Van de week had ik een fijn akkefietje met de bank. In Nederland is het ook niet alles met banken (ik noem geen namen, maar het heeft iets met de zuiderburen te maken en begint met een F), maar de SpareBank Nord-Norge kan er ook wat van...
Twee weken geleden kon ik opeens niet meer inloggen in de netbank, er verscheen zo'n standaard melding dat er fout was opgetreden en dat ze er aan werkten. Kan gebeuren, volgende dag nog maar eens proberen, dacht ik. Na een week bleek het probleem echter nog niet verholpen, dus maar een mailtje naar de helpdesk. Toen er maandag nog steeds niets gebeurd was, en er wel een husje rekeningen klaar lag om betaald te worden, ben ik maar eens bij de bank langsgegaan om te vragen hoe en wat.
Dat kostte precies 1,5 uur. Het bleek dat ze in hun wijsheid besloten hadden mijn rekening over te zetten van mijn d-nummer naar m'n fødselsnummer. Voor mensen die dat niets zegt: een d-nummer krijg je als immigrant, een fødselsnummer is de noorse variant van het nederlandse sofinummer. Dat betekende dat ik een nieuwe inlog (gebruikernaam en wachtwoord) krijg, een nieuw pasje met pincode, en dat alle bankavtalen en e-faktura's alvast vernietigd waren voor mij. Wederom voor niet-noren: een e-faktura is de electronische variant van onze acceptgiro. In plaats van een brief krijg je een mailtje in je bankaccount. Een keer klikken en klaar, echt super handig, veel sneller, goedkoper en milievriendelijker. Een bankavtale is zeg maar de raamovereenkomst die je met een bedrijf hebt dat ze e-faktura's kunnen sturen. Allemaal netjes geregeld door mij, allemaal netjes de vuilnisbak in gedaan door de bank.
Een klein detail waren ze vergeten: dat het misschien ook wel aardig geweest zou zijn om de klant (mij dus) even op de hoogte te brengen....
En waarom deze hele grap nodig is, snap ik ook nog steeds niet, maar dat zal wel aan mijn Noors liggen... afijn... ik weet nu in ieder geval wat en fin oppleve(lse) en wat lærerik betekent.
Martijn
woensdag 27 januari 2010
Tas pakken
Nu ik heel ander werk doe, moet ik heel andere zaken in mijn rugzak stoppen. Als barnehage assistent stopte ik er thermo-ondergoed in, een skibroek, badslippers, een reflectorvest, een koplamp en een lunchpakket.
Het thermo-ondergoed ging mee in plaats van aan omdat je niet altijd naar buiten ging met de kinderen. Je wordt anders toch te warm. De skibroek ging mee, want als je een uur of twee buiten staat te staan om op de kinderen te passen wordt je toch wel koud, ondanks het thermo-ondergoed. De badslippers gingen mee omdat je binnen niet op je buitenschoenen kan lopen. Gewone sloffen zijn niet hygienisch genoeg. Het reflectorvest is nodig om duidelijk zichtbaar rond te lopen. Niet alleen voor de kinderen, maar ook voor de andere medewerkers. De koplamp gebruikte ik om in de donkere hoekjes te kijken of al het speelgoed opgeruimd was en om te kijken of er geen kinderen waren die zich verstopten. In mijn wandelschoenen had ik nog extra wollen zolen, zodat de grond niet zo koud optrok. Het lunchpakket spreekt voor zich.
Nu neem ik nog steeds een lunchpakket mee, heb ik binnenschoenen bij me omdat het wel fijn is om binnen iets anders aan je voeten te hebben dan wandelschoenen. En natuurlijk het lesboek, de voorbereidingen, het rekenapparaat, de lineaal en andere kantoorartikelen. Mijn tas is aanzienlijk lichter geworden. Mijn hoofd voller. Per slot moeten alle Noorse vaktermen erin komen en is wiskunde niet een vak dat ik ooit eerder gegeven heb.
Waar het omkleden op de barnehage in een grote ruimte gebeurde waar alle buitenkleren hingen en de droogkast stond, zijn er nu twee aparte garderobes. Een voor de heren en een voor de dames. Elke garderobe heeft ook een toilet en een extra wastafel, maar geen droogkast. Iedereen heeft daar zijn schoenen staan. Het is dus blijkbaar ook hier heel gewoon, net als op andere scholen, dat je je buitenschoenen uitdoet. Het geeft toch een heel ander gevoel om je in zo'n ruimte op te tuigen om naar buiten te gaan, of om de nodige zaken af te doen voor het binnenmilieu. Want wat wel hetzelfde is, is dat er ongeveer tot 22 á 23 graden gestookt wordt. Dus het binnenmilieu heeft een aanzienlijk hogere temperatuur dan het buitenmilieu.
Liesbeth
Het thermo-ondergoed ging mee in plaats van aan omdat je niet altijd naar buiten ging met de kinderen. Je wordt anders toch te warm. De skibroek ging mee, want als je een uur of twee buiten staat te staan om op de kinderen te passen wordt je toch wel koud, ondanks het thermo-ondergoed. De badslippers gingen mee omdat je binnen niet op je buitenschoenen kan lopen. Gewone sloffen zijn niet hygienisch genoeg. Het reflectorvest is nodig om duidelijk zichtbaar rond te lopen. Niet alleen voor de kinderen, maar ook voor de andere medewerkers. De koplamp gebruikte ik om in de donkere hoekjes te kijken of al het speelgoed opgeruimd was en om te kijken of er geen kinderen waren die zich verstopten. In mijn wandelschoenen had ik nog extra wollen zolen, zodat de grond niet zo koud optrok. Het lunchpakket spreekt voor zich.
Nu neem ik nog steeds een lunchpakket mee, heb ik binnenschoenen bij me omdat het wel fijn is om binnen iets anders aan je voeten te hebben dan wandelschoenen. En natuurlijk het lesboek, de voorbereidingen, het rekenapparaat, de lineaal en andere kantoorartikelen. Mijn tas is aanzienlijk lichter geworden. Mijn hoofd voller. Per slot moeten alle Noorse vaktermen erin komen en is wiskunde niet een vak dat ik ooit eerder gegeven heb.
Waar het omkleden op de barnehage in een grote ruimte gebeurde waar alle buitenkleren hingen en de droogkast stond, zijn er nu twee aparte garderobes. Een voor de heren en een voor de dames. Elke garderobe heeft ook een toilet en een extra wastafel, maar geen droogkast. Iedereen heeft daar zijn schoenen staan. Het is dus blijkbaar ook hier heel gewoon, net als op andere scholen, dat je je buitenschoenen uitdoet. Het geeft toch een heel ander gevoel om je in zo'n ruimte op te tuigen om naar buiten te gaan, of om de nodige zaken af te doen voor het binnenmilieu. Want wat wel hetzelfde is, is dat er ongeveer tot 22 á 23 graden gestookt wordt. Dus het binnenmilieu heeft een aanzienlijk hogere temperatuur dan het buitenmilieu.
Liesbeth
Skrei, lever og rogn
Skrei, zoals paairijpe torsk (kabeljauw) genoemd wordt, wordt samen met rogn (kuit) en lever gegeten. De lever en kuit komen ook uit de kabeljauw. Het schijnt een traditioneel gerecht te zijn in heel Noorwegen. Zo traditioneel dat we het er zelfs tijden Noorse les over gehad hebben.
Zoals veel van de Noorse gerechten is ook dit simpel klaar te maken. Alle drie de onderdelen worden gewoon gekookt. Dat durfde ik dus wel aan om uit te proberen. Per slot is nu het paaiseizoen en als we te lang wachten kunnen we het niet eens meer uitproberen. Dus voor twee personen de ingredienten gekocht. Ik ging er terecht vanuit dat de kinderen geen interesse zouden hebben.
Onderweg naar huis realiseerde ik me dat ik nu wel wist hoe ik skrei, lever en rogn klaar moest maken, maar dat ik geen flauw idee had wat er verder bij moest. Dus dan duik je de bibliotheek in. Daar kan je altijd met alle vragen terecht. Wat moet erbij? Het eerste dat de bibliothecaresse me vertelde, was dat de rogn in matpapier ingepakt moest worden, omdat anders alle kuit uit elkaar viel. Verder hoorde er aardappels, rauwe ui en boter bij. Als drinken of bier of rode wijn. En omdat het geheel nogal machtig zou zijn, ook een glaasje aquavit.
Thuisgekomen dus eerst de lever maar schoongemaakt, de rogn in aluminiumfolie gedaan en elk geval in zijn eigen pan gekookt. De rogn en skrei hadden samen in een pan gekund, maar ik wilde het allemaal apart hebben. Goed voor de afwasploeg (ikzelf dus). Martijn en ik hebben onze laatste fles rode wijn opgetrokken om erbij te drinken. De aquavit hebben we maar achterwege gelaten. We hadden het gevoel dat als we nu niet teveel boter erbij deden het wel niet zo machtig zou zijn dat die nodig was.
Op de bovenste foto kan je zien hoe het er bij ons uitzag, op de onderste foto staat een profesioneel plaatje dat van snakk.klikk.no/Mat afkomt. Meestal haal ik de Noorse recepten van www.matoppskrift.no maar deze keer dus alleen een plaatje achteraf.
zaterdag 23 januari 2010
ZON!!!
Donderdag was de eerste dag dat we de zon hadden moeten kunnen. Hadden moeten, want het was ook de eerste dag sinds we hier wonen dat het vreselijk mistte. Zeg maar zoals het in Nederland kan misten; zelfs het vliegveld was gesloten. Dat hadden we hier nog niet meegemaakt.... geen zon dus donderdag...
Maar gisteren was ie prima te zien. Zie
http://www.yr.no/nyheter/1.6958280
http://www1.nrk.no/nett-tv/distrikt/nordnorge/verdi/121472
http://www.nrk.no/nyheter/distrikt/troms_og_finnmark/1.6956014
Ook vandaag was het fijn zonnig. Opvallend is hoe snel de zon hoger komt: kwam ie gister nog maar half boven de horizon, vandaag was ie al helemaal te zien. Zeker wel 10 minuten lang... Fijn!
Martijn
Maar gisteren was ie prima te zien. Zie
http://www.yr.no/nyheter/1.6958280
http://www1.nrk.no/nett-tv/distrikt/nordnorge/verdi/121472
http://www.nrk.no/nyheter/distrikt/troms_og_finnmark/1.6956014
Ook vandaag was het fijn zonnig. Opvallend is hoe snel de zon hoger komt: kwam ie gister nog maar half boven de horizon, vandaag was ie al helemaal te zien. Zeker wel 10 minuten lang... Fijn!
Martijn
vrijdag 22 januari 2010
Nanook of the North
Deze week is er in Tromsø een filmfestival.
Gisteren zijn Jitske, Liesbeth en ik naar Nanook of the North geweest. Dat was een bijzondere ervaring.
De film draaide op het plein, daar is een buitenbioscoop gemaakt, speciaal voor het festival. Het enorme beeldscherm is van sneeuw opgetrokken. De tribune/zitplaatsen waren van sneeuw en ijs gemaakt. Er waren zitlapjes beschikbaar, maar zelf je berenvel en een thermoskan met thee meenemen was niet ongewoon. Anderhalf uur stilzitten gaat je tenslotte wél in je koude kleren zitten. Uiteindelijk viel het mee: windstil, geen regen en wel pak 'm beet -1 graad. Naast het beeldscherm was een enorme iglo gemaakt, om eventueel weer warm te worden (en natuurlijk om de naam van de sponsor op te kunnen projecteren).
De film gaat over het eskimogezin van Nanook, dat moet zien te overleven (als alle eskimo's) van het beetje eten dat ze kunnen vangen. Over hoe ze een iglo maken, eten, 's morgens de laarzen van zeehond moeten kauwen om ze soepel te maken, walrus- en zeehondenjacht, zoonlief die al op zeer jonge leeftijd leert jagen, vissen, kano's bouwen etc. Duidelijk gemaakt vóórdat eskimo's in contact kwamen met onze westerse samenleving...
De film is in 1922 geschoten. Voor het onderwerp volkomen irrelevant; het had net zo goed 1722 kunnen zijn waarschijnlijk. Voor ons wel interessant, want het schijnt destijds wereldwijd een succes geweest te zijn.
Een ander heel aardig feit was, dat het een stomme film was. Speciaal bij de film was daarom live geluid gemaakt. Niet alleen muziek, maar ook de wind, blaffende honden, de grammafoon die een handelaar uit het zuiden meeneemt en die Nanook voor het eerst in zijn leven hoort.... De muzikanten zaten in een verlichte etalage aan het plein, een attractie op zich. Echt fantastich!
Zie ook diverse delen van de film op internet, zeer de moeite waard!
Nanook is twee jaar na het maken van de film omgekomen van de honger.
Martijn
Gisteren zijn Jitske, Liesbeth en ik naar Nanook of the North geweest. Dat was een bijzondere ervaring.
De film draaide op het plein, daar is een buitenbioscoop gemaakt, speciaal voor het festival. Het enorme beeldscherm is van sneeuw opgetrokken. De tribune/zitplaatsen waren van sneeuw en ijs gemaakt. Er waren zitlapjes beschikbaar, maar zelf je berenvel en een thermoskan met thee meenemen was niet ongewoon. Anderhalf uur stilzitten gaat je tenslotte wél in je koude kleren zitten. Uiteindelijk viel het mee: windstil, geen regen en wel pak 'm beet -1 graad. Naast het beeldscherm was een enorme iglo gemaakt, om eventueel weer warm te worden (en natuurlijk om de naam van de sponsor op te kunnen projecteren).
De film gaat over het eskimogezin van Nanook, dat moet zien te overleven (als alle eskimo's) van het beetje eten dat ze kunnen vangen. Over hoe ze een iglo maken, eten, 's morgens de laarzen van zeehond moeten kauwen om ze soepel te maken, walrus- en zeehondenjacht, zoonlief die al op zeer jonge leeftijd leert jagen, vissen, kano's bouwen etc. Duidelijk gemaakt vóórdat eskimo's in contact kwamen met onze westerse samenleving...
De film is in 1922 geschoten. Voor het onderwerp volkomen irrelevant; het had net zo goed 1722 kunnen zijn waarschijnlijk. Voor ons wel interessant, want het schijnt destijds wereldwijd een succes geweest te zijn.
Een ander heel aardig feit was, dat het een stomme film was. Speciaal bij de film was daarom live geluid gemaakt. Niet alleen muziek, maar ook de wind, blaffende honden, de grammafoon die een handelaar uit het zuiden meeneemt en die Nanook voor het eerst in zijn leven hoort.... De muzikanten zaten in een verlichte etalage aan het plein, een attractie op zich. Echt fantastich!
Zie ook diverse delen van de film op internet, zeer de moeite waard!
Nanook is twee jaar na het maken van de film omgekomen van de honger.
Martijn
Bent u soms uw zeehond kwijt?
Werk je in Noorwegen bij een poolonderzoeksinstituut (3x woordwaarde), dan maak je soms wat anders mee dan in Nederland. Zo kregen we van de week het volgende mailtje:
Subject: Sæl i fryseren?
Hei,
Vi har ryddet i NINAs avdeling af den store fryser i 1. etagen. Der fandt vi en grøn presenning med en død sæl og unge/foster. Den var ikke mærket på nogen måde. Det er ikke vores, så vi lagde den ind i jeres avdeling. Sidsel sagde, at hvis nogen vidste, hvis det var eller hvem der skulle kontaktes, så ville det være dig.
Mvh Jane
Ik heb me laten vertellen dat het Deens is, maar het is toch redelijk te lezen voor mij. De titel is Zeehond in de vriezer? Bij NINA (Noors natuuronderzoeksinstituut, zit ook bij ons in het pand) hebben ze de vriezer eens uitgeruimd, en is er een ingevroren zeehond mét jong, edoch zónder oormerk aangetroffen. Vast en zeker overgebleven na e.o.a. onderzoek. Of de rechtmatige eigenaar hem maar wil komen ophalen... en zo niet, dan wil Sidsel hem graag adopteren.
Het is mij alleen nog niet helemaal duidelijk of Sidsel beroepsmatig geinteresseerd is in zeehonden, of dat ze erg van zeehondensoep houdt...
Martijn
Subject: Sæl i fryseren?
Hei,
Vi har ryddet i NINAs avdeling af den store fryser i 1. etagen. Der fandt vi en grøn presenning med en død sæl og unge/foster. Den var ikke mærket på nogen måde. Det er ikke vores, så vi lagde den ind i jeres avdeling. Sidsel sagde, at hvis nogen vidste, hvis det var eller hvem der skulle kontaktes, så ville det være dig.
Mvh Jane
Ik heb me laten vertellen dat het Deens is, maar het is toch redelijk te lezen voor mij. De titel is Zeehond in de vriezer? Bij NINA (Noors natuuronderzoeksinstituut, zit ook bij ons in het pand) hebben ze de vriezer eens uitgeruimd, en is er een ingevroren zeehond mét jong, edoch zónder oormerk aangetroffen. Vast en zeker overgebleven na e.o.a. onderzoek. Of de rechtmatige eigenaar hem maar wil komen ophalen... en zo niet, dan wil Sidsel hem graag adopteren.
Het is mij alleen nog niet helemaal duidelijk of Sidsel beroepsmatig geinteresseerd is in zeehonden, of dat ze erg van zeehondensoep houdt...
Martijn
donderdag 21 januari 2010
Zonnedag
De mørketid is officieel over. Die periode is van 25 november tot 17 januari. Dan is het middelpunt van de zon onder de horizon. Horizon gedefinieerd als zeeniveau. Vanwege alle bergen betekent dit in de praktijk dat de zon beneden in het centrum van Tromsø niet te zien is vanaf 22 november tot 20 januari. De 21ste januari wordt van ouds als zonnedag gezien. Dan kan men voor de eerste keer de zon zien vanaf de kerktrap, als het mooi weer is tenminste. Over welke kerk er wordt gesproken is onduidelijk.
En zoals er mørketidbollen verkocht werden aan het begin van de mørketid, worden er nu solboller verkocht. Een bakkerij in Tromsø zal er vandaag 45.000 leveren. Het grappige is dat solboller ook wel berliner bollen genoemd worden. En daar vind ik ze ook naar smaken. Het blijkt uit een krantenartikel ook dat het eigenlijk gewone berliner bollen zijn, maar dat ze hier in de stad de naam solboller gekregen hebben. Het schijnt ook dat in Tromsø nadrukkelijker gevierd wordt dat de zon weer terug is, dan in andere plaatsen boven de poolcirkel. Het ging zelfs bij Martijn op het werk zo ver dat er in de kantine zelf gebakken solboller te koop waren en dat later op de dag er nog een gezellig samenzijn was met solboller en koffie. Of er bij Jitske en Romke op school nog iets aan gedaan is weet ik niet want ze waren alle twee thuis vandaag.
Het was wel jammer dat er beneden in het centrum te veel mist hing om de zon te kunnen zien en dat wij hierboven last hadden van wolken aan de horizon. We hebben dus nog geen zon gezien, wel solboller gegeten. Eerst naar de supermarkt om de ingredienten te halen die we nodig hadden en om daar kant en klare solboller te kopen zodat we het verschil konden proeven met de eigen gebakken bollen. Daarna zelf bakken. Nee, deze keer is het deeg niet de pan uitgerezen. Ik kon alleen geen vanillekrem vinden, dus we hebben vanillesaus als vulling gebruikt. Die is was dunner en dus lastiger te gebruiken. Dank je wel voor het recept Jan, het ging goed. Uiteraard waren de eigen gebakken bollen lekkerder dan de kant en klaar gekochte. Die hadden trouwens aardbeienjam als vulling.
Liesbeth
En zoals er mørketidbollen verkocht werden aan het begin van de mørketid, worden er nu solboller verkocht. Een bakkerij in Tromsø zal er vandaag 45.000 leveren. Het grappige is dat solboller ook wel berliner bollen genoemd worden. En daar vind ik ze ook naar smaken. Het blijkt uit een krantenartikel ook dat het eigenlijk gewone berliner bollen zijn, maar dat ze hier in de stad de naam solboller gekregen hebben. Het schijnt ook dat in Tromsø nadrukkelijker gevierd wordt dat de zon weer terug is, dan in andere plaatsen boven de poolcirkel. Het ging zelfs bij Martijn op het werk zo ver dat er in de kantine zelf gebakken solboller te koop waren en dat later op de dag er nog een gezellig samenzijn was met solboller en koffie. Of er bij Jitske en Romke op school nog iets aan gedaan is weet ik niet want ze waren alle twee thuis vandaag.
Het was wel jammer dat er beneden in het centrum te veel mist hing om de zon te kunnen zien en dat wij hierboven last hadden van wolken aan de horizon. We hebben dus nog geen zon gezien, wel solboller gegeten. Eerst naar de supermarkt om de ingredienten te halen die we nodig hadden en om daar kant en klare solboller te kopen zodat we het verschil konden proeven met de eigen gebakken bollen. Daarna zelf bakken. Nee, deze keer is het deeg niet de pan uitgerezen. Ik kon alleen geen vanillekrem vinden, dus we hebben vanillesaus als vulling gebruikt. Die is was dunner en dus lastiger te gebruiken. Dank je wel voor het recept Jan, het ging goed. Uiteraard waren de eigen gebakken bollen lekkerder dan de kant en klaar gekochte. Die hadden trouwens aardbeienjam als vulling.
Liesbeth
woensdag 20 januari 2010
Ramadan
Al een hele poos vraag ik me af hoe moslims boven de poolcirkel hun Ramadan vieren. Als ze zich aan de letter van de voorschriften houden en de Ramadan valt in de winter is er niets aan de hand. Ze kunnen dan dag en nacht zo veel eten als ze willen. Valt de Ramadan in de zomer dan gaat de zon dus niet onder, dus mogen ze niet eten en verhongeren ze.
Hier in Tromsø schijnt 's werelds noordelijkste moskee te staan. Ik kon mijn vraag dus beantwoord krijgen. Al helemaal omdat op het filmfestival dat hier op dit moment aan de gang is een film te zien is die 'Arctic Ramadan' heet. Helaas draaide die op een tijdstip dat ik er niet naar toe kon. Gelukkig kon Jitske me helpen. Zij heeft een moslimjongen in de klas zitten. Ze vertelde me dat die gezegd had dat als de zon niet onder ging, ze gewoon van zes uur 's avonds tot zes uur 's ochtends mochten eten en de rest van de dag niet. Vraag beantwoord.
Liesbeth
Hier in Tromsø schijnt 's werelds noordelijkste moskee te staan. Ik kon mijn vraag dus beantwoord krijgen. Al helemaal omdat op het filmfestival dat hier op dit moment aan de gang is een film te zien is die 'Arctic Ramadan' heet. Helaas draaide die op een tijdstip dat ik er niet naar toe kon. Gelukkig kon Jitske me helpen. Zij heeft een moslimjongen in de klas zitten. Ze vertelde me dat die gezegd had dat als de zon niet onder ging, ze gewoon van zes uur 's avonds tot zes uur 's ochtends mochten eten en de rest van de dag niet. Vraag beantwoord.
Liesbeth
Kvvs, vervolg
Gisteren werd ik gebeld of ik vandaag de eerste drie uur les kon geven aan de studieforberedende leerlingen in de eerste klas, dus de Nederlandse vierde klas have/vwo. Gelukkig kon ik, maar helaas kon ik het boek niet komen halen. Dus op basis van de kreten: isometrisch perspectief, 1, 2 en 3punts perspectief en onregelmatige veelhoeken heb ik mijn best gedaan me met behulp van internet voor te bereiden.
Ik heb dus veel gelezen over isometrische functies, normvector, geometrie, etc. Kom ik vanochtend in de klas, blijkt het niet verder te gaan dan hoe je zelf een tekening maakt in isometrisch perspectief en in een, twee en driepuntsperspectief. Ik had dus veel te veel voorbereid. Nu ja, beter te veel dan te weinig.
De klas die ik had, is de klas waar ik de sollicitatie voor had lopen. Nu is hij 30 leerlingen groot en de bedoeling is dat hij gesplitst wordt in twee groepen. We hadden hem dus vandaag al gesplitst en ik had 15 leerlingen. Er lagen er twee ongegeneerd te slapen, drie zaten met hun voeten op tafel, veel hadden hun jassen aan en/of mutsen op. Tassen lagen op tafel. Het zag er erg geinteresseerd en actief uit. Het grappige was, dat ze me niet uitprobeerden, toch gewoon aan het werk gingen, en deden wat er gedaan moest worden. Het had een beetje de sfeer van de Pabo. Ze zijn er, kletsen graag met elkaar, maar als er gewerkt moet worden doen ze dat gewoon.
Na afloop heb ik maar gevraagd of ik het wiskundeboek niet kon lenen, zodat ik me voor een volgende keer wat makkelijker voor kon bereiden. Dat was geen probleem. Blijft het natuurlijk altijd de vraag wanneer er een volgende keer komt. Nu, die vraag werd rond half zes beantwoord. Ik werd gebeld dat ze mij de baan wilden geven. Het is een 29% baan, dat houdt vijf uur lesgeven in. In dit geval geclusterd in een blok van twee uur en een blok van drie uur. Een uur lesgeven is een lesuur van drie kwartier. Wat er verder bij komt moet ik nog te horen krijgen. Vrijdag ga ik het contract tekenen en alle details verder bespreken.
Met dit contract en dat bij Frisvold en het feit dat ik nog steeds oproepkracht ben bij Kvvs, zal ik me maar afmelden als oproepkracht bij de twee uitzendbureaus waar ik sta ingeschreven. Ik zit vol. Nu heb ik op barnehages gewerkt, op barneskoler en op de videregående. Het enige niveau waar ik niet op gewerkt heb, is de ungdomsskole. En dat zit er wat mij betreft ook niet meer in, ondanks de sollicitaties die ik daar heb lopen.
Van Boele kwam nog een link over hoe er in Noorwegen lesgegeven wordt. Het is een serie die op dit moment op TV is, http://www1.nrk.no/nett-tv/klipp/599989
Liesbeth
Ik heb dus veel gelezen over isometrische functies, normvector, geometrie, etc. Kom ik vanochtend in de klas, blijkt het niet verder te gaan dan hoe je zelf een tekening maakt in isometrisch perspectief en in een, twee en driepuntsperspectief. Ik had dus veel te veel voorbereid. Nu ja, beter te veel dan te weinig.
De klas die ik had, is de klas waar ik de sollicitatie voor had lopen. Nu is hij 30 leerlingen groot en de bedoeling is dat hij gesplitst wordt in twee groepen. We hadden hem dus vandaag al gesplitst en ik had 15 leerlingen. Er lagen er twee ongegeneerd te slapen, drie zaten met hun voeten op tafel, veel hadden hun jassen aan en/of mutsen op. Tassen lagen op tafel. Het zag er erg geinteresseerd en actief uit. Het grappige was, dat ze me niet uitprobeerden, toch gewoon aan het werk gingen, en deden wat er gedaan moest worden. Het had een beetje de sfeer van de Pabo. Ze zijn er, kletsen graag met elkaar, maar als er gewerkt moet worden doen ze dat gewoon.
Na afloop heb ik maar gevraagd of ik het wiskundeboek niet kon lenen, zodat ik me voor een volgende keer wat makkelijker voor kon bereiden. Dat was geen probleem. Blijft het natuurlijk altijd de vraag wanneer er een volgende keer komt. Nu, die vraag werd rond half zes beantwoord. Ik werd gebeld dat ze mij de baan wilden geven. Het is een 29% baan, dat houdt vijf uur lesgeven in. In dit geval geclusterd in een blok van twee uur en een blok van drie uur. Een uur lesgeven is een lesuur van drie kwartier. Wat er verder bij komt moet ik nog te horen krijgen. Vrijdag ga ik het contract tekenen en alle details verder bespreken.
Met dit contract en dat bij Frisvold en het feit dat ik nog steeds oproepkracht ben bij Kvvs, zal ik me maar afmelden als oproepkracht bij de twee uitzendbureaus waar ik sta ingeschreven. Ik zit vol. Nu heb ik op barnehages gewerkt, op barneskoler en op de videregående. Het enige niveau waar ik niet op gewerkt heb, is de ungdomsskole. En dat zit er wat mij betreft ook niet meer in, ondanks de sollicitaties die ik daar heb lopen.
Van Boele kwam nog een link over hoe er in Noorwegen lesgegeven wordt. Het is een serie die op dit moment op TV is, http://www1.nrk.no/nett-tv/klipp/599989
Liesbeth
dinsdag 19 januari 2010
Kinderen en school
Op Sommerlyst moeten alle kinderen vanaf vandaag in de pauzes verplicht naar buiten. Er wordt te veel gerotzooid in de pauzes, vuurwerk afgestoken in de gangen, brandalarm aangezet, met fruit gegooid, etc. Jitske vindt dat het allemaal nog wel meevalt als ze het met het Libanon vergelijkt.
Jitske vertelde ook dat er geen leerlingen uit andere klassen meer bij hun in de klas mochten komen omdat er zoveel vernielingen waren. Die maatregel werd gecontroleerd door een leerkracht die om de vijf minuten kwam kijken of men zich eraan hield. Nee dus. Vervolgens blijft de leerkracht eerst gezellig kletsen met alle leerlingen om vervolgens de leerlingen die er niet horen weg te sturen. En 1 minuut later zijn ze er natuurlijk weer. En begint het spelletje opnieuw. Het verbaast haar en ons dat er niet gestraft wordt.
Heel de omgang met kinderen hier blijft moeizaam aftasten. Aan de ene kant krijgen ze volledige vrijheid, aan de andere kant hoor ik wel regelmatig leidsters zeggen dat de kinderen moeten luisteren naar volwassenen. En als kinderen niet luisteren zeggen de leidsters dat nog een keer. Of ze proberen met een zoet lijntje het kind alsnog te laten doen wat het moet doen. Of zoals op Kulta (circusschool), daar bepaald de leerkracht wat er gebeurt aan acts en in welke volgorde. Terwijl dat nu juist zo'n mooi moment is om de kinderen zelf aan het werk te laten zetten, hun fantasie te stimuleren etc.
Toen Romke eens een jongen uit zijn klas hier had, vond ik na zo'n twee uur dat het tijd werd om aan huiswerk te beginnen. Dus dat zei ik tegen Romke. Die jongen die op bezoek was, vond dat het hun eigen verantwoordelijkheid was of ze het wel of niet maakten. Dat is uiteraard ook wel zo, maar soms moet je pubers toch helpen om hun verantwoordelijkheid te dragen. Al helemaal als je alleen maar een waarschuwing krijgt in je schrift dat je je huiswerk niet gemaakt hebt, en pas na zo'n 10 keer geen huiswerk gedaan te hebben een punt minder voor orde krijgt op je rapport. (En ze hebben maar twee rapporten).
Iets anders waar we ons over blijven verbazen is hoe er hier met schoolwerk wordt omgegaan. De filosofie van de leerkrachten en in de leerboeken is dat kinderen niet moeten stampen maar begrijpen wat ze doen. Op zich een goed uitgangspunt. Maar vervolgens zie je bv. bij wiskunde dat het assenstelsel pas vanaf de vierde klas uitgelegd wordt. Dan zijn ze al wel drie jaar met eerste- en tweedegraads vergelijkingen bezig geweest. Als je daar meteen de grafiek van tekent snap je veel beter wat je aan het doen bent. Bij alle natuurvakken snap je zaken veel beter als je zelf proeven doet. Maar dat gaat voornamelijk uit het boekje of achter de computer.
groetjes,
Liesbeth
Jitske vertelde ook dat er geen leerlingen uit andere klassen meer bij hun in de klas mochten komen omdat er zoveel vernielingen waren. Die maatregel werd gecontroleerd door een leerkracht die om de vijf minuten kwam kijken of men zich eraan hield. Nee dus. Vervolgens blijft de leerkracht eerst gezellig kletsen met alle leerlingen om vervolgens de leerlingen die er niet horen weg te sturen. En 1 minuut later zijn ze er natuurlijk weer. En begint het spelletje opnieuw. Het verbaast haar en ons dat er niet gestraft wordt.
Heel de omgang met kinderen hier blijft moeizaam aftasten. Aan de ene kant krijgen ze volledige vrijheid, aan de andere kant hoor ik wel regelmatig leidsters zeggen dat de kinderen moeten luisteren naar volwassenen. En als kinderen niet luisteren zeggen de leidsters dat nog een keer. Of ze proberen met een zoet lijntje het kind alsnog te laten doen wat het moet doen. Of zoals op Kulta (circusschool), daar bepaald de leerkracht wat er gebeurt aan acts en in welke volgorde. Terwijl dat nu juist zo'n mooi moment is om de kinderen zelf aan het werk te laten zetten, hun fantasie te stimuleren etc.
Toen Romke eens een jongen uit zijn klas hier had, vond ik na zo'n twee uur dat het tijd werd om aan huiswerk te beginnen. Dus dat zei ik tegen Romke. Die jongen die op bezoek was, vond dat het hun eigen verantwoordelijkheid was of ze het wel of niet maakten. Dat is uiteraard ook wel zo, maar soms moet je pubers toch helpen om hun verantwoordelijkheid te dragen. Al helemaal als je alleen maar een waarschuwing krijgt in je schrift dat je je huiswerk niet gemaakt hebt, en pas na zo'n 10 keer geen huiswerk gedaan te hebben een punt minder voor orde krijgt op je rapport. (En ze hebben maar twee rapporten).
Iets anders waar we ons over blijven verbazen is hoe er hier met schoolwerk wordt omgegaan. De filosofie van de leerkrachten en in de leerboeken is dat kinderen niet moeten stampen maar begrijpen wat ze doen. Op zich een goed uitgangspunt. Maar vervolgens zie je bv. bij wiskunde dat het assenstelsel pas vanaf de vierde klas uitgelegd wordt. Dan zijn ze al wel drie jaar met eerste- en tweedegraads vergelijkingen bezig geweest. Als je daar meteen de grafiek van tekent snap je veel beter wat je aan het doen bent. Bij alle natuurvakken snap je zaken veel beter als je zelf proeven doet. Maar dat gaat voornamelijk uit het boekje of achter de computer.
groetjes,
Liesbeth
zondag 17 januari 2010
Zon
Volgens yr.no zou de mørketid over moeten zijn in Tromsø. Volgens ons had yr.no dat fout, we zien nog steeds geen zon en alle mensen waar we mee praten, zeggen dat die pas de 19de of de 21ste weer te zien is. Maar dat kan natuurlijk liggen aan het verschil van horizondefinitie. Neem je zeeniveau of moet hij boven de bergen uitkomen.
Om een en ander te controleren hebben we wat praktische wiskunde gedaan. We hebben berekend hoe hoog de bergen zijn waarachter de zon zich schuilhoudt, uitgedrukt in graden. Toen hebben we een stad uitgezocht die evenveel graden noordelijker ligt dan Tromsø en op yr.no gekeken of die vinden dat die stad mørketid heeft of niet. Het bleek te kloppen. De bergen zijn ongeveer een graad hoog, Hammerfest ligt ongeveer een graad noordelijker en daar was het nog mørketid.
Het valt ook op dat de zon, nu hij op zou zijn, meteen ongeveer een heel uur op is. Dus niet maar een paar minuten. Waarschijnlijk komt dat vanwege de ronding van de aarde. Maar die theorie hebben we verder niet geprobeerd te onderbouwen. Wie van jullie gaat die uitdaging aan?
Liesbeth
Om een en ander te controleren hebben we wat praktische wiskunde gedaan. We hebben berekend hoe hoog de bergen zijn waarachter de zon zich schuilhoudt, uitgedrukt in graden. Toen hebben we een stad uitgezocht die evenveel graden noordelijker ligt dan Tromsø en op yr.no gekeken of die vinden dat die stad mørketid heeft of niet. Het bleek te kloppen. De bergen zijn ongeveer een graad hoog, Hammerfest ligt ongeveer een graad noordelijker en daar was het nog mørketid.
Het valt ook op dat de zon, nu hij op zou zijn, meteen ongeveer een heel uur op is. Dus niet maar een paar minuten. Waarschijnlijk komt dat vanwege de ronding van de aarde. Maar die theorie hebben we verder niet geprobeerd te onderbouwen. Wie van jullie gaat die uitdaging aan?
Liesbeth
Kvvs
Vrijdag ben ik dus naar Kvaløya vidergående skole geweest om mijn papieren te laten zien. Ik stond bij de bushalte te wachten toen ze belden hoe laat ik aan zou komen. Ze hadden weer een wiskundeleraar nodig. Dus ik kon meteen uit de bus door naar het lokaal. Deze keer had ik geen voorbereidingstijd en waren de leerlingen mensen die na de yrkesfaglige opleiding toch maar gekwalificeerd wilden worden om te gaan studeren. Dus was het wiskunde op een iets hoger niveau. Het ging in dit geval over de mediaan en het gemiddelde van enkelvoudige en gegroepeerde data.
De videregående skole heeft drie stromingen: de yrkesfaglige, die op het beroepsleven voorbereidt; de studieforberedende, die op de hogeschool of universiteit voorbereid; en de påbygende, voor die mensen die na de yrkesfaglige toch studiekompetanse willen bereiken. Ook op de videregående hebben de leerlingen hun eigen lokaal en lopen de leraren heen en weer. Ook hier wordt, net als op de ungdomsskole, een tweewekelijks rooster voor het huiswerk gemaakt, zodat de leerlingen precies kunnen zien wat ze wanneer af moeten hebben, welke stof wanneer behandeld wordt, etc. Dat was wel handig voor mij toen ik inviel, want niemand kon mij vertellen welke stof ik moest behandelen met de leerlingen. Maar de leerlingen konden het mij dus wel vertellen.
De klassegrootte wisselt heel erg, afhankelijk van de stroming waar de leerlingen inzitten. Bij de yrkesfaglige zijn de klassen niet groter dan zo'n 15 leerlingen. Dit o.a. vanwege het veiligheidsaspect bij het werken met machines. Mijn påbygningklas was 24 leerlingen groot en de studieforberedende is meestal zo'n 20 man groot.
Toen ik mijn les gegeven had, zijn al mijn papieren gecopieerd. Ik ben benieuwd naar het loon waar ze volgens de tabellen op uitkomen. Omdat ik universitair docent was in Delft, ga ik hier ook als lektor ingeschaald worden. Het feit dat ik op de Pabo in een andere categorie viel, telt niet mee. De lesjaren daar wel. Dus als het goed is, gaan ze me op 18 jaar ervaring inschalen op lektorniveau. Ik ben benieuwd of mijn redenatie klopt en wat de bijbehorende hoogte wordt van het salaris. Bij Frisvold Privat Gymnas ga ik 270 kronen per uur verdienen, dus dit zal ook wel zoiets zijn.
Over loon gesproken, mijn jaaroverzicht van Jobzone viel gisteren al op de mat. Ik heb daar wel zo'n 9000 kronen verdiend in de periode van 30 oktober tot 18 december. Dat is toch nog altijd meer dan de kinderbijslag hier. Ja, die is ook rond en met terugwerkende kracht van de dag van aankomst berekend en op onze rekening gestort. Je krijgt hier zo'n 900 kronen per kind per maand, netjes elke maand uitbetaald. Zo, genoeg over geld.
Liesbeth
De videregående skole heeft drie stromingen: de yrkesfaglige, die op het beroepsleven voorbereidt; de studieforberedende, die op de hogeschool of universiteit voorbereid; en de påbygende, voor die mensen die na de yrkesfaglige toch studiekompetanse willen bereiken. Ook op de videregående hebben de leerlingen hun eigen lokaal en lopen de leraren heen en weer. Ook hier wordt, net als op de ungdomsskole, een tweewekelijks rooster voor het huiswerk gemaakt, zodat de leerlingen precies kunnen zien wat ze wanneer af moeten hebben, welke stof wanneer behandeld wordt, etc. Dat was wel handig voor mij toen ik inviel, want niemand kon mij vertellen welke stof ik moest behandelen met de leerlingen. Maar de leerlingen konden het mij dus wel vertellen.
De klassegrootte wisselt heel erg, afhankelijk van de stroming waar de leerlingen inzitten. Bij de yrkesfaglige zijn de klassen niet groter dan zo'n 15 leerlingen. Dit o.a. vanwege het veiligheidsaspect bij het werken met machines. Mijn påbygningklas was 24 leerlingen groot en de studieforberedende is meestal zo'n 20 man groot.
Toen ik mijn les gegeven had, zijn al mijn papieren gecopieerd. Ik ben benieuwd naar het loon waar ze volgens de tabellen op uitkomen. Omdat ik universitair docent was in Delft, ga ik hier ook als lektor ingeschaald worden. Het feit dat ik op de Pabo in een andere categorie viel, telt niet mee. De lesjaren daar wel. Dus als het goed is, gaan ze me op 18 jaar ervaring inschalen op lektorniveau. Ik ben benieuwd of mijn redenatie klopt en wat de bijbehorende hoogte wordt van het salaris. Bij Frisvold Privat Gymnas ga ik 270 kronen per uur verdienen, dus dit zal ook wel zoiets zijn.
Over loon gesproken, mijn jaaroverzicht van Jobzone viel gisteren al op de mat. Ik heb daar wel zo'n 9000 kronen verdiend in de periode van 30 oktober tot 18 december. Dat is toch nog altijd meer dan de kinderbijslag hier. Ja, die is ook rond en met terugwerkende kracht van de dag van aankomst berekend en op onze rekening gestort. Je krijgt hier zo'n 900 kronen per kind per maand, netjes elke maand uitbetaald. Zo, genoeg over geld.
Liesbeth
Sneeuw, afwezigheid van
Het is nu al voor de tweede keer dat het gedooid heeft met veel regen. Daardoor is heel veel sneeuw weggesmolten. In de tussentijd is het weer gaan vriezen, maar is er geen neerslag meer gevallen en die wordt voorlopig ook niet verwacht. Dat geeft bij het lopen de nodige overlast, zoals we in eerdere blogs al geschreven hebben en met foto's geillustreerd.
Wat we al wisten uit Nederland, dat de sneeuw een lekkere warme deken is voor de planten en de dieren die daaronder leven, geldt hier natuurlijk ook. In extreme mate zelfs. Per slot vriest het hier veel harder dan in Nederland. Het Polarmiljøsenter heeft daar een onderzoek naar gedaan en de uitkomst gepubliceerd. De titel was: "Paradox: globale opwarming geeft een slechtere bessenherfst in het noorden".
De globale opwarming geeft zachtere winters, dat betekent dat er meer neerslag in de vorm van regen komt in de winter. Dat heeft weer tot gevolg dat het sneeuwdek gedeeltelijk of helemaal weg is in delen van de winter. Minder sneeuw betekent minder isolatie voor planten en dieren.
Een krachtige zachte periode in noord-Noorwegen on noord-Zweden rond 2007-2008 met de bijbehorende vorst op onbedekte grond had tot gevolg dat er een ernstige crisis voor kraaiheide en andere besdragende planten was. Onderzoekers observeerden in de daarop volgende zomer aanmerkelijke schade in de besdragende vegetatie en vooral bij de kraaiheide. De schade was zo omvattend dat hij zelfs zichtbaar was op satelietbeelden. Alle planten met een bovengrondse overwintering (wintergroene planten, dwergstruiken en bomen) staan bloot aan schade, sommige zijn er duidelijk gevoeliger voor dan andere. In de vegetatietypes die er het meest bloot aan staan zullen de besplanten teug gaan in aantal.
Het dierenleven heeft ook de direkte consequentie van een afwezig sneeuwdek. Beschutting tegen roofdieren en koude is afwezig en als ze afhankelijk zijn van bessen is ook te weinig voeding.
Conclusie van het onderzoek: "Er kan vorstschade ontstaan bij planten en dieren, op individuen en popultaties en op korte zowel als lange termijn.
bron: Polarmiljøsenteret november 2009 Helge M. Markusson, mediekontakt
Wat we al wisten uit Nederland, dat de sneeuw een lekkere warme deken is voor de planten en de dieren die daaronder leven, geldt hier natuurlijk ook. In extreme mate zelfs. Per slot vriest het hier veel harder dan in Nederland. Het Polarmiljøsenter heeft daar een onderzoek naar gedaan en de uitkomst gepubliceerd. De titel was: "Paradox: globale opwarming geeft een slechtere bessenherfst in het noorden".
De globale opwarming geeft zachtere winters, dat betekent dat er meer neerslag in de vorm van regen komt in de winter. Dat heeft weer tot gevolg dat het sneeuwdek gedeeltelijk of helemaal weg is in delen van de winter. Minder sneeuw betekent minder isolatie voor planten en dieren.
Een krachtige zachte periode in noord-Noorwegen on noord-Zweden rond 2007-2008 met de bijbehorende vorst op onbedekte grond had tot gevolg dat er een ernstige crisis voor kraaiheide en andere besdragende planten was. Onderzoekers observeerden in de daarop volgende zomer aanmerkelijke schade in de besdragende vegetatie en vooral bij de kraaiheide. De schade was zo omvattend dat hij zelfs zichtbaar was op satelietbeelden. Alle planten met een bovengrondse overwintering (wintergroene planten, dwergstruiken en bomen) staan bloot aan schade, sommige zijn er duidelijk gevoeliger voor dan andere. In de vegetatietypes die er het meest bloot aan staan zullen de besplanten teug gaan in aantal.
Het dierenleven heeft ook de direkte consequentie van een afwezig sneeuwdek. Beschutting tegen roofdieren en koude is afwezig en als ze afhankelijk zijn van bessen is ook te weinig voeding.
Conclusie van het onderzoek: "Er kan vorstschade ontstaan bij planten en dieren, op individuen en popultaties en op korte zowel als lange termijn.
bron: Polarmiljøsenteret november 2009 Helge M. Markusson, mediekontakt
donderdag 14 januari 2010
Videregående skole
Vandaag had ik een afspraak op Kvaløya videregående skole (Kvvs), dus de klassen vier tot en met zes van onze middelbare school. Kvvs heeft zowel het studieforberedende program (zeg VWO) als yrkesfaglig program (in dit geval voor het beroep als bouwvakker). Die wilden mij wel als oproepkracht voor de natuurvakken hebben.
Ik had, op suggestie van Martijn, ze gemailed of ik langs kon komen om een en ander te bespreken. En ik kreeg een uitgebreide rondleiding, werd aan iedereen voorgesteld. Er werd me ook verteld dat het hoofd van de afdeling met me wilde praten of ik eventueel ook wiskunde zou kunnen geven. Ik had al gezien dat ze daar een vacature van 29 procent voor hadden.
Tijdens de rondleiding kwamen we ook het hoofd tegen. Mijn rondleidster vertelde haar dat ik ook eventueel wel belangstelling in wiskunde had. Krijg ik meteen de vraag of ik een uur later wiskunde aan de eerstejaars (dus onze 4e klassers) wil geven. Er was een leraar ziek. Oei, dat overviel me wel even. Maar je kunt het altijd proberen. Er was per slot wat voorbereidingstijd. En het ging goed. Het was een klas van 12 jongens en het onderwerp was geometrie, oppervlaktes en omtrekken van platte vlakken, zowel enkelvoudige als samengestelde figuren.
Morgen moet ik weer langskomen. Dan gaan we door mijn papieren heen, wordt mijn uurloon vastgesteld en gaan we kijken waar ik allemaal op ingezet zou kunnen worden. Misschien ga ik dan ook wel op die wiskundebaan solliciteren
Op Kvvs liep ook een mevrouw rond die op haar elfde naar Nederland verhuisd was en daar twee jaar gewoond had. Die wilde graag Nederlands met me spreken om dat weer een beetje op te halen. Dat was erg gezellig. Het was voor haar vijftig jaar geleden dat ze in Nederland woonde, dus het was allemaal wel een beetje weggezakt. Ze had in Rotterdam in de wijk Kralingen gewoond. Grappig.
Liesbeth
Ik had, op suggestie van Martijn, ze gemailed of ik langs kon komen om een en ander te bespreken. En ik kreeg een uitgebreide rondleiding, werd aan iedereen voorgesteld. Er werd me ook verteld dat het hoofd van de afdeling met me wilde praten of ik eventueel ook wiskunde zou kunnen geven. Ik had al gezien dat ze daar een vacature van 29 procent voor hadden.
Tijdens de rondleiding kwamen we ook het hoofd tegen. Mijn rondleidster vertelde haar dat ik ook eventueel wel belangstelling in wiskunde had. Krijg ik meteen de vraag of ik een uur later wiskunde aan de eerstejaars (dus onze 4e klassers) wil geven. Er was een leraar ziek. Oei, dat overviel me wel even. Maar je kunt het altijd proberen. Er was per slot wat voorbereidingstijd. En het ging goed. Het was een klas van 12 jongens en het onderwerp was geometrie, oppervlaktes en omtrekken van platte vlakken, zowel enkelvoudige als samengestelde figuren.
Morgen moet ik weer langskomen. Dan gaan we door mijn papieren heen, wordt mijn uurloon vastgesteld en gaan we kijken waar ik allemaal op ingezet zou kunnen worden. Misschien ga ik dan ook wel op die wiskundebaan solliciteren
Op Kvvs liep ook een mevrouw rond die op haar elfde naar Nederland verhuisd was en daar twee jaar gewoond had. Die wilde graag Nederlands met me spreken om dat weer een beetje op te halen. Dat was erg gezellig. Het was voor haar vijftig jaar geleden dat ze in Nederland woonde, dus het was allemaal wel een beetje weggezakt. Ze had in Rotterdam in de wijk Kralingen gewoond. Grappig.
Liesbeth
Barneskole/basisschool
Afgelopen maandag heb ik als assistent op een barneskole gewerkt, in de eerste klas. Dat is te vergelijken met wat in Nederland groep 3 is. De school waar is werkte, gebruikt een heel ander model dan de meeste scholen in Noorwegen. Ze zijn wel gebaseerd op jaargroepen, maar doen hun best om de naschoolse opvang en de school naadloos in elkaar over te laten gaan, o.a. door deels dezelfde mensen dan te laten werken.
De school zit in een nieuw gebouw. Elke groep heeft een ruimte die ongeveer vier normale klaslokalen groot is. Daar staan een paar grote ronde tafels in en een paar kleinere. Verder is er een hoek waar ze de kring kunnen vormen, een keukenhoek, een stiltekamer, een aantal PC's, een onderwijskamer, een speelkamer en een docentenkamer. Dat alles heel mooi tot een geheel gemaakt. Uiteraard hebben ze, net als bij barnehages, allemaal hun eigen ingang met eigen garderobe. Die garderobe is vrij uitgebreid, want ook hier moet er ekstra kleding zijn, buitenkleding zijn, binnenschoenen zijn, etc. En uiteraard is er ook de droogkast waar alle natte kleding in gedroogd wordt, tussen het buitenspelen door.
Helaas heb ik niet echt goed kunnen zien wat er revolutionair was aan de onderwijsmanier, want we stonden met drie oproepkrachten de groep te draaien. Gelukkig is mijn Noors goed genoeg om met rekenen te kunnen helpen. Ze waren bezig om het optellen tot tien te automatiseren.
De dag van de kinderen was op maandag wel erg makkelijk. Van half negen tot tien werd er kring gedaan en gerekend. In de kring werden de gebruikelijke zaken, als welke dag het is, welke dag is het morgen, wat is de datum, heeft iemand nog iets te vertellen, etc. gedaan. Daarna werd het rekenwerk uitgedeeld en ging iedereen op zijn plaats zitten werken. Van tien tot half elf werd er voorgelezen. Van half elf tot elf werd er gegeten uit de meegebrachte broodtrommels. Daarna werd er tot twaalf uur buiten gespeeld. En vervolgens tot half twee (einde schooltijd) een film gekeken.
De kinderen die in de naschoolse opvang zitten, kregen vervolgens een broodmaaltijd van school en zouden normaal gesproken daarna weer buitenspelen tot ze gehaald werden. Helaas hadden de meeste kinderen te weinig droge kleren bij zich, zodat ze binnen bleven en of film konden kijken of achter de PC konden werken. Ook bij het overblijven waren we eigenlijk met te weinig mensen en konden we de boel net behappen.
Opgevallen:
- er is geen mayonaise te vinden in de supermarkt
- er is geen elmex te vinden in de supermarkt
- er liggen wel druiven, kersen en andere vruchten van duidelijk buiten het seizoen in de schappen
- ook hier worden tulpen verkocht bij de supermarkt (20 stuks voor bijna 300 kronen)
Liesbeth
De school zit in een nieuw gebouw. Elke groep heeft een ruimte die ongeveer vier normale klaslokalen groot is. Daar staan een paar grote ronde tafels in en een paar kleinere. Verder is er een hoek waar ze de kring kunnen vormen, een keukenhoek, een stiltekamer, een aantal PC's, een onderwijskamer, een speelkamer en een docentenkamer. Dat alles heel mooi tot een geheel gemaakt. Uiteraard hebben ze, net als bij barnehages, allemaal hun eigen ingang met eigen garderobe. Die garderobe is vrij uitgebreid, want ook hier moet er ekstra kleding zijn, buitenkleding zijn, binnenschoenen zijn, etc. En uiteraard is er ook de droogkast waar alle natte kleding in gedroogd wordt, tussen het buitenspelen door.
Helaas heb ik niet echt goed kunnen zien wat er revolutionair was aan de onderwijsmanier, want we stonden met drie oproepkrachten de groep te draaien. Gelukkig is mijn Noors goed genoeg om met rekenen te kunnen helpen. Ze waren bezig om het optellen tot tien te automatiseren.
De dag van de kinderen was op maandag wel erg makkelijk. Van half negen tot tien werd er kring gedaan en gerekend. In de kring werden de gebruikelijke zaken, als welke dag het is, welke dag is het morgen, wat is de datum, heeft iemand nog iets te vertellen, etc. gedaan. Daarna werd het rekenwerk uitgedeeld en ging iedereen op zijn plaats zitten werken. Van tien tot half elf werd er voorgelezen. Van half elf tot elf werd er gegeten uit de meegebrachte broodtrommels. Daarna werd er tot twaalf uur buiten gespeeld. En vervolgens tot half twee (einde schooltijd) een film gekeken.
De kinderen die in de naschoolse opvang zitten, kregen vervolgens een broodmaaltijd van school en zouden normaal gesproken daarna weer buitenspelen tot ze gehaald werden. Helaas hadden de meeste kinderen te weinig droge kleren bij zich, zodat ze binnen bleven en of film konden kijken of achter de PC konden werken. Ook bij het overblijven waren we eigenlijk met te weinig mensen en konden we de boel net behappen.
Opgevallen:
- er is geen mayonaise te vinden in de supermarkt
- er is geen elmex te vinden in de supermarkt
- er liggen wel druiven, kersen en andere vruchten van duidelijk buiten het seizoen in de schappen
- ook hier worden tulpen verkocht bij de supermarkt (20 stuks voor bijna 300 kronen)
Liesbeth
zondag 10 januari 2010
Goed begin van het nieuwe jaar
Eind vorig jaar waren er zo'n vijf vacatures als docent natuur, zowel in de onderbouw als in de bovenbouw van de middelbare school, zowel voor werkvoorbereidend (dus VMBO) als voor studievoorbereidend (dus Havo/VWO) niveau. Dus daar maar ijverig op gesolliciteerd.
En tot mijn verbazing krijg ik van Kvaløya videregående skole, die een oproepkracht zochten, een mail dat ze kontakt met me zullen zoeken zodra ze behoefte hebben aan een leraar in dit vakgebied. Wat een snelle respons. Maar welk een vage inhoud. Hebben ze me nu als oproepkracht op de lijst gezet? Gaan ze eerst eens met me praten als ze iemand nodig hebben? Of hoe moet ik dit mailtje interpreteren? Maar omdat er vlot gereageerd was, wilde ik het contact warm houden en vroeg ik of ik langs kon komen. Ook daar werd vlot op gereageerd. En de inhoud was dusdanig dat duidelijk werd dat ze me wilden gebruiken als de nood aan de man kwam. Ik werd welkom geheten in het mailtje. Dus aanstaande donderdag ga ik langs om te praten. Dan ben ik tenminste wat wijzer als ik daar opgeroepen wordt.
Toen ik toch bezig was dat contact warm te houden, heb ik meteen ook maar naar Frisvold Privat Gymnas gemailed. Of ze me misschien als vikar op de lijst wilde zetten. Daar kwam een mailtje op terug of ik vrijdag langs wilde komen. Ze wilden met me praten. Het bleek dat de baan waar ik eerder een 'nee' op te horen had gekregen, nog steeds vacant was. Ze boden me een proeftijd van twee maanden aan om te zien of ik voldeed en hoe ik me ontwikkelde. Dinsdag moet ik weer langskomen om met de andere leraar natuur te overleggen hoe we onze werkzaamheden het best kunnen verdelen. Ik krijg dan ook te horen of het voor vier, vijf of zes uur is.
Eigenlijk geloof ik het nog steeds niet. Ik wil eerst dat getekende contract wel eens zien. Maar ze investeren al wel in me. Ik mocht op hun kosten het lerarenboek kopen. Helaas was dat uitverkocht. Ik heb dus nog steeds niets tastbaars in handen om me te overtuigen dat ik daar aangenomen ben. Het is ook compleet onduidelijk per wanneer ik daar begin. Ik hoop daar aanstaande dinsdag allemaal duidelijkheid over te krijgen.
Kvaløya moet ik met twee bussen doen en Frisvold ligt achter de brouwerij, vlak bij Martijns werk. Verder heb ik op de school naast die van Jitske en Romke een sollicitatie lopen. Die is dus op loopafstand. Ook heb ik vlak bij de klimhal (ook met de bus, of in de zomer op mijn Nederlandse fiets) en bij Kongsbakken, waar ik in het begin Noorse literatuur volgde, sollicitaties lopen. Maar daar heb ik allemaal nog niets van gehoord.
Toch heb ik het gevoel dat er beweging in zit.
groetjes Liesbeth
En tot mijn verbazing krijg ik van Kvaløya videregående skole, die een oproepkracht zochten, een mail dat ze kontakt met me zullen zoeken zodra ze behoefte hebben aan een leraar in dit vakgebied. Wat een snelle respons. Maar welk een vage inhoud. Hebben ze me nu als oproepkracht op de lijst gezet? Gaan ze eerst eens met me praten als ze iemand nodig hebben? Of hoe moet ik dit mailtje interpreteren? Maar omdat er vlot gereageerd was, wilde ik het contact warm houden en vroeg ik of ik langs kon komen. Ook daar werd vlot op gereageerd. En de inhoud was dusdanig dat duidelijk werd dat ze me wilden gebruiken als de nood aan de man kwam. Ik werd welkom geheten in het mailtje. Dus aanstaande donderdag ga ik langs om te praten. Dan ben ik tenminste wat wijzer als ik daar opgeroepen wordt.
Toen ik toch bezig was dat contact warm te houden, heb ik meteen ook maar naar Frisvold Privat Gymnas gemailed. Of ze me misschien als vikar op de lijst wilde zetten. Daar kwam een mailtje op terug of ik vrijdag langs wilde komen. Ze wilden met me praten. Het bleek dat de baan waar ik eerder een 'nee' op te horen had gekregen, nog steeds vacant was. Ze boden me een proeftijd van twee maanden aan om te zien of ik voldeed en hoe ik me ontwikkelde. Dinsdag moet ik weer langskomen om met de andere leraar natuur te overleggen hoe we onze werkzaamheden het best kunnen verdelen. Ik krijg dan ook te horen of het voor vier, vijf of zes uur is.
Eigenlijk geloof ik het nog steeds niet. Ik wil eerst dat getekende contract wel eens zien. Maar ze investeren al wel in me. Ik mocht op hun kosten het lerarenboek kopen. Helaas was dat uitverkocht. Ik heb dus nog steeds niets tastbaars in handen om me te overtuigen dat ik daar aangenomen ben. Het is ook compleet onduidelijk per wanneer ik daar begin. Ik hoop daar aanstaande dinsdag allemaal duidelijkheid over te krijgen.
Kvaløya moet ik met twee bussen doen en Frisvold ligt achter de brouwerij, vlak bij Martijns werk. Verder heb ik op de school naast die van Jitske en Romke een sollicitatie lopen. Die is dus op loopafstand. Ook heb ik vlak bij de klimhal (ook met de bus, of in de zomer op mijn Nederlandse fiets) en bij Kongsbakken, waar ik in het begin Noorse literatuur volgde, sollicitaties lopen. Maar daar heb ik allemaal nog niets van gehoord.
Toch heb ik het gevoel dat er beweging in zit.
groetjes Liesbeth
Stroomprijs
De stroomprijs in Noorwegen wordt bepaald door vraag- en aanbod. De prijs gaat, net als een aandeel, van uur tot uur op en neer.
Door de aanhoudende kou in Europa exporteren we steeds meer stroom vanuit Norwegen naar het zuiden. Bovendien zijn er een aantal kerncentrales in Zweden waar wij normaal stroom van krijgen die om e.o.a. reden stilliggen. En het verbruik hier is ook niet zuinig: Tromsø heeft bijvoorbeeld géén gasnet, dus alles, inclusief verwarming en koken gebeurt hier elektrisch. Een winter met kou en donker zorgen ook nog eens voor extra verbruik, en de Noren zijn bepaald niet energiebewust als het gaat om eens een lampje uit te doen als het niet nodig is dat ie aanstaat... hoewel de buurman opeens de buitenlamp een paar uur uit had, dat hadden we nog niet meegemaakt...
Een paar dagen verschenen er opeens alarmerende berichten over de stroomprijs in Noord-Noorwegen. Die lag toen op ongeveer 41 øre/kWH. Eergisteren was het opeens 1.01 kroon geworden (2,5 keer zo duur dus), met uitschieters naar 2,54 kroon. Gister waren er al pieken van rond de 8 kroon, dus al 20 keer zo veel in 48 uur. Ben benieuwd waar dat eindigt. Er zijn in ieder geval al bedrijven met een hoog stroomverbruik die voorlopig dicht zijn, da's voordeliger dan doordraaien.
Gelukkig volgt de consumentenmarkt wat langzamer; zoals het er nu naar uit ziet gaan we voorlopig 'maar' twee keer zoveel betalen...
Vanuit een onverminderd hel verlicht Tromsø,
Martijn
Door de aanhoudende kou in Europa exporteren we steeds meer stroom vanuit Norwegen naar het zuiden. Bovendien zijn er een aantal kerncentrales in Zweden waar wij normaal stroom van krijgen die om e.o.a. reden stilliggen. En het verbruik hier is ook niet zuinig: Tromsø heeft bijvoorbeeld géén gasnet, dus alles, inclusief verwarming en koken gebeurt hier elektrisch. Een winter met kou en donker zorgen ook nog eens voor extra verbruik, en de Noren zijn bepaald niet energiebewust als het gaat om eens een lampje uit te doen als het niet nodig is dat ie aanstaat... hoewel de buurman opeens de buitenlamp een paar uur uit had, dat hadden we nog niet meegemaakt...
Een paar dagen verschenen er opeens alarmerende berichten over de stroomprijs in Noord-Noorwegen. Die lag toen op ongeveer 41 øre/kWH. Eergisteren was het opeens 1.01 kroon geworden (2,5 keer zo duur dus), met uitschieters naar 2,54 kroon. Gister waren er al pieken van rond de 8 kroon, dus al 20 keer zo veel in 48 uur. Ben benieuwd waar dat eindigt. Er zijn in ieder geval al bedrijven met een hoog stroomverbruik die voorlopig dicht zijn, da's voordeliger dan doordraaien.
Gelukkig volgt de consumentenmarkt wat langzamer; zoals het er nu naar uit ziet gaan we voorlopig 'maar' twee keer zoveel betalen...
Vanuit een onverminderd hel verlicht Tromsø,
Martijn
Fietsen en glad
Vandaag heb ik weer fijn gefietst. Het was een stuk warmer dan de afgelopen weken, zo net boven het nulpunt. Ter compensatie waaide en regende het vandaag flink, afgewisseld met een beetje hagel. Er lag dus een fijn mengsel van halfgesmolten sneeuw (gisteren gevallen) en blubber op de wegen. Na een tijdje begon ik toch wel een koud achterwerk te krijgen, ik was vergeten m'n spatbordjes te monteren dus ik kreeg een gratis koude douche van m'n achterwiel; maar ach... Vanwege de stevige wind uit het zuiden had ik geen zin om Tromsøya rond te fietsen, dat betekende namelijk eerst met de wind mee fietsen, en daarna er tegenin. Ik doe het liever andersom. Dus werd het Kvaløya (een flink eiland west van Tromsøya). Dat was een fijne uitdaging. De wegen daar waren namelijk nog flink volgesneeuwd. Gelukkig was er al wel een spoor schoon gereden door de auto's. Dat was leuk totdat ik ingehaald werd door de sneeuwschuiver. Dat leverde ten eerste een sneeuwdouche op, en ten tweede ligt de weg achter de schuiver bedolven onder een dunne laag sneeuwgruis, waardoor het spoor niet meer te zien was. Tja, dus maar weer glibberen en glijden. Maar daar zijn de spijkerbandjes dan weer goed voor. Op de terugweg werd ik nogmaals door de schuiver ingehaald en dus nogmaals met sneeuw volgespoten....
De fiets doet het fijn. Als snel waren beide derailleurs veranderd in een grote klom ijs/sneeuw, maar het bleef redelijk schakelen.
Verder was in onderweg nog getuige van een mooie takras (letterlijk: daklawine). Door de regen en de dooi komt er heel wat sneeuw van de daken. In dit geval kwam het hele pak sneeuw (30 cm dik of zo) in één keer van het dak af. Het is duidelijk waarom de hele stad volhangt met waarschuwingsbordjes tegen takras.... Niet grappig als je er onder staat, dus....
Door de dooi en de regen is heel Tromsø weer fijn veranderd in een groot ijs- en glijpaleis. De spijkerzooltjes kunnen weer uit de kast. Liesbeth kon ons straatje vanavond niet lopend inkomen aan onze kant van de weg: te glad en te stijl. Dus maar aan de andere kant van de weg; dat ging net. Enige nadeel is dan dat je dus een keer moet oversteken. Dat wil je dus nu echt niet staand doen; op z'n best roets je zo de helling weer af. Enige mogelijkheid: kruipend de weg oversteken. Commentaar van een voorbijglijdende Noor toen die zag dat Liesbeth kruipend bij haar eigen tuin aangekomen was: gratulerer (gefeliciteerd).
Martijn
De fiets doet het fijn. Als snel waren beide derailleurs veranderd in een grote klom ijs/sneeuw, maar het bleef redelijk schakelen.
Verder was in onderweg nog getuige van een mooie takras (letterlijk: daklawine). Door de regen en de dooi komt er heel wat sneeuw van de daken. In dit geval kwam het hele pak sneeuw (30 cm dik of zo) in één keer van het dak af. Het is duidelijk waarom de hele stad volhangt met waarschuwingsbordjes tegen takras.... Niet grappig als je er onder staat, dus....
Door de dooi en de regen is heel Tromsø weer fijn veranderd in een groot ijs- en glijpaleis. De spijkerzooltjes kunnen weer uit de kast. Liesbeth kon ons straatje vanavond niet lopend inkomen aan onze kant van de weg: te glad en te stijl. Dus maar aan de andere kant van de weg; dat ging net. Enige nadeel is dan dat je dus een keer moet oversteken. Dat wil je dus nu echt niet staand doen; op z'n best roets je zo de helling weer af. Enige mogelijkheid: kruipend de weg oversteken. Commentaar van een voorbijglijdende Noor toen die zag dat Liesbeth kruipend bij haar eigen tuin aangekomen was: gratulerer (gefeliciteerd).
Martijn
woensdag 6 januari 2010
Moderne technologie
Wat zou de mens toch zijn zonder alle moderne technologie? Zonder mensen om daar zinnig mee om te gaan nog nergens. Mijn zus heeft met behulp van webcam en skype Martijn allemaal mooie bewegingen laten maken voor de camera. Aan de hand daarvan heeft ze verteld waar ik Martijn mag pijnigen voor het beste resultaat. Dat heb ik voor de camera gedemonstreerd, zodat er meteen feedback kon komen, als ik het niet goed deed. Als dat geen mooi staaltje is van zinnig gebruik van technologie in combinatie van menselijkheid.
's Avonds heb ik heb dus Maartijn op de pijnbank gelegd. En twee dagen later weer. En twee dagen later weer. Het resultaat is ernaar. Zijn rug doet het al veel beter. Alleen heeft die arme jongen nu last van kramp in zijn billen. Dat zal wel komen omdat hij anders is gaan lopen vanwege zijn rug. Het zal er wel weer uittrekken.
Dank je wel Hiske.
groetjes,
Liesbeth
's Avonds heb ik heb dus Maartijn op de pijnbank gelegd. En twee dagen later weer. En twee dagen later weer. Het resultaat is ernaar. Zijn rug doet het al veel beter. Alleen heeft die arme jongen nu last van kramp in zijn billen. Dat zal wel komen omdat hij anders is gaan lopen vanwege zijn rug. Het zal er wel weer uittrekken.
Dank je wel Hiske.
groetjes,
Liesbeth
zondag 3 januari 2010
de brievenbusboer
helloo
Xx..
Mams heeft de foto van de brievenbus vernielt, door de sneeuw eraf te halen vóórdat ik de foto kon maken.
maar gelukkig maakt ze dat nu weer goed met een kerstchocolaatje. =D.
Het balkon is wss onzichtbaar in de voorjaarsvakantie, als het zo doorgaat met sneeuwen. Niet dat het nu sneeuwt, maarja. Ook niet dat het de komende dagen gaat sneeuwen, tenminste dat zegt de voorspelling, maar over twee maanden heeft het vast nog wel een paar keer gesneeuwd,, dus maybe is er nog hoop op een brievenbus foto.
Op het UV-varsel (http://www.yr.no/uv-varsel/) is te zien dat het nog maar iets van 1.000 km is voordat de zon weer opkomt, hallelujah.
Maar de plaatjes zijn toch positief aangezien het wel zichtbaar is dat de uv-lijn steeds verder opschuift naar het noorden. En het is ook te zien dat zelfs al is het bewolkt, het toch zeker tot 2 uur licht is. Jottem. Dus genoeg tijd om buiten te zijn (of gwn verder te slapen tot het weer veilig donker is), totdat je uit je bed geramd wordt om sneeuw te schuiven (nee grapje).
En mijn boertje is op zekere hoogte terug. =D. De laatste paar dagen vóórdat Joost er was liet is stelselmatig een boertje na het eten (denk aan een schaap die zich alleen voelt [báá]) maar sinds dat Joost er was, was het verdwenen. En nu is weer soort van terug, maar het klinkt lang niet zo leuk meer als eerst.
Dusjaa, die titel had niet zoveel met een postbode of anderszins te maken ofzo, gewoon te lui om een betere titel te verzinnen.
Xx..
zaterdag 2 januari 2010
Sneeuw
Het heeft even geduurd, bijna langer dan in Nederland :-(, maar ondertussen is het hier serieus gaan sneeuwen:
Martijn
Martijn
vrijdag 1 januari 2010
Nieuw!!!
Bij het bakken van de oliebollen, hebben we het gezegde 'het rijst de pan uit' aanschouwelijk gedemonstreerd. Dus toch maar niet gewacht tot de aangegeven rijstijd om was, maar meteen aan het bakken gegaan. Het beslag bleef doorgaan met rijzen, hoewel het niet meer warm stond. Dus de kunst was om snel genoeg te bakken, zodat het niet opnieuw over de rand van de pan kwam.
Daarna vonden we het tijd om de vuilcontainer maar binnen te zetten en alle post voor de buurvrouw maar uit de brievenbus te halen. Per slot weten we niet hoe er hier met vuurwerk omgegaan wordt. Maar terwijl we het deden, realiseerden we ons, dat het waarschijnlijk mee zou vallen. Per slot heeft iedereen hier stapels hout om het huis, hadden alle buren hun containers nog gewoon bij de weg staan en hadden we nog geen opgeschoten jeugd gezien, die aan het stunten was. Maar beter te veel opgeruimd dan te weinig. Achteraf bleek, dat we te veel hadden opgeruimd. Het was absoluut overbodig.
Vanaf een uur of tien 's avonds begon iedereen vuurwerk af te steken. Het knalde wel allemaal veel harder dan in Nederland, maar het was toch siervuurwerk. En om twaalf uur ging de scheepstoeter en begon het vuurwerk van de fjellheis. De fjellheis was voor de gelegenheid speciaal geopend van zes uur 's avonds tot twee uur 's ochtends. Kon je het vuurwerk uit de stad mooi van boven zien. De foto van 2009 is de helling waar de fjellheis boven op staat. Het silhouhet mooi uitgelicht met lichtjes. Toen stopte bijna alle particulieren met hun vuurwerk en stonden naar het vuurwerk op de berg te kijken. Dat was erg indrukwekkend. Helaas zijn de meeste foto's niet gelukt. Hieronder toch een indruk.
Toen het vuurwerk op de berg afgelopen was, gingen de particulieren weer door. Maar niet zo enthousiast meer als voor het grote vuurwerk. Het vuurwerk is hier duidelijk meer gespreid over de avond en meer op sier- dan op knalwerk gericht. Maar voor het vuurwerk begon werd eerst het jaartal op de berg aangepast in
De beste wensen voor dit nieuwe jaar van ons alle vier,
Liesbeth
Opgevallen:
- Martijn zag gisteren al schaduw in de tuin, achter het tuinhuisje
- Jitske kwam vanochtend haar bed uit met de opmerking dat ze schaduw op haar kamer had waargenomen
- Het is waar. De dagen worden duidelijk lichter en langer. Hoera, de zon komt terug
- Gehakt is hier gezouten of ongezouten te koop. Voor verschillende gerechten al klaargemaakt. De herkomst is minder duidelijk. Afkomstig van 'storfe' oftewel grootvee. Met een sterretje erachter voor de voetnoot. Maar de voetnoot geeft alleen het gehalte aan bindweefsel, vet, eiwitten etc, en niet van welke dieren het afkomstig is. Dus dat kan van paard, via koe en eland naar rendier en schaap en varken zijn.
Abonneren op:
Posts (Atom)
