt te worden. Daar zijn we een half uur mee bezig geweest. Gelukkig was er nog wat pizza over toen we klaar waren. Alle volwassenen waren lekker aan het kletsen en de kinderen waren aan het sjoelen, kaarten, etc. Het sjoelen beviel zo goed, dat er een halve afspraak loopt om een sjoelcompetitie te organiseren op een avond. Er schijnen drie gezinnen te zijn die een sjoelbak bij zich hebben. We wachten af of het wat wordt.
Al met al was het een gezellige namiddag met veel Nederlanders. Martijn had veel foto's gemaakt en naar de anderen opgestuurd. Dat werd zeer op prijs gesteld. Ineke gaat de foto's gebruiken in de Nederlands les.
groetjes,
Liesbeth
Sinterkl
donderdag 3 december 2009
Reggio Emilia
Vandaag werkte ik in een barnehage waar de filosofie die "Reggio Emilia" genoemd wordt, gehanteerd werd. Zoals ik die filosofie begrepen had, wad het dat kinderen gestimuleerd werden hun fantasie te gebruiken. Kinderen zijn competent en helpen mee kultuur en kennis vorm te geven.
Bij deze barnehage hadden ze voornamelijk (voor zover ik waarnam natuurlijk) dat kinderen zelf hun dag vorm konden geven en zelfbeslissingsrecht hadden. Dat had tot gevolg dat er heel open gevraagd werd of de kinderen kerstkaarten wilden maken of buiten spelen. Op een manier dat je het gevoel kreeg dat je ook eventueel wat anders zou kunnen doen. De meeste kinderen wilden dan ook niet kiezen tussen die twee keuzes. Dus bleven de leid(st)ers op dezelfde manier doorvragen om de kinderen tot een keuze te dwingen.
Op deze barnehage heb ik heel veel kinderen gezien die elkaar sloegen, dingen van elkaar afpakten en op alles wat je vroeg of zei tegendraads reageerden. Ik heb ook nog nooit zo vaak leid(st)ers horen zeggen dat iets niet mocht, iets van kinderen af zien pakken, een kind lijfelijk vastpakken om het tot rede te brengen, etc. Ook bij heel gewone zaken als zeggen dat we naar binnen gingen om te eten reageerden de kinderen met het idee dat ze keuze hadden om eventueel buiten te blijven. Voor mijn gevoel waren ze eigenlijk de hele tijd bezig met de grenzen op te zoeken. Dus ik zou zelf duidelijk grenzen stellen en me eraan houden.
Op deze barnehage had ik ook het gevoel dat ik alleen de groep draaide. Er waren zestien kinderen en ik ben een uur alleen met ze buiten geweest voor een van de andere leiders buitenkwam. Toen ik daar na afloop wat over zei, was het dat ze het druk hadden met opruimen etc. Ik ben anderhalf uur alleen met de groep in de speelzaal geweest, terwijl de andere drie leiders vijf kinderen in totaal hadden.
Of het nu aan het systeem of aan hoe het gebruikt werd lag, ik zou mijn kinderen in ieder geval niet op deze barnehage willen hebben. Ik wil er zelf ook niet meer werken.
Bij deze barnehage hadden ze voornamelijk (voor zover ik waarnam natuurlijk) dat kinderen zelf hun dag vorm konden geven en zelfbeslissingsrecht hadden. Dat had tot gevolg dat er heel open gevraagd werd of de kinderen kerstkaarten wilden maken of buiten spelen. Op een manier dat je het gevoel kreeg dat je ook eventueel wat anders zou kunnen doen. De meeste kinderen wilden dan ook niet kiezen tussen die twee keuzes. Dus bleven de leid(st)ers op dezelfde manier doorvragen om de kinderen tot een keuze te dwingen.
Op deze barnehage heb ik heel veel kinderen gezien die elkaar sloegen, dingen van elkaar afpakten en op alles wat je vroeg of zei tegendraads reageerden. Ik heb ook nog nooit zo vaak leid(st)ers horen zeggen dat iets niet mocht, iets van kinderen af zien pakken, een kind lijfelijk vastpakken om het tot rede te brengen, etc. Ook bij heel gewone zaken als zeggen dat we naar binnen gingen om te eten reageerden de kinderen met het idee dat ze keuze hadden om eventueel buiten te blijven. Voor mijn gevoel waren ze eigenlijk de hele tijd bezig met de grenzen op te zoeken. Dus ik zou zelf duidelijk grenzen stellen en me eraan houden.
Op deze barnehage had ik ook het gevoel dat ik alleen de groep draaide. Er waren zestien kinderen en ik ben een uur alleen met ze buiten geweest voor een van de andere leiders buitenkwam. Toen ik daar na afloop wat over zei, was het dat ze het druk hadden met opruimen etc. Ik ben anderhalf uur alleen met de groep in de speelzaal geweest, terwijl de andere drie leiders vijf kinderen in totaal hadden.
Of het nu aan het systeem of aan hoe het gebruikt werd lag, ik zou mijn kinderen in ieder geval niet op deze barnehage willen hebben. Ik wil er zelf ook niet meer werken.
woensdag 2 december 2009
Circusoptreden Romke
Gisteravond heeft sirkus halv opgetreden; de groep waar Romke in zit. Het was het afsluitende optreden voor de kerstvakantie. Het was een kort maar echt supergoed programma. Romke is véél vooruitgegaan; zowel met jongleren als zijn zelfverzekerdheid tijdens het optreden. We hebben genoten.
Het optreden was door een deel van de ouders geregeld: kaartjes verkopen, thuis taart en koekjes bakken, achter de bar staan om al dat lekker eten en drinken weer te verkopen. Bij het volgende optreden van Jitske of Romke schijnen wij aan de beurt te zijn....
Martijn
Het optreden was door een deel van de ouders geregeld: kaartjes verkopen, thuis taart en koekjes bakken, achter de bar staan om al dat lekker eten en drinken weer te verkopen. Bij het volgende optreden van Jitske of Romke schijnen wij aan de beurt te zijn....
Martijn
Abonneren op:
Posts (Atom)
