Morgen zal ik veel te vertellen hebben. Ik ben net opgebeld door jobzone, dat ik morgen van half negen tot vier in een barnehage mag werken. Joepie. Kan ik vast veel vertellen achteraf over hoe het systeem daar in elkaar zit, de gebruikte pedagogiek, etc. En waarschijnlijk heb ik daar dan geen puf meer in omdat ik moe zal zijn van het werk en alle indrukken.
Liesbeth
donderdag 29 oktober 2009
woensdag 28 oktober 2009
Vol huis
De hele familie is weer kompleet. Het leek wel alsof er een kerstpakket uitgepakt werd met alles wat er uit de rugzakken kwam. Dingen van het boodschappenlijstje, zowel als dingen die door anderen meegegeven zijn. De speciale plank met Nederlandse spullen puilt nu helemaal uit. Het ziet er allemaal lekker en gezellig uit. Bedankt iedereen. Ook bedankt trouwens voor alle groeten die er gedaan zijn. Ze zijn met blijdschap ontvangen.
Opgevallen:
- Martijn heeft met Jitskes oorbel zijn MP3-speler proberen te repareren en porde ermee in het gaatje van de microfoon. Dat bleek niet te werken. Na een half is het juiste gaatje wel gevonden, en deed hij het weer.
- Ik heb al het poollicht gemist dat afgelopen wiekend hier in Tromsø te zien was, en dat terwijl ik er wel naar op zoek was.
- Er liggen al allemaal kerstspullen in de winkels, sinds eind vorige week. Juløl, julkaker, julmarsipan, julnøtter, etc. etc. Maar daar beginnen we natuurlijk voorlopig niet aan. De kinderen willen van twee walletjes eten, en zowel Sinterklaas als Kerstmis met kadootjes vieren.
- In de supermarkt doe je muntjes is een bakje, dat automatisch telt hoeveel kleingeld je betaalt. In dat bakje komt ook automatisch het wisselgeld als je niet gepast betaald. Het papiergeld wordt nog wel gewoon in ontvangst genomen en vervolgens gechecked op echtheid
- Ook hier moet de buschauffeur aan passagiers vragen naar achteren door te lopen als het druk is
- De wiekenddrukte in de supermarkt is hier op zaterdagmiddag, rond vijf uur (en dan is het nog steeds beduidend rustiger dan in Nederland)
- Mijn conditie is beter dan ik dacht. Ik heb zondag zo'n 19 kilometer gewandeld in vier en een half uur, zonder te pauzeren
- Er liggen twee soorten verse gist in de supermarkt. Een voor zoet deeg en een voor gewoon deeg. Ik weet niet eens of ze gedroogde gist verkopen. Uit Nederland ken ik de verse gist alleen van bij de warme bakker, en dan had je gewoon gist, geen onderscheid tussen zoet en gewoon deeg.
- Aardappels kunnen gewassen en ongewassen gekocht worden
- Gehakt is hier meestal al gezouten als je het koopt (1 procent)
Opgevallen:
- Martijn heeft met Jitskes oorbel zijn MP3-speler proberen te repareren en porde ermee in het gaatje van de microfoon. Dat bleek niet te werken. Na een half is het juiste gaatje wel gevonden, en deed hij het weer.
- Ik heb al het poollicht gemist dat afgelopen wiekend hier in Tromsø te zien was, en dat terwijl ik er wel naar op zoek was.
- Er liggen al allemaal kerstspullen in de winkels, sinds eind vorige week. Juløl, julkaker, julmarsipan, julnøtter, etc. etc. Maar daar beginnen we natuurlijk voorlopig niet aan. De kinderen willen van twee walletjes eten, en zowel Sinterklaas als Kerstmis met kadootjes vieren.
- In de supermarkt doe je muntjes is een bakje, dat automatisch telt hoeveel kleingeld je betaalt. In dat bakje komt ook automatisch het wisselgeld als je niet gepast betaald. Het papiergeld wordt nog wel gewoon in ontvangst genomen en vervolgens gechecked op echtheid
- Ook hier moet de buschauffeur aan passagiers vragen naar achteren door te lopen als het druk is
- De wiekenddrukte in de supermarkt is hier op zaterdagmiddag, rond vijf uur (en dan is het nog steeds beduidend rustiger dan in Nederland)
- Mijn conditie is beter dan ik dacht. Ik heb zondag zo'n 19 kilometer gewandeld in vier en een half uur, zonder te pauzeren
- Er liggen twee soorten verse gist in de supermarkt. Een voor zoet deeg en een voor gewoon deeg. Ik weet niet eens of ze gedroogde gist verkopen. Uit Nederland ken ik de verse gist alleen van bij de warme bakker, en dan had je gewoon gist, geen onderscheid tussen zoet en gewoon deeg.
- Aardappels kunnen gewassen en ongewassen gekocht worden
- Gehakt is hier meestal al gezouten als je het koopt (1 procent)
maandag 26 oktober 2009
De weerberichten
Als je hier de weerberichten volgt, moet je twee ekstra symbolen kennen om de voorspelling te kunnen snappen.
voor als het helder weer is tijdens de poolnacht en 
voor als er regen voorspeld is tijdens de poolnacht. Verder gebruiken ze hier nog een symbool dat we in Nederland niet gebruiken, nl. 
de maan die op is na zonsondergang.
Op dit moment is er een discussie gaande hoe en wanneer die eerste twee symbolen gebruikt moeten worden. Tot vorig jaar werden die pas gebruikt als het al echt poolnacht was. Dit jaar is yr.no begonnen ze te gebruiken voor dat deel van de werkdag (tussen 9:00 en 17:00) dat de zon nog niet op is. Op deze manier wordt de geleidelijke overgang naar mørketid een stuk duidelijker. De zon verdwijnt geleidelijk, dus dat moet ook in de berichtgeving duidelijk worden, vonden ze bij yr.no Maar ze vragen zich wel af wat de lezers ervan vinden. We mogen stemmen welke oplossing wij het best bij onze beleving vinden liggen. Er is de keus tussen de volgende drie alternatieven:
1) de geleidelijke invoering, zoals ze nu begonnen zijn uit te voeren
2) markering van de poolnacht vanaf een bepaalde datum, waarbij het maansymbool gebruikt wordt wanneer de zon niet op is en de dag waarop de poolnacht begint, wordt de halve zon op de dag getoond (tussen 6 en 18 uur) en de maan 's nachts
3) er wordt in het geheel geen poolnachtsymbool gebruikt, maar slechts het zon- en maansymbool. Met als consequentie dat tijdens de poolnacht er alleen het maansymbool te zien zal zijn, zelfs midden op de dag.
Ik ben zelf voor alternatief 1. Nu ben ik benieuwd wat de stemming zal worden.
Voor die mensen die willen weten hoe het hier in Tromsø precies zit met midzomernachtzon en poolnacht
groetjes,
Liesbeth
voor als het helder weer is tijdens de poolnacht en 
voor als er regen voorspeld is tijdens de poolnacht. Verder gebruiken ze hier nog een symbool dat we in Nederland niet gebruiken, nl. 
de maan die op is na zonsondergang.Op dit moment is er een discussie gaande hoe en wanneer die eerste twee symbolen gebruikt moeten worden. Tot vorig jaar werden die pas gebruikt als het al echt poolnacht was. Dit jaar is yr.no begonnen ze te gebruiken voor dat deel van de werkdag (tussen 9:00 en 17:00) dat de zon nog niet op is. Op deze manier wordt de geleidelijke overgang naar mørketid een stuk duidelijker. De zon verdwijnt geleidelijk, dus dat moet ook in de berichtgeving duidelijk worden, vonden ze bij yr.no Maar ze vragen zich wel af wat de lezers ervan vinden. We mogen stemmen welke oplossing wij het best bij onze beleving vinden liggen. Er is de keus tussen de volgende drie alternatieven:
1) de geleidelijke invoering, zoals ze nu begonnen zijn uit te voeren
2) markering van de poolnacht vanaf een bepaalde datum, waarbij het maansymbool gebruikt wordt wanneer de zon niet op is en de dag waarop de poolnacht begint, wordt de halve zon op de dag getoond (tussen 6 en 18 uur) en de maan 's nachts
3) er wordt in het geheel geen poolnachtsymbool gebruikt, maar slechts het zon- en maansymbool. Met als consequentie dat tijdens de poolnacht er alleen het maansymbool te zien zal zijn, zelfs midden op de dag.
Ik ben zelf voor alternatief 1. Nu ben ik benieuwd wat de stemming zal worden.
Voor die mensen die willen weten hoe het hier in Tromsø precies zit met midzomernachtzon en poolnacht
| Tromsø | 18. May | 20. May - 22. July | 25. July | 27. Nov. | 15. Jan. |
| Place | Upper edge | Midnight sun | Upper edge | Polar nights | The sun returns |
groetjes,
Liesbeth
zaterdag 24 oktober 2009
Lekker wandelen
Ondanks de gladde wegen heb ik ook vandaag heerlijk gewandeld. De zon komt pas rond 11-en achter de bergen vandaan en verdwijnt daar ook snel weer achter, zo rond vijf uur. Maar zodra de zon op het huis staat, warmt het op. Dat scheelt veel stoken.
Ik probeer de lysloype helemaal te ontdekken met de omgeving ervan erbij.
Gisteren kwam ik langs een klein skiliftje, waarmee je van een uiteind naar een ander uiteind kan komen, zo'n 50 meter hoger en 100 meter verder. Ik ben benieuwd hoe en wanneer die in werking gesteld wordt. Op de kaart staat hij niet aangegeven.
Bij het begin van de lysloype was een graafmachine bezig. De ondergrond bleek toch een heel andere samenstelling te hebben dan ik dacht. Het stukje was bos en veen, maar de bodem bleek een mooie geelbruine kleur te hebben, bijna okerachtig. De samenstelling was alsof er allemaal kleine knikkerjes van zo'n 1 mm doorsnee bij elkaar zaten. Dat vond ik al heel apart. Behalve de bijna geelokerachtige kleur, was er ook nog donkerrood en iets groenachtigs in de ondergrond te vinden. Ik had eigenlijk wat grond mee moeten nemen om onder de mikroskoop te leggen.
Vlakbij stonden bomen met baardmos. Ik had al geschreven dat dat op het brandhout te vinden was. Maar ja, waar komt dat vandaan? Maar midden op het eiland van de grote stad Tromsø is baardmos te vinden. Verder staan er veel berken en populieren. Een beetje open en met bosbes als ondergroei. Met name de berken zitten onder het korstmos. Jammer dat ik mijn korstmostabel niet bij me heb, en mijn chemicalien. Ook een mossentabel zou niet verkeerd zijn. Maar ja, allemaal in de opslag in Nederland.
Ik kwam ook nog langs Elverhoykirke. Dat is een oude kerk die vroeger de domkerk van Tromsø was. Hij heeft op drie verschillende plaatsen gestaan. Nu staat hij bij de begraafplaats Elverhoy. En inderdaad op de grafzerken daar staat vaak 'Takk for alt'. Bedankt voor alles. Waar ik dus op geattendeerd was, dat ik dat niet moest zeggen bij een afscheid.
Een huis onderweg had houten dakpannen. Hebben we daar eigenlijk een woord voor? Ik geloof dat de Engelsen het over shingles hebben in zo'n geval. De meeste huizen zijn ongelijk aan de andere huizen die erom heen staan. Het is leuk om ze allemaal te zien en te vergelijken. Typisch oud-Noors naast typisch Noors onder moderne architectuur. En af en toe opeens een blokje flatgebouw. De wegen door de bebouwing zijn ook zo apart. Hoofdwegen op de kaart blijken in werkelijkheid helemaal niet op te vallen doordat ze groter/breder zijn. Ik kon het nu wel goed zien omdat de meeste bandensporen de bocht omgingen. Of opeens houdt de bestrating op en wordt het aangestampte aarde en is het de bedoeling dat je met de auto een haakse bocht maakt.
Ook doorsteekjes zijn op de kaart niet te vinden. Vaak als je doorloopt, blijkt opeens dat naast een hek een paadje naar een dwarsstraat te vinden is, of er loopt duidelijk een looppad over de tuin heen naar de straat erachter. Er is blijkbaar toch een soort recht van overpad, of alle grond is in principe openbaar. Net zoals je in Nederland door een tuin mag lopen als er geen hek omheen staat. Maar hier gebeurt dat dus ook als er wel een hek omheen staat.
In veel tuinen zijn de bomen ingepakt met stokken. Ik neem aan dat dat tegen het doorbuigen/breken onder de sneeuwlast is, en niet noodzakelijkerwijs tegen de kou. Er zat namenlijk ook o.a. een lijsterbes bij. En volgens mij kan die de temperaturen hier wel aan. Er zijn ook af en toe moestuinen te vinden, maar voornamenlijk aardbeienveldjes en af en toe een kasje.
De kou zorgt er mooi voor dat er allemaal ijsnaaldjes aan het gras, bladranden etc. komt. Sommige ijsnaaldjes zijn ware ijsnaalden van wel een halve centimer groot. Die sublimatie van vocht uit de lucht, heeft er dus ook voor gezorgd dat alle wegen glad zijn. De omgekeerde sublimatie heeft er vandaag voor gezorgd dat de wegen beter te belopen zijn dan gisteren.
Opgevallen:
- donsjek met blote kuiten
- donsjek met blote voeten in sandalen
- ingepakte schoorstenen als er aan het dak gewerkt wordt. Ik snap niet waar dat goed voor is. Tenzij het de bedoeling is dat er niet gestookt wordt, zodat de bouwvakkers zich niet kunnen warmen aan de warme lucht uit de schoorsteen.
- Er wordt op de wandelpaden reklame gemaakt voor meer lichaamsbeweging. Ik zou verwachten dat je dat beter in de stad kan doen. De mensen die deze reklame lezen zijn namenlijk al bezig.
- Er lopen wel erg veel mensen met X-benen rond. Maar misschien heb ik in het begin er wel een heel opvallende gezien en vallen ze me nu op, net zoals ik alle dikke buiken zag toen ik zelf in verwachting was.
Ik probeer de lysloype helemaal te ontdekken met de omgeving ervan erbij.
Gisteren kwam ik langs een klein skiliftje, waarmee je van een uiteind naar een ander uiteind kan komen, zo'n 50 meter hoger en 100 meter verder. Ik ben benieuwd hoe en wanneer die in werking gesteld wordt. Op de kaart staat hij niet aangegeven.
Bij het begin van de lysloype was een graafmachine bezig. De ondergrond bleek toch een heel andere samenstelling te hebben dan ik dacht. Het stukje was bos en veen, maar de bodem bleek een mooie geelbruine kleur te hebben, bijna okerachtig. De samenstelling was alsof er allemaal kleine knikkerjes van zo'n 1 mm doorsnee bij elkaar zaten. Dat vond ik al heel apart. Behalve de bijna geelokerachtige kleur, was er ook nog donkerrood en iets groenachtigs in de ondergrond te vinden. Ik had eigenlijk wat grond mee moeten nemen om onder de mikroskoop te leggen.
Vlakbij stonden bomen met baardmos. Ik had al geschreven dat dat op het brandhout te vinden was. Maar ja, waar komt dat vandaan? Maar midden op het eiland van de grote stad Tromsø is baardmos te vinden. Verder staan er veel berken en populieren. Een beetje open en met bosbes als ondergroei. Met name de berken zitten onder het korstmos. Jammer dat ik mijn korstmostabel niet bij me heb, en mijn chemicalien. Ook een mossentabel zou niet verkeerd zijn. Maar ja, allemaal in de opslag in Nederland.
Ik kwam ook nog langs Elverhoykirke. Dat is een oude kerk die vroeger de domkerk van Tromsø was. Hij heeft op drie verschillende plaatsen gestaan. Nu staat hij bij de begraafplaats Elverhoy. En inderdaad op de grafzerken daar staat vaak 'Takk for alt'. Bedankt voor alles. Waar ik dus op geattendeerd was, dat ik dat niet moest zeggen bij een afscheid.
Een huis onderweg had houten dakpannen. Hebben we daar eigenlijk een woord voor? Ik geloof dat de Engelsen het over shingles hebben in zo'n geval. De meeste huizen zijn ongelijk aan de andere huizen die erom heen staan. Het is leuk om ze allemaal te zien en te vergelijken. Typisch oud-Noors naast typisch Noors onder moderne architectuur. En af en toe opeens een blokje flatgebouw. De wegen door de bebouwing zijn ook zo apart. Hoofdwegen op de kaart blijken in werkelijkheid helemaal niet op te vallen doordat ze groter/breder zijn. Ik kon het nu wel goed zien omdat de meeste bandensporen de bocht omgingen. Of opeens houdt de bestrating op en wordt het aangestampte aarde en is het de bedoeling dat je met de auto een haakse bocht maakt.
Ook doorsteekjes zijn op de kaart niet te vinden. Vaak als je doorloopt, blijkt opeens dat naast een hek een paadje naar een dwarsstraat te vinden is, of er loopt duidelijk een looppad over de tuin heen naar de straat erachter. Er is blijkbaar toch een soort recht van overpad, of alle grond is in principe openbaar. Net zoals je in Nederland door een tuin mag lopen als er geen hek omheen staat. Maar hier gebeurt dat dus ook als er wel een hek omheen staat.
In veel tuinen zijn de bomen ingepakt met stokken. Ik neem aan dat dat tegen het doorbuigen/breken onder de sneeuwlast is, en niet noodzakelijkerwijs tegen de kou. Er zat namenlijk ook o.a. een lijsterbes bij. En volgens mij kan die de temperaturen hier wel aan. Er zijn ook af en toe moestuinen te vinden, maar voornamenlijk aardbeienveldjes en af en toe een kasje.
De kou zorgt er mooi voor dat er allemaal ijsnaaldjes aan het gras, bladranden etc. komt. Sommige ijsnaaldjes zijn ware ijsnaalden van wel een halve centimer groot. Die sublimatie van vocht uit de lucht, heeft er dus ook voor gezorgd dat alle wegen glad zijn. De omgekeerde sublimatie heeft er vandaag voor gezorgd dat de wegen beter te belopen zijn dan gisteren.
Opgevallen:
- donsjek met blote kuiten
- donsjek met blote voeten in sandalen
- ingepakte schoorstenen als er aan het dak gewerkt wordt. Ik snap niet waar dat goed voor is. Tenzij het de bedoeling is dat er niet gestookt wordt, zodat de bouwvakkers zich niet kunnen warmen aan de warme lucht uit de schoorsteen.
- Er wordt op de wandelpaden reklame gemaakt voor meer lichaamsbeweging. Ik zou verwachten dat je dat beter in de stad kan doen. De mensen die deze reklame lezen zijn namenlijk al bezig.
- Er lopen wel erg veel mensen met X-benen rond. Maar misschien heb ik in het begin er wel een heel opvallende gezien en vallen ze me nu op, net zoals ik alle dikke buiken zag toen ik zelf in verwachting was.
vrijdag 23 oktober 2009
Poollicht kijken?
Poollicht (Aurora) kan je vanaf ongeveer de 50-ste breedtegraad. Alleen is het op sommige plaatsen vaker zichtbaar dan op andere. Dat hangt namelijk samen met het aardmagnetisch veld. Ben je op de juiste breedtegraad aanwezig (en dat heb je zelf in de hand), dan is er nog een andere belangrijke factor, namelijk de geomagnetische activiteit (de mate waarin het aardmagnetisch veld verstoord is). Die heb je niet zelf in de hand, want die wordt veroorzaakt door uitgezonden röntgenstralen van de zon, of zonnewind. Beide termen ben ik tegengekomen en ik weet eigenlijk niet of dat hetzelfde is. Voor mijn gevoel zijn dat andere dingen. Ben je op het Noorderlijk halfrond dan hebben we het over Noorderlicht of Aurora Borealis. Ben je op het Zuiderlijk halfrond, dan hebben we het over het Zuiderlicht of Aurora Australis.
Om niet voor niets elke donker uurtje te besteden met buiten te staan en een stijve nek te krijgen van het turen, moet je twee dingen weten. Het eerste is de magnetische breedtegraad waar je je op bevindt, te vinden op http://www.swpc.noaa.gov/Aurora/globeNE.htm . De hoeveelheid straling in Kp die je nodig hebt om poollicht te kunnen zien vindt je door op het kaartje te klikken op de plaats waar je je ongeveer bevindt. Kp is een eenheid die van 0 tot 9 gaat en zodra die 5 of groter is, wordt er van storm gesproken.
De hoeveelheid straling van de zon die op dit moment gemeten wordt is te vinden op http://www.swpc.noaa.gov/rt_plots/kp_3d.html of http://www.swpc.noaa.gov/rt_plots/xray_5mBL.html. Die laatste link gebruikt een andere eenheid, de NOAA POES Aural Activity Level, deze eenheid loopt van 1 tot 10. Omdat op dit moment het hier helder is, en de Kp 4 is, terwijl we bij minder dan 3 al de aurora kunnen zien, ben ik regelmatig naar buiten aan het kijken om te zien of ik beelden bij dit stukje kan plaatsen. Eigenlijk was het heldere weer de aanleiding om te kijken of ik de noodzakelijke gegevens kon vinden om te weten of het zinvol was om een stijve nek te krijgen. Stom natuurlijk, want ik weet nog niet hoe lang de zonnewind erover doet om hier aan te komen. Hij is in ieder geval langzamer dan ligt. Voor hetzelfde geld doet hij er ongeveer drie dagen over om aan te komen en moet ik dus zondag hopen op een heldere hemel. De universiteit van Tromsø doet ook metingen aan de geomagnetische activiteit en heeft een eigen site http://www.tgo.uit.no/2actix/ waarop gekeken kan worden of er in de buurt van Tromsø noorderlicht te verwachten is.
Bovenstaand stukje is een vertaling van een engels stuk dat de vinden is op http://www.swpc.noaa.gov/Aurora/index.html
Wil je meer over het ruimteweer weten? Kijk op http://spaceweather.com/
Opgevallen:
-Noorwegen ontkerkelijkt. Er worden uit de Noorse grondwet twee artikelen geschrapt. Het belangrijkste artikel is dat minstens de helft van het kabinet lid moet zijn van de staatskerk. Het andere artikel is dat kabinetsleden die geen lid zijn van de kerk geen zetel op bepaalde openbare gebieden mogen bekleden.
- Er is toch misschien minder houtskeletbouw dan we denken. Veel gebouwen zien eruit alsof ze helemaal van hout zijn opgetrokken, of hooguit de beganegrondverdieping van steen/beton. We zien er ook de nodige zo gebouwd worden. Maar vandaag zag ik tijdens een wandeling een betonnen gebouw dat gewoon afgetimmerd werd met houten planken. Gewoon nep dus.
- Iedereen loopt makkelijker op de glibberige ondergrond dan ik. Of ze nu hoge hakken, gymschoenen, wandelschoenen, laarzen of wat dan ook aanhebben. Gelukkig zie ik ze allemaal wel af en toe hun balans verliezen, maar ze blijven stevig doorstappen ipv voorzichtig te schuivelen.
- In de bussen liggen kettingen, wiggen en strooizand klaar
- Er zijn veel koperen daken
- Het donker is hier erg donker. En dat terwijl er straatlantarens zijn.
- 's Avonds zijn bij de meeste Noren de gordijnen gewoon open. Dat was erg leuk wandelen woensdagavond.
Om niet voor niets elke donker uurtje te besteden met buiten te staan en een stijve nek te krijgen van het turen, moet je twee dingen weten. Het eerste is de magnetische breedtegraad waar je je op bevindt, te vinden op http://www.swpc.noaa.gov/Aurora/globeNE.htm . De hoeveelheid straling in Kp die je nodig hebt om poollicht te kunnen zien vindt je door op het kaartje te klikken op de plaats waar je je ongeveer bevindt. Kp is een eenheid die van 0 tot 9 gaat en zodra die 5 of groter is, wordt er van storm gesproken.
De hoeveelheid straling van de zon die op dit moment gemeten wordt is te vinden op http://www.swpc.noaa.gov/rt_plots/kp_3d.html of http://www.swpc.noaa.gov/rt_plots/xray_5mBL.html. Die laatste link gebruikt een andere eenheid, de NOAA POES Aural Activity Level, deze eenheid loopt van 1 tot 10. Omdat op dit moment het hier helder is, en de Kp 4 is, terwijl we bij minder dan 3 al de aurora kunnen zien, ben ik regelmatig naar buiten aan het kijken om te zien of ik beelden bij dit stukje kan plaatsen. Eigenlijk was het heldere weer de aanleiding om te kijken of ik de noodzakelijke gegevens kon vinden om te weten of het zinvol was om een stijve nek te krijgen. Stom natuurlijk, want ik weet nog niet hoe lang de zonnewind erover doet om hier aan te komen. Hij is in ieder geval langzamer dan ligt. Voor hetzelfde geld doet hij er ongeveer drie dagen over om aan te komen en moet ik dus zondag hopen op een heldere hemel. De universiteit van Tromsø doet ook metingen aan de geomagnetische activiteit en heeft een eigen site http://www.tgo.uit.no/2actix/ waarop gekeken kan worden of er in de buurt van Tromsø noorderlicht te verwachten is.
Bovenstaand stukje is een vertaling van een engels stuk dat de vinden is op http://www.swpc.noaa.gov/Aurora/index.html
Wil je meer over het ruimteweer weten? Kijk op http://spaceweather.com/
Opgevallen:
-Noorwegen ontkerkelijkt. Er worden uit de Noorse grondwet twee artikelen geschrapt. Het belangrijkste artikel is dat minstens de helft van het kabinet lid moet zijn van de staatskerk. Het andere artikel is dat kabinetsleden die geen lid zijn van de kerk geen zetel op bepaalde openbare gebieden mogen bekleden.
- Er is toch misschien minder houtskeletbouw dan we denken. Veel gebouwen zien eruit alsof ze helemaal van hout zijn opgetrokken, of hooguit de beganegrondverdieping van steen/beton. We zien er ook de nodige zo gebouwd worden. Maar vandaag zag ik tijdens een wandeling een betonnen gebouw dat gewoon afgetimmerd werd met houten planken. Gewoon nep dus.
- Iedereen loopt makkelijker op de glibberige ondergrond dan ik. Of ze nu hoge hakken, gymschoenen, wandelschoenen, laarzen of wat dan ook aanhebben. Gelukkig zie ik ze allemaal wel af en toe hun balans verliezen, maar ze blijven stevig doorstappen ipv voorzichtig te schuivelen.
- In de bussen liggen kettingen, wiggen en strooizand klaar
- Er zijn veel koperen daken
- Het donker is hier erg donker. En dat terwijl er straatlantarens zijn.
- 's Avonds zijn bij de meeste Noren de gordijnen gewoon open. Dat was erg leuk wandelen woensdagavond.
dinsdag 20 oktober 2009
Kleur
De sneeuw is echt helemaal weer weg en de temperatuur is gestegen tot zo'n 6 graden. Waar eerst alles wit was, zie je nu de oude kleuren weer terug komen. Hoewel, de oude kleuren?
Ja, het asfalt was grijs, het gras groen en de hemel grijs/blauw/zwart afhankelijk van het tijdstip waarop je kijkt. Maar de bergen aan de overkant zijn nu helemaal zwart, donkerrood, donkerbruin. Terwijl ze eerst grijs, oranjerood, lichtbruin en groen waren. Blijkbaar heeft de sneeuw het nodige veranderd aan de kleur.
De kleuren die de huizen hebben vallen nu minder op dan in de sneeuw. Er zijn hier rode huizen, okerkleurige huizen, terra cotta kleurige huizen, gele huizen, blauwe huizen, leigrijze huizen, zeegroene huizen, witte huizen, grijsblauwe huizen, en dan ben ik vast nog wel het een en ander aan kleuren vergeten. En dan zijn er nog de huizen waar het hout niet geverfd is, dus er zijn donkere houten huizen en lichte houten huizen. En als je eens goed naar alle houtsoorten hebt gekeken, weet je dat er ook grijze kleuren tussen kunnen zitten.
De kleur van het licht van de lantarens is oranje. Het licht van de koplampen meestal fel wit.
De huid van veel mensen hier is gebruind door de zon. Het lijkt wel of ze op wintersport geweest zijn.
Voor de rest valt er over kleur niet zoveel te vertellen.
groetjes,
Liesbeth
Ja, het asfalt was grijs, het gras groen en de hemel grijs/blauw/zwart afhankelijk van het tijdstip waarop je kijkt. Maar de bergen aan de overkant zijn nu helemaal zwart, donkerrood, donkerbruin. Terwijl ze eerst grijs, oranjerood, lichtbruin en groen waren. Blijkbaar heeft de sneeuw het nodige veranderd aan de kleur.
De kleuren die de huizen hebben vallen nu minder op dan in de sneeuw. Er zijn hier rode huizen, okerkleurige huizen, terra cotta kleurige huizen, gele huizen, blauwe huizen, leigrijze huizen, zeegroene huizen, witte huizen, grijsblauwe huizen, en dan ben ik vast nog wel het een en ander aan kleuren vergeten. En dan zijn er nog de huizen waar het hout niet geverfd is, dus er zijn donkere houten huizen en lichte houten huizen. En als je eens goed naar alle houtsoorten hebt gekeken, weet je dat er ook grijze kleuren tussen kunnen zitten.
De kleur van het licht van de lantarens is oranje. Het licht van de koplampen meestal fel wit.
De huid van veel mensen hier is gebruind door de zon. Het lijkt wel of ze op wintersport geweest zijn.
Voor de rest valt er over kleur niet zoveel te vertellen.
groetjes,
Liesbeth
zondag 18 oktober 2009
Circusoptreden voor CARE
Op dit moment loopt er in Noorwegen een grote TV-actie. CARE: het inzamelen van geld voor vrouwen en meisjes in de armste landen van de wereld.
Ook Jitske heeft gisteren met haar circusgroep voor CARE opgetreden. In twee keer 10 minuten hadden ze ruim 1300 kronen bij elkaar; goed hoor!
Alle foto's van het optreden vind je hier.
Meer over CARE vindt je hier en hier.
Martijn
Ook Jitske heeft gisteren met haar circusgroep voor CARE opgetreden. In twee keer 10 minuten hadden ze ruim 1300 kronen bij elkaar; goed hoor!
Alle foto's van het optreden vind je hier.
Meer over CARE vindt je hier en hier.
Martijn
zaterdag 17 oktober 2009
De post, tweede aflevering
Inderdaag vroegen ze bij de post bij het inleveren van het adresformulier om een legitimatie en om alle vier onze persoonsnummers. Het zou een dag of vijf duren voor een en ander verwerkt was. Dat was afgelopen woensdag.
Maar op dat punt zijn de Noren meestal vlotter dan ze beloven. Vandaag gingen de sluizen van het postwezen weer open. De oogst was groot. Een verjaarskaart met al een kruis door ons adres, de pinkode voor mijn bankpasje met een groot kruis door ons adres en een officieel briefje erop geplakt met onbekend adres, Martijns belastingkaart, en nog veel meer belangrijke en minder belangrijke post. We zijn er blij mee.
We kwamen twee andere Nederlanders tegen in de stad. De ene woont hier al acht jaar en de ander al zo'n twee jaar. Beide hadden nog nooit problemen met de post gehad. En het verhaal dat je je zou moeten registreren kwam ze helemaal onbekend voor. Hebben wij weer. Maar het schijnt nu dus allemaal goed te komen. Dat is ook wel belangrijk want alle rekeningen van hier die je te laat betaalt, daar komen flink wat ekstra kosten bij. Zelfs als ze weten dat de rekening niet bezorgd is.
Opgevallen:
- Jitske komt morgen weer in de krant. Ze heeft met Kulta een optreden op straat gehouden voor het goede doel
- Fietsers hebben hier echt spijkerbanden. Martijn heeft ook gemerkt dat ze nodig zijn als er veel sneeuw of andere glibber ligt
- De antiglij-ijzers hebben ook echte spijkers in het profiel
- Het is om zes uur al helemaal donker
- Er hangen op een aantal plaatsen stukken tuinslang of PVCbuis aan de hekken langs de straat. Die blijken nu voor de rode paaltjes tegen de sneeuwschuivers te zijn.
- De bordjes "OBS! Takras" (pas op! daklawines) hangen allemaal op verschillende hoogtes. Martijn denkt dat dat aangeeft tot hoe hoog de sneeuw kan komen. We zullen het nauwlettend in de gaten houden.
- Bouwvakkers beginnen hier niet al om zeven uur, zoals in Nederland. Ze beginnen zo rond half acht, acht uur. Ze gaan ook door tot een uur of vijf. (Voor zover de bouwvakkers bij de overbuurman maatgevend zijn)
- De ghettoblaster bij het werk aan de weg of op een bouwplaats oid heb ik nog niet gezien of gehoord
- Vorstverlet voor bouwvakkers schijnt er niet te zijn. Althans niet bij temperaturen van min vier graden. (Ik weet eigenlijk niet bij welke temperaturen er in Nederland vorstverlet in de bouw is) Ongeacht het weer heb ik hier de bouwvakkers stug door zien gaan, glijdend en al.
- Vorstvrij zullen de kinderen waarschijnlijk niet krijgen, gezien het feit dat Romke zelfs met vier graden vorst en sneeuw nog gewoon buitengym had.
Maar op dat punt zijn de Noren meestal vlotter dan ze beloven. Vandaag gingen de sluizen van het postwezen weer open. De oogst was groot. Een verjaarskaart met al een kruis door ons adres, de pinkode voor mijn bankpasje met een groot kruis door ons adres en een officieel briefje erop geplakt met onbekend adres, Martijns belastingkaart, en nog veel meer belangrijke en minder belangrijke post. We zijn er blij mee.
We kwamen twee andere Nederlanders tegen in de stad. De ene woont hier al acht jaar en de ander al zo'n twee jaar. Beide hadden nog nooit problemen met de post gehad. En het verhaal dat je je zou moeten registreren kwam ze helemaal onbekend voor. Hebben wij weer. Maar het schijnt nu dus allemaal goed te komen. Dat is ook wel belangrijk want alle rekeningen van hier die je te laat betaalt, daar komen flink wat ekstra kosten bij. Zelfs als ze weten dat de rekening niet bezorgd is.
Opgevallen:
- Jitske komt morgen weer in de krant. Ze heeft met Kulta een optreden op straat gehouden voor het goede doel
- Fietsers hebben hier echt spijkerbanden. Martijn heeft ook gemerkt dat ze nodig zijn als er veel sneeuw of andere glibber ligt
- De antiglij-ijzers hebben ook echte spijkers in het profiel
- Het is om zes uur al helemaal donker
- Er hangen op een aantal plaatsen stukken tuinslang of PVCbuis aan de hekken langs de straat. Die blijken nu voor de rode paaltjes tegen de sneeuwschuivers te zijn.
- De bordjes "OBS! Takras" (pas op! daklawines) hangen allemaal op verschillende hoogtes. Martijn denkt dat dat aangeeft tot hoe hoog de sneeuw kan komen. We zullen het nauwlettend in de gaten houden.
- Bouwvakkers beginnen hier niet al om zeven uur, zoals in Nederland. Ze beginnen zo rond half acht, acht uur. Ze gaan ook door tot een uur of vijf. (Voor zover de bouwvakkers bij de overbuurman maatgevend zijn)
- De ghettoblaster bij het werk aan de weg of op een bouwplaats oid heb ik nog niet gezien of gehoord
- Vorstverlet voor bouwvakkers schijnt er niet te zijn. Althans niet bij temperaturen van min vier graden. (Ik weet eigenlijk niet bij welke temperaturen er in Nederland vorstverlet in de bouw is) Ongeacht het weer heb ik hier de bouwvakkers stug door zien gaan, glijdend en al.
- Vorstvrij zullen de kinderen waarschijnlijk niet krijgen, gezien het feit dat Romke zelfs met vier graden vorst en sneeuw nog gewoon buitengym had.
vrijdag 16 oktober 2009
Even naar Nederland
Volgend weekend wordt mijn vader 80. En aangezien de meesten dat niet zo vaak doen, leek me dat een goede gelegenheid om ons koude kikkerlandje op te zoeken. Dus komen Jitske, Romke en ik even over. De vluchttijden zijn:
do 22 okt 2009 v 10:15 Tromsø a 18:05 Amsterdam
wo 28 okt 2009 v 11:00 Amsterdam a 15:35 Tromsø
Martijn
do 22 okt 2009 v 10:15 Tromsø a 18:05 Amsterdam
wo 28 okt 2009 v 11:00 Amsterdam a 15:35 Tromsø
Martijn
Noorderlicht!
Zie het berichtje op mijn astroblog:
http://martijns-astro.blogspot.com/2009/10/noorderlicht.html
Martijn
http://martijns-astro.blogspot.com/2009/10/noorderlicht.html
Martijn
woensdag 14 oktober 2009
De eerste Noorse verjaardag!
Hierboven een echt Noors verjaarslied. Dat hebben we op de vrouwengroep geleerd omdat ik had aangekondigd mijn verjaardag een beetje te willen vieren. We hebben er ook bewegingen bij geleerd. Het schijnt echt nog in gebruik te zijn, Jitske en Romke vertelde dat bij hun op school dit lied ook gebruikt werd bij verjaardagen. Er is uiteraard ook een variant op Happy Birthday met een Noorse tekst (Gratulerer med dagen), maar dit is toch echter. Ik voelde me maandagavond dat al bijna echt jarig.
Vandaag hebben we met ons allen ontbeten om de dag goed te beginnen voor ik alleen gelaten werd met de slingers. Tijdens het ontbijt kreeg ik al een SMS-je van iemand van Noorse les. Rond koffietijd kwam er een kennis langs met versgebakken bolletjes. Altijd lekker. Alleen had ze niet veel tijd, want ze was even in de pauze naar me toe gekomen. Rond vieren kwam een andere kennis langs, dus na werktijd. Die is ook gezellig een uur gebleven. Ze wilde alleen geen taart. Jammer, nu hebben wij meer te eten.
De kennissen die vanavond langs zouden komen hebben allemaal afgezegd. De een was ziek en de ander had te lang moeten vergaderen. Tsja, het kan verkeren. Het is per slot de bedoeling dat het gezellig is. Dus ik kan me uitstekend voorstellen dat ze alletwee afzeiden.
Bij de eerste kennis heb ik gevraagd hoe een Noorse verjaardag gevierd wordt. Het schijnt dat ze geen slingers hebben, wel serpentines. Ze doen ook aan kadootjes, maar dan kleine. En hoe kleiner/jonger je bent, hoe groter de kadoos. Maar je geeft ze voornamelijk aan familie en erg goede vrienden. Dus ik mag blij zijn dat ze bolletjes voor me gebakken heeft. De kadootjes worden ook ingepakt in mooi papier. Een Noorse verjaardag verschilt dus niet zoveel van een Nederlandse.
Van de tweede kennis hoorde ik dat ze op de creche een verjaardag ook vieren met een kroon voor de jarige, net als in Nederland. Bij haar op de creche is het alleen niet de bedoeling dat er door de ouders getrakteerd wordt. Dit in het kader van gezond snoepen. Ze zijn dan bang dat de ene ouder niet voor de andere ouder onder wil doen en ze willen niet zoveel zoetigheid voor de kinderen. Er is ook maar een keer in de week zoet beleg voor de kinderen. De rest van de week kunnen ze kiezen tussen kaas en ham en vis.
Jullie worden allemaal bedankt voor de mails met felicitaties en tips voor het langlaufen. (Beide bedankjes zijn serieus bedoeld!). Nu ga ik me voorbereiden op de twee sollicitatiegesprekken van morgen.
groetjes,
Liesbeth
dinsdag 13 oktober 2009
De post
Het was me al opgevallen dat er bijna elke dag een andere postbode langskwam om post te bezorgen. En vaak gebeurde het dat hij/zij nog een terug kwam om post uit de ene brievenbus te halen en in een andere brievenbus te stoppen. Het zag er niet professioneel uit. De uitrusting wel.
Maar nu beginnen we toch wel veel brieven te missen. Er is in ieder geval een brief uit Nederland niet aangekomen. Er is een rekening met een kleine spelfout retour gegaan van een bedrijf hier in Tromsø, die hadden Prost Schieldrupsgate geschreven, dus een "e" weggelaten. Prompt krijgen ze hem terug met "onbekend adres". Tsja, denk je dan, dat zo'n postbode zijn wijk niet kent en daardoor door zo'n spelfout heenkijkt valt te verklaren door het feit dat ze geen eigen wijk hebben. Maar stom blijft het.
Maar vandaag bleek bij de bank dat zij ook post retour hadden gekregen, terwijl het adres helemaal compleet was. De bank had het zelfs nog bij het bevolkingsregister na laten gaan. Het was mijn bankpasje waar ik al vier weken op wacht. En de brief met de pinkode is helemaal verdwenen.
Ik ben dus op aanraden van de bank met het uittreksel van het bevolkingsregister en de retourenvelop naar het postkantoor gegaan om om uitleg te vragen. Blijkt dat de post er een eigen adresregister op na houdt. Als je je niet bij de post gemeld hebt dat je op een bepaald adres woont, wordt de post niet bezorgd. Het is dus een wonder dat er zoveel post voor ons wel aangekomen is.
Er werd een formulier meegegeven waar ik op aan kon geven dat we verhuisd waren en dat we graag onze post op ons adres bezorgd wilden hebben. Helaas kon ik dat niet ter plekke invullen. Ook hier waren weer de persoonsnummers nodig. Maar het zou ook via internet kunnen. Dan hoefde ik niet opnieuw langs te komen. Maar nee, als je het via internet doet, kan je alleen vanuit Noorwegen ergens naartoe verhuizen. En alleen een nieuw adres opgeven lukte ook niet. Dus ik mag morgen weer naar het postkantoor om het ingevulde formulier af te geven. Ik ben benieuwd of ik me ook moet legitimeren om in hun bestand opgenomen te worden.
Post die niet retour afzender kan, wordt naar Oslo opgestuurd, daar opengemaakt om te kijken of de afzender achterhaald kan worden, om dan alsnog de brief naar de afzender terug te sturen. Ik ben benieuwd wat ze doen met de brief uit Nederland. Daar zaten namelijk allemaal brieven voor ons in die doorgestuurd waren. Ze zouden te zijner tijd dus weer in Nederland terug moeten komen.
groetjes,
Liesbeth
Maar nu beginnen we toch wel veel brieven te missen. Er is in ieder geval een brief uit Nederland niet aangekomen. Er is een rekening met een kleine spelfout retour gegaan van een bedrijf hier in Tromsø, die hadden Prost Schieldrupsgate geschreven, dus een "e" weggelaten. Prompt krijgen ze hem terug met "onbekend adres". Tsja, denk je dan, dat zo'n postbode zijn wijk niet kent en daardoor door zo'n spelfout heenkijkt valt te verklaren door het feit dat ze geen eigen wijk hebben. Maar stom blijft het.
Maar vandaag bleek bij de bank dat zij ook post retour hadden gekregen, terwijl het adres helemaal compleet was. De bank had het zelfs nog bij het bevolkingsregister na laten gaan. Het was mijn bankpasje waar ik al vier weken op wacht. En de brief met de pinkode is helemaal verdwenen.
Ik ben dus op aanraden van de bank met het uittreksel van het bevolkingsregister en de retourenvelop naar het postkantoor gegaan om om uitleg te vragen. Blijkt dat de post er een eigen adresregister op na houdt. Als je je niet bij de post gemeld hebt dat je op een bepaald adres woont, wordt de post niet bezorgd. Het is dus een wonder dat er zoveel post voor ons wel aangekomen is.
Er werd een formulier meegegeven waar ik op aan kon geven dat we verhuisd waren en dat we graag onze post op ons adres bezorgd wilden hebben. Helaas kon ik dat niet ter plekke invullen. Ook hier waren weer de persoonsnummers nodig. Maar het zou ook via internet kunnen. Dan hoefde ik niet opnieuw langs te komen. Maar nee, als je het via internet doet, kan je alleen vanuit Noorwegen ergens naartoe verhuizen. En alleen een nieuw adres opgeven lukte ook niet. Dus ik mag morgen weer naar het postkantoor om het ingevulde formulier af te geven. Ik ben benieuwd of ik me ook moet legitimeren om in hun bestand opgenomen te worden.
Post die niet retour afzender kan, wordt naar Oslo opgestuurd, daar opengemaakt om te kijken of de afzender achterhaald kan worden, om dan alsnog de brief naar de afzender terug te sturen. Ik ben benieuwd wat ze doen met de brief uit Nederland. Daar zaten namelijk allemaal brieven voor ons in die doorgestuurd waren. Ze zouden te zijner tijd dus weer in Nederland terug moeten komen.
groetjes,
Liesbeth
Sportief
De sneeuwmeter van Romke heeft in de tussentijd minder dan zeven centimer aangewezen, maar nu staat hij op 25 centimer. Dat kan wel kloppen. Jitske heeft nu toch maar binnengym, maar Romke moest vandaag, ondanks de vier graden vorst en de dikke sneeuwlaag toch buiten een rondje van vijf kilometer rennen tijdens gymles. Het werd wat moeizamer rennen omdat hij hier en daar wegzakte in de sneeuw.
De meeste fietsers fietsen nog steeds. Het zijn er niet echt noemenswaardig minder geworden. Wat me wel opviel in de sportzaak, afgelopen zaterdag, is dat er echte spijkerbanden op de mountainbikes gemonteerd werden. Dat is ook wel nodig om niet de hele tijd weg te glibberen. Alleen heuvelopwaarts loper er nu wel meer mensen met de fiets aan de hand ipv te fietsen.
Als je de mensen met kinderwagens omhoog of omlaag ziet gaan, houdt je je hart vast. Naar beneden glijden ze meestal. En dan is het maar hopen dat ze de kinderwagen vast blijven houden, mochten ze onverhoopt toch vallen. Als ze omhoog gaan, lopen ze zowat dubbelgebogen om voldoende grip op de gladde ondergrond te houden en voldoende kracht te kunnen zetten om die kinderwagen de heuvel op te krijgen.
Wij zijn in de tuin ook sportief bezig op onze priveloype. Les een was het aan en afdoen van de ski's. Die is onder de knie. Les twee was het voortbewegen. Dat zag eruit alsof we berkebenen hadden. Les drie kostte mij meer moeite. Hoe op te staan zonder hulp als je gevallen was. Gelukkig kreeg ik electronische ondersteuning met uitgebreide aanwijzingen hoe dat zou moeten. Vanmiddag heb ik me er dan ook op toegelegd om zelfstandig op te staan. Dat heb ik nu ook letterlijk en figuurlijk onder de knie. Dus ik kan op naar de volgende les: remmen. Als iemand me dat uit kan leggen ben ik erg blij. Tot nu toe ben ik blij dat er een hek om de tuin staat. Maar hier en daar beginnen de latten al los te laten. Dus als ik te hard aankom, zou ik er wel eens doorheen kunnen gaan.
Op internet heb ik al naar filmpjes gezocht die de techniek van het langlaufen laten zien. Maar wat ik daar zie gaat me toch al iets te ver. Dat zijn geen beginnerslessen. Niets over opstaan, remmen, etc. Maar er zit duidelijk vooruitgang in. Waar we eerst berkebenen hadden, hebben we nu soepele wilgentenen.
Martijn vergeleek onze prestaties in de tuin al met een buitenlandse vrouw die leert fietsen. Ik denk dat wij beter af zijn. Het valt lekker zacht in de sneeuw, maar als je van je fiets valt, kan je redelijk hard terecht komen. Maar voor de omstanders zal het effect hetzelfde zijn. Ik hoorde een paar voorbijgangers dan ook hartelijk lachen toen ze onze capriolen zagen. Gelukkig klonk het alleen maar vrolijk en niet hatelijk. En gelukkig kunnen we er zelf ook om lachen.
Maar Martijn heeft makkelijk praten. Die heeft alleen nog maar foto's gemaakt van ons gestuntel. Maar zelf heeft hij het nog niet aangedurfd om erop te staan. Waarschijnlijk wacht hij tot wij er een keer niet zijn ;-)
De meeste fietsers fietsen nog steeds. Het zijn er niet echt noemenswaardig minder geworden. Wat me wel opviel in de sportzaak, afgelopen zaterdag, is dat er echte spijkerbanden op de mountainbikes gemonteerd werden. Dat is ook wel nodig om niet de hele tijd weg te glibberen. Alleen heuvelopwaarts loper er nu wel meer mensen met de fiets aan de hand ipv te fietsen.
Als je de mensen met kinderwagens omhoog of omlaag ziet gaan, houdt je je hart vast. Naar beneden glijden ze meestal. En dan is het maar hopen dat ze de kinderwagen vast blijven houden, mochten ze onverhoopt toch vallen. Als ze omhoog gaan, lopen ze zowat dubbelgebogen om voldoende grip op de gladde ondergrond te houden en voldoende kracht te kunnen zetten om die kinderwagen de heuvel op te krijgen.
Wij zijn in de tuin ook sportief bezig op onze priveloype. Les een was het aan en afdoen van de ski's. Die is onder de knie. Les twee was het voortbewegen. Dat zag eruit alsof we berkebenen hadden. Les drie kostte mij meer moeite. Hoe op te staan zonder hulp als je gevallen was. Gelukkig kreeg ik electronische ondersteuning met uitgebreide aanwijzingen hoe dat zou moeten. Vanmiddag heb ik me er dan ook op toegelegd om zelfstandig op te staan. Dat heb ik nu ook letterlijk en figuurlijk onder de knie. Dus ik kan op naar de volgende les: remmen. Als iemand me dat uit kan leggen ben ik erg blij. Tot nu toe ben ik blij dat er een hek om de tuin staat. Maar hier en daar beginnen de latten al los te laten. Dus als ik te hard aankom, zou ik er wel eens doorheen kunnen gaan.
Op internet heb ik al naar filmpjes gezocht die de techniek van het langlaufen laten zien. Maar wat ik daar zie gaat me toch al iets te ver. Dat zijn geen beginnerslessen. Niets over opstaan, remmen, etc. Maar er zit duidelijk vooruitgang in. Waar we eerst berkebenen hadden, hebben we nu soepele wilgentenen.
Martijn vergeleek onze prestaties in de tuin al met een buitenlandse vrouw die leert fietsen. Ik denk dat wij beter af zijn. Het valt lekker zacht in de sneeuw, maar als je van je fiets valt, kan je redelijk hard terecht komen. Maar voor de omstanders zal het effect hetzelfde zijn. Ik hoorde een paar voorbijgangers dan ook hartelijk lachen toen ze onze capriolen zagen. Gelukkig klonk het alleen maar vrolijk en niet hatelijk. En gelukkig kunnen we er zelf ook om lachen.
Maar Martijn heeft makkelijk praten. Die heeft alleen nog maar foto's gemaakt van ons gestuntel. Maar zelf heeft hij het nog niet aangedurfd om erop te staan. Waarschijnlijk wacht hij tot wij er een keer niet zijn ;-)
zaterdag 10 oktober 2009
Ski's!
Liesbeth is al een tijdje druk bezig om zich te orienteren op ski's. Er zijn een hoop keuze's te maken: willen we langren ski's (in goed Nederlands heet dat langlaufski's) of alpine ski's? Langren ski's dus; zulke helden zijn we nou ook weer niet. Hoe lang moeten ze zijn? Met of zonder langsgroef? Staalkantel? Breed of smal? Wax of non-wax? Wat voor bindingen? Wat voor schoenen? En wat voor stokken? Nieuw of tweedehands?
Afgelopen week is ze twee keer bij de soppel geweest. Dat is de afvalverwerking, die ook aan tweedehands doen. Daar heeft ze twee paar ski's en en een paar stokken voor 150 kronen (zeg maar 20 euro) gekocht. Vanmorgen ontdekten we een prijskaartje op een van die twee paar ski's: ze hebben ooit 3400 kronen gekost. Echt een koopje voor ons dus!
Vandaag zijn we naar InterSport op Jekta geweest om te kijken wat de op gebied van ski's hebben. Helaas was de nieuwe collectie nog niet binnen, dus maar eens neuzen in de restanten van vorig jaar. Een super-behulpzame medewerker is zeker een uur bezig geweest om ons uit te leggen waar je allemaal op moet letten, hoe je moet waxen (nee, niet de hele ski, alleen het midden!). Geen enkel probleem dat we daar met onze tweedehands binnenliepen. Na een uurtje hadden Liesbeth en ik allebei schoenen, en werd op het langste paar tweedehands van Liesbeth een moderne binding geplaatst, die past op de schoenen die ik gekocht had. Romke en Jitske moeten nog een paar weken wachten, ski's in hun maat waren er niet. Gelukkig hebben Liesbeth, Romke en Jitske alledrie ongeveer dezelfde schoenmaat, dus konden ze vanmiddag toch fijn proberen.
Dus hebben we nu een prive-loipe in de voortuin, ongetwijfeld de eerste in de ruime omgeving:
Martijn
Afgelopen week is ze twee keer bij de soppel geweest. Dat is de afvalverwerking, die ook aan tweedehands doen. Daar heeft ze twee paar ski's en en een paar stokken voor 150 kronen (zeg maar 20 euro) gekocht. Vanmorgen ontdekten we een prijskaartje op een van die twee paar ski's: ze hebben ooit 3400 kronen gekost. Echt een koopje voor ons dus!
Vandaag zijn we naar InterSport op Jekta geweest om te kijken wat de op gebied van ski's hebben. Helaas was de nieuwe collectie nog niet binnen, dus maar eens neuzen in de restanten van vorig jaar. Een super-behulpzame medewerker is zeker een uur bezig geweest om ons uit te leggen waar je allemaal op moet letten, hoe je moet waxen (nee, niet de hele ski, alleen het midden!). Geen enkel probleem dat we daar met onze tweedehands binnenliepen. Na een uurtje hadden Liesbeth en ik allebei schoenen, en werd op het langste paar tweedehands van Liesbeth een moderne binding geplaatst, die past op de schoenen die ik gekocht had. Romke en Jitske moeten nog een paar weken wachten, ski's in hun maat waren er niet. Gelukkig hebben Liesbeth, Romke en Jitske alledrie ongeveer dezelfde schoenmaat, dus konden ze vanmiddag toch fijn proberen.
Dus hebben we nu een prive-loipe in de voortuin, ongetwijfeld de eerste in de ruime omgeving:
Martijn
Genoeg sneeuw!
Inmiddels ziet de wereld er heel anders uit dan vorige week: er is flink wat sneeuw gevallen de laatste dagen en nachten. Naar Nederlandse maatstaven is het hartje winter. We moeten het pad van de voordeur naar de weg met de sneeuwschep begaanbaar houden. Jitske en Romke bouwen iglo's van de sneeuw in de tuin. In had vanmorgen opeens zin om een kerstboom te gaan kopen. De foto's spreken voor zich:
Vanmorgen zijn we naar Jekta (het winkelcentrum buiten de stad) geweest om ski's en verjaardagskadootjes voor Liesbeth te kopen. Daar had de sneeuwschuiver het parkeerterrein sneeuwvrij gemaakt en alle sneeuw op een hoop geveegd:
Martijn
Vanmorgen zijn we naar Jekta (het winkelcentrum buiten de stad) geweest om ski's en verjaardagskadootjes voor Liesbeth te kopen. Daar had de sneeuwschuiver het parkeerterrein sneeuwvrij gemaakt en alle sneeuw op een hoop geveegd:
Martijn
vrijdag 9 oktober 2009
Genoeg sneeuw?
Romke heeft een sneeuwmeter geplaatst. Gewoon een lineaal in de sneeuw neerzetten op een willekeurige plaats. Niet echt gestandaardiseerd meten dus, maar het geeft een globale indruk. Er ligt nu zeven centimer sneeuw. Volgens Jitske moet ik weer sneeuwschuiven, maar ik vind dat er wel wat meer sneeuw mag liggen voor ik ga ruimen.
De gemeente vindt wel dat er genoeg sneeuw ligt om te ruimen. De hele dag zijn de sneeuwschuivers bezig geweest. Niet alleen op de drukke weg, maar ook bij ons in de straat zijn ze tot twee keer toe langs geweest.
Op school vinden de kinderen dat er genoeg sneeuw ligt om sneeuwballen te gooien. De leerkrachten vinden dat er nog veel te weinig sneeuw ligt om sneeuwballen te gooien. Per slot kan je nu nog steentjes meegraaien van de grond als je sneeuw pakt voor een sneeuwbal. Jitske wil een iglo gaan bouwen in de tuin, maar denkt dat er daar toch nog niet genoeg sneeuw voor ligt, of dat er nog zoveel sneeuw gaat komen dat haar iglo eronder bezwijkt. Dus dat er nog teveel sneeuw gaat komen.
Kortom, of er te weinig, genoeg, of teveel sneeuw ligt is een kwestie van kijken.
Eergisteren ben ik door een sneeuwjacht heen naar een barnehage gelopen om te vragen of ze mijn sollicitatie binnen hadden. Kon ik meteen laten zien dat ik van buiten bezig zijn hield. Ja, ze hadden hem binnen en volgende week gaan ze potentiele kandidaten bellen. Ook bij deze barnehage werkte minstens een man. De barnehage waar ik oproepkracht ben, heeft me tot nu toe nog nooit opgeroepen, helaas.
Gisteren ben ik door een sneeuwjacht heen naar Fristvold Privatgymnas gelopen. Ze zochten daar een leraar natuurvak voor de netstudenten. Ik heb maar meteen bij de rektor aangeklopt en het een en ander gevraagd. Hij wil me voor volgende week gaan uitnodigen voor een gesprek. Het Fristvold ligt net achter de brouwerij, dat lijkt me een gunstige plaats voor een leerfabriek. Omdat het een priveschool is, komen er voornamenlijk gemotiveerde mensen. Dat is wel zo fijn als je les moet geven. Het zou wel een baan voor ongeveer 4 tot 6 uur in de week zijn, dus niet erg veel. Maar het zou een begin zijn. Eerst maar eens de uitnodiging voor het gesprek afwachten en het gesprek zelf aangaan. Wie weet krijg ik als verjaarskadootje wel een baan. Je blijft hopen.
groetjes,
Liesbeth
De gemeente vindt wel dat er genoeg sneeuw ligt om te ruimen. De hele dag zijn de sneeuwschuivers bezig geweest. Niet alleen op de drukke weg, maar ook bij ons in de straat zijn ze tot twee keer toe langs geweest.
Op school vinden de kinderen dat er genoeg sneeuw ligt om sneeuwballen te gooien. De leerkrachten vinden dat er nog veel te weinig sneeuw ligt om sneeuwballen te gooien. Per slot kan je nu nog steentjes meegraaien van de grond als je sneeuw pakt voor een sneeuwbal. Jitske wil een iglo gaan bouwen in de tuin, maar denkt dat er daar toch nog niet genoeg sneeuw voor ligt, of dat er nog zoveel sneeuw gaat komen dat haar iglo eronder bezwijkt. Dus dat er nog teveel sneeuw gaat komen.
Kortom, of er te weinig, genoeg, of teveel sneeuw ligt is een kwestie van kijken.
Eergisteren ben ik door een sneeuwjacht heen naar een barnehage gelopen om te vragen of ze mijn sollicitatie binnen hadden. Kon ik meteen laten zien dat ik van buiten bezig zijn hield. Ja, ze hadden hem binnen en volgende week gaan ze potentiele kandidaten bellen. Ook bij deze barnehage werkte minstens een man. De barnehage waar ik oproepkracht ben, heeft me tot nu toe nog nooit opgeroepen, helaas.
Gisteren ben ik door een sneeuwjacht heen naar Fristvold Privatgymnas gelopen. Ze zochten daar een leraar natuurvak voor de netstudenten. Ik heb maar meteen bij de rektor aangeklopt en het een en ander gevraagd. Hij wil me voor volgende week gaan uitnodigen voor een gesprek. Het Fristvold ligt net achter de brouwerij, dat lijkt me een gunstige plaats voor een leerfabriek. Omdat het een priveschool is, komen er voornamenlijk gemotiveerde mensen. Dat is wel zo fijn als je les moet geven. Het zou wel een baan voor ongeveer 4 tot 6 uur in de week zijn, dus niet erg veel. Maar het zou een begin zijn. Eerst maar eens de uitnodiging voor het gesprek afwachten en het gesprek zelf aangaan. Wie weet krijg ik als verjaarskadootje wel een baan. Je blijft hopen.
groetjes,
Liesbeth
donderdag 8 oktober 2009
Geluid
Er zijn verschillende soorten geluiden, zowel in huis als van de stad. De eerste dagen hoorde we onze buurvrouw (ïnwonend) erg goed. Per slot is het een houten huis, klemmen de buitendeuren, en heeft ze af en toe hakken aan. Dus als ze de deur in of uit gaat horen we de bonk van het dichttrekken. En als we in bed liggen, horen we haar lopen, muziek draaien, een wasmachine laten draaien, of wat dan ook. Na een poosje begon het te wennen. Nu horen we voornamelijk nog maar de buitendeur. Je hersenen gaan filteren.
's Avonds hoor je het huis een beetje kraken, het zet zich voor de nacht. Vroeger thuis hadden we ook houten vloeren/plafonds en een houten trap. Daar hoorde je 's nachts ook al het houtwerk zich zetten. Het is nu meer geworden dan in de eerste paar weken omdat we nu de kachel stoken en het temperatuurverschil tussen overdag en 's nachts dus groter is geworden.
De stad heeft ook allemaal andere geluiden gekregen. Eerst waren er gewoon de auto's, vrij rustig. Toen hadden opeens alle auto's winterbanden. Een beetje het geluid alsof ze allemaal op gravel reden. Daarna kwam de sneeuws en was het opeens stil. De dag erop was het allemaal natte pap geworden. Weer een ander geluid. En nu ligt er weer sneeuw.
Opgevallen:
- de eerste langlaufer is langsgekomen, de heuvel op.
- er zijn mensen met sneeuwkettingen om hun schoenen
- er zitten nog steeds mensen buiten op het terrasje hun koffie te drinken
- sneeuwruimen is net als huishouden, zodra je klaar bent begint het weer te sneeuwen en kan je weer opnieuw beginnen
- er zijn mensen met nog twee andere soorten anti-uitglijspul onder hun schoenen
- er fietsen nog steeds (bijna) evenveel mensen als anders, zowel heuveltje op als heuveltje af
- er zijn nog steeds hardlopers
- je kan op je schoenen helemaal van ons huis tot het centrum glijden
- er groeien opeens allemaal rode paaltjes langs de weg (om de sneeuwruimers te wijzen waar opstakels staan)
's Avonds hoor je het huis een beetje kraken, het zet zich voor de nacht. Vroeger thuis hadden we ook houten vloeren/plafonds en een houten trap. Daar hoorde je 's nachts ook al het houtwerk zich zetten. Het is nu meer geworden dan in de eerste paar weken omdat we nu de kachel stoken en het temperatuurverschil tussen overdag en 's nachts dus groter is geworden.
De stad heeft ook allemaal andere geluiden gekregen. Eerst waren er gewoon de auto's, vrij rustig. Toen hadden opeens alle auto's winterbanden. Een beetje het geluid alsof ze allemaal op gravel reden. Daarna kwam de sneeuws en was het opeens stil. De dag erop was het allemaal natte pap geworden. Weer een ander geluid. En nu ligt er weer sneeuw.
Opgevallen:
- de eerste langlaufer is langsgekomen, de heuvel op.
- er zijn mensen met sneeuwkettingen om hun schoenen
- er zitten nog steeds mensen buiten op het terrasje hun koffie te drinken
- sneeuwruimen is net als huishouden, zodra je klaar bent begint het weer te sneeuwen en kan je weer opnieuw beginnen
- er zijn mensen met nog twee andere soorten anti-uitglijspul onder hun schoenen
- er fietsen nog steeds (bijna) evenveel mensen als anders, zowel heuveltje op als heuveltje af
- er zijn nog steeds hardlopers
- je kan op je schoenen helemaal van ons huis tot het centrum glijden
- er groeien opeens allemaal rode paaltjes langs de weg (om de sneeuwruimers te wijzen waar opstakels staan)
dinsdag 6 oktober 2009
Snømåking
Het leven zit vol verassingen. Fiets je 's avonds naar huis met heldere hemel en lekker vrieskou, wordt je 's ochtends wakker met vijf centimeter sneeuw. Dat kwam als sneeuw bij een heldere hemel. Romke meteen helemaal enthousiast en zijn bed uit om het te zien. Het deed Jitske wat minder. En ik heb er blijkbaar ook een goed humeur door. Nog wel. Per slot moet ik nu gaan sneeuwruimen. Bij de buurman probeerde ik af te kijken wat je dan geacht wordt te doen. Nou, die ging met een bezem aan de slag. Ik zoeken. Nee, een bezem hebben we niet, wel een sneeuwschep. Toen ging ik nog eens naar de buurman kijken. Hij had het trappetje naar de voordeur geveegd. Maar wat deed hij nu? Hij ging het dak vegen. Dat leek me toch echt te veel gevraagd. Dat ga ik hem niet nadoen.
De houten vlonder die wij bij de voordeur hebben liggen staat wel erg leuk, maar met de natte sneeuw van vorige week werd hij erg glad. Als ik hem zo dadelijk geveegd/geschept heb, zal hij ook wel weer erg glad zijn.
De straat, de grote weg naar/van het centrum is nog niet geveegd, er is ook nog geen zout gestrooid. De auto's rijden wel allemaal voorzichtig. Ik ben benieuwd of de eerste sneeuwdag van de winter hier ook meer ongelukken geeft, net als in Nederland. Ik verwacht het eigenlijk niet. Ik snap nu ook beter waarom er hier veel meer 4wd zijn dan in Nederland. Het zou zomaar handig kunnen zijn.
Romke is blij dat hij vandaag binnen gym heeft. Vorige week met al die natte sneeuw, hadden de kinderen nog gewoon buiten gym. Jitske weet nog niet of haar gymles van donderdag naar binnen verplaatst gaat worden. Maar op zich kan je met buiten naar school lopen al een soort gym doen. Ik zie de nodige mensen naar beneden glijden op hun schoenen, ipv te lopen. (Ok, er zijn ook de nodige mensen die extra langzaam gaan vanwege de sneeuw)
En voor die mensen die wilden weten waarom de buurman het dak van zijn huis veegde. Daar vindt op dit moment een verbouwing plaats. Er gaan daar al drie weken bouwvakkers het dak op. Als ik het goed bijhoud, wordt het oude dak eraf gehaald, nieuwe isolatie aangebracht en vervolgens weer nieuwe dakbedekking aangebracht. En ja, die bouwvakkers willen natuurlijk niet in een sneeuwlaag op een hellend dak werken. En terecht. Ik zag er trouwens net eentje uitglijden, maar het ging gelukkig goed.
Nu eerst maar sneeuwruimen,
Liesbeth
De houten vlonder die wij bij de voordeur hebben liggen staat wel erg leuk, maar met de natte sneeuw van vorige week werd hij erg glad. Als ik hem zo dadelijk geveegd/geschept heb, zal hij ook wel weer erg glad zijn.
De straat, de grote weg naar/van het centrum is nog niet geveegd, er is ook nog geen zout gestrooid. De auto's rijden wel allemaal voorzichtig. Ik ben benieuwd of de eerste sneeuwdag van de winter hier ook meer ongelukken geeft, net als in Nederland. Ik verwacht het eigenlijk niet. Ik snap nu ook beter waarom er hier veel meer 4wd zijn dan in Nederland. Het zou zomaar handig kunnen zijn.
Romke is blij dat hij vandaag binnen gym heeft. Vorige week met al die natte sneeuw, hadden de kinderen nog gewoon buiten gym. Jitske weet nog niet of haar gymles van donderdag naar binnen verplaatst gaat worden. Maar op zich kan je met buiten naar school lopen al een soort gym doen. Ik zie de nodige mensen naar beneden glijden op hun schoenen, ipv te lopen. (Ok, er zijn ook de nodige mensen die extra langzaam gaan vanwege de sneeuw)
En voor die mensen die wilden weten waarom de buurman het dak van zijn huis veegde. Daar vindt op dit moment een verbouwing plaats. Er gaan daar al drie weken bouwvakkers het dak op. Als ik het goed bijhoud, wordt het oude dak eraf gehaald, nieuwe isolatie aangebracht en vervolgens weer nieuwe dakbedekking aangebracht. En ja, die bouwvakkers willen natuurlijk niet in een sneeuwlaag op een hellend dak werken. En terecht. Ik zag er trouwens net eentje uitglijden, maar het ging gelukkig goed.
Nu eerst maar sneeuwruimen,
Liesbeth
maandag 5 oktober 2009
Tromsdaltinden
Afgelopen weekend was het schitterend weer: strakblauwe lucht, windstil, en -4 graden. Wat in Nederland een mooie winterdag zou heten. Zondag leek mij dus een mooie dag om Tromsdaltinden eens op te wandelen. Dat is de eerste serieuze berg die je tegenkomt als je het eiland afgaat, wel 1238 meter hoog. Moet kunnen. Iedereen die in Tromsø woont, is dat ding minstens één keer opgelopen. Inmiddels -zo kunnen we vanuit de huiskamer zien- ligt er al wel een beetje sneeuw op de top, maar ach, daar zijn wij natuurlijk niet bang voor...
Dus zondagmorgen met een rugzak met muts, wanten, repen chocola en een thermosfles met thee naar Tromsdalen gefietst. Vandaar is het nog een uurtje lopen voor het serieus omhoog gaat. Voor ik daar was, had ik al een paar halfbevroren riviertjes overgestoken en stond ik al tot mijn enkels in de sneeuw. Nog een halfuurtje verder en de sneeuw was kniediep. Van die fijne losse poedersneeuw waar je lekker in wegzakt... Nog een halfuur later was ik al op 550 m hoogte bij de wegwijzer aan de de voet van de berg. Rechtdoor naar Skarvassbu en rechtsaf omhoog naar Tromsdaltinden. Een paar weken geleden zag het er hier wel heel anders (ahum, groener, zeg maar) ... geen pad te zien, alle steenmannen en rode T-tjes zijn ondergesneeuwd en ik zie alleen een steile helling met nog veel meer sneeuw. Na 20 m is die al heupdiep. Geen goed plan om daar in m'n eentje tegen op te gaan kachelen, leek me.
Dus maar een boterhammetje gegeten, een paar fotootjes gemaakt en lekker terug naar huis. Het was een prachtige wandeling, maar wel iets korter dan ik gehoopt had...
Martijn
Dus zondagmorgen met een rugzak met muts, wanten, repen chocola en een thermosfles met thee naar Tromsdalen gefietst. Vandaar is het nog een uurtje lopen voor het serieus omhoog gaat. Voor ik daar was, had ik al een paar halfbevroren riviertjes overgestoken en stond ik al tot mijn enkels in de sneeuw. Nog een halfuurtje verder en de sneeuw was kniediep. Van die fijne losse poedersneeuw waar je lekker in wegzakt... Nog een halfuur later was ik al op 550 m hoogte bij de wegwijzer aan de de voet van de berg. Rechtdoor naar Skarvassbu en rechtsaf omhoog naar Tromsdaltinden. Een paar weken geleden zag het er hier wel heel anders (ahum, groener, zeg maar) ... geen pad te zien, alle steenmannen en rode T-tjes zijn ondergesneeuwd en ik zie alleen een steile helling met nog veel meer sneeuw. Na 20 m is die al heupdiep. Geen goed plan om daar in m'n eentje tegen op te gaan kachelen, leek me.
Dus maar een boterhammetje gegeten, een paar fotootjes gemaakt en lekker terug naar huis. Het was een prachtige wandeling, maar wel iets korter dan ik gehoopt had...
Martijn
'Noorwegen beste land om te wonen'
Het volgende kregen we vandaag van drie verschillende kanten toegemaild:
Uitgegeven: 5 oktober 2009 06:45
Laatst gewijzigd: 5 oktober 2009 09:12
BANGKOK - Noorwegen is volgens de Verenigde Naties het beste land ter wereld om te leven. Dat blijkt uit een overzicht dat de VN-ontwikkelingsorganisatie UNDP heeft opgesteld. Nederland staat op de zesde plaats.
© Inertia Stock
De lijst is maandag vrijgegeven. De UNDP let niet alleen op inkomen, maar ook op welzijnszaken als gezondheidszorg en levensverwachting.
Australië is tweede op de lijst en IJsland nummer drie. De vierde stek is voor Canada en Ierland staat net voor Nederland op plaats vijf.
Niger en Afghanistan sluiten de rij. De levensverwachting in Niger is vijftig tegen tachtig in Noorwegen. Bekijk de volledige lijst (pdf).
Oorlogen
In een verklaring stelt de UNDP dat veel landen in de afgelopen jaren met een terugslag zijn geconfronteerd door onder meer economische problemen, oorlogen en andere conflicten en ziektes als hiv/aids.
Uitgegeven: 5 oktober 2009 06:45
Laatst gewijzigd: 5 oktober 2009 09:12
BANGKOK - Noorwegen is volgens de Verenigde Naties het beste land ter wereld om te leven. Dat blijkt uit een overzicht dat de VN-ontwikkelingsorganisatie UNDP heeft opgesteld. Nederland staat op de zesde plaats.
© Inertia Stock
De lijst is maandag vrijgegeven. De UNDP let niet alleen op inkomen, maar ook op welzijnszaken als gezondheidszorg en levensverwachting.
Australië is tweede op de lijst en IJsland nummer drie. De vierde stek is voor Canada en Ierland staat net voor Nederland op plaats vijf.
Niger en Afghanistan sluiten de rij. De levensverwachting in Niger is vijftig tegen tachtig in Noorwegen. Bekijk de volledige lijst (pdf).
Oorlogen
In een verklaring stelt de UNDP dat veel landen in de afgelopen jaren met een terugslag zijn geconfronteerd door onder meer economische problemen, oorlogen en andere conflicten en ziektes als hiv/aids.
zaterdag 3 oktober 2009
Samisk en Samen
Gisteren bij het literatuurfestival kwam ik erachter dat het Samisk als spraak niet bestaat. Er zij minstens tien verschillende dialekten, waarbij de noordelijkste evenveel van de zuidelijkste verschillen als Duits van het Engels verschilt. Het lijkt me moeilijk om dan je eigen taal/dialekt op de wereldkaart te krijgen.
In het Samisk heb je nog een extra persoonsvorm: de duaal. Dus behalve de "ik" en de "wij" is er ook een woord voor "jij en ik samen". Dus er wordt verschil gemaakt tussen de wij als groep en de wij als stel.
Het thema van het literatuurfestival was geweld. De Samiske spreker vond het een grappig idee om daar als Samen over te spreken. Het Samisk heeft namenlijk geen eigen woord voor geweld. Het zijn in principe zeer vreedzame volkeren. Het woord dat ze tegenwoordig gebruiken is een leenwoord.
De spreker heeft het gehad over geweld tegen de taal. In Noorwegen is het namenlijk heel lang de politiek geweest om de Samen te vernoorsen. Er mocht geen Samisk gesproken worden, de kinderen werden verplicht om naar Noorse kostscholen te gaan, de uitingen van kultuur werden onderdrukt. Dat ging in het kader van het nationalisme en van het bouwen aan een eigen identiteit en samenleving.
Noorwegen was op zoek naar zijn eigen identiteit. Na lang onzelfstandig geweest te zijn onder Denemarken en daarna de unie met Zweden wilden ze niet alleen een eigen staat maar ook een eigen samenleving zijn. Rond 1800 was Noorwegen een land, maar zonder een natie te zijn en zonder een staat te wezen. Tijdens de unie met Denemarken had Noorwegen geen eigen besturingsorgaan, was Noorwegen arm, en gingen alle rijkdommen naar Kopenhagen. Tijdens de unie met Zweden kreeg Noorwegen gedeeltelijk eigenbestuur. De buitenlandbetrekkingen werden wel door Zweden behartigd.
In de loop van 1800 groeide het idee dat een staat een nationale staat zou moeten zijn, dus dat het volk een gemeenschappelijke kultuur moest delen. Het nationalisme ging uit van de definitie dat iets dat gemeenschappelijk was voor iedereen behoorde bij dezelfde natie. Na 1814 had Noorwegen zijn eigen grondwet en meer zelfstandigheid door de unie met Zweden. Maar de intesiefste periode van het bouwen aan de natie begon pas in 1905 toen Noorwegen zich losrukte van Zweden.
Parallel met de kulturele bouw aan de natie was er ook een vernoorsing die de oude minderheden op wilde voeden tot "goede Noren". En het was in dat kader dat Samisk als spraak verboden werd, etc. Vanaf ongeveer 1960 is die politiek langzaam maar zeker verlaten. In 1967 zijn de eerste basisscholen voor Samen opgericht en in 1989 was de eerste bijeenkomst van het Saamse bestuursorgaan: Sametinget. In principe zouden de Samen nu op geen enkele manier meer achtergesteld moeten zijn en hun eigenheid tot recht moeten komen.
Goed, genoeg gedaan aan jullie (en mijn) opvoeding.
Liesbeth
In het Samisk heb je nog een extra persoonsvorm: de duaal. Dus behalve de "ik" en de "wij" is er ook een woord voor "jij en ik samen". Dus er wordt verschil gemaakt tussen de wij als groep en de wij als stel.
Het thema van het literatuurfestival was geweld. De Samiske spreker vond het een grappig idee om daar als Samen over te spreken. Het Samisk heeft namenlijk geen eigen woord voor geweld. Het zijn in principe zeer vreedzame volkeren. Het woord dat ze tegenwoordig gebruiken is een leenwoord.
De spreker heeft het gehad over geweld tegen de taal. In Noorwegen is het namenlijk heel lang de politiek geweest om de Samen te vernoorsen. Er mocht geen Samisk gesproken worden, de kinderen werden verplicht om naar Noorse kostscholen te gaan, de uitingen van kultuur werden onderdrukt. Dat ging in het kader van het nationalisme en van het bouwen aan een eigen identiteit en samenleving.
Noorwegen was op zoek naar zijn eigen identiteit. Na lang onzelfstandig geweest te zijn onder Denemarken en daarna de unie met Zweden wilden ze niet alleen een eigen staat maar ook een eigen samenleving zijn. Rond 1800 was Noorwegen een land, maar zonder een natie te zijn en zonder een staat te wezen. Tijdens de unie met Denemarken had Noorwegen geen eigen besturingsorgaan, was Noorwegen arm, en gingen alle rijkdommen naar Kopenhagen. Tijdens de unie met Zweden kreeg Noorwegen gedeeltelijk eigenbestuur. De buitenlandbetrekkingen werden wel door Zweden behartigd.
In de loop van 1800 groeide het idee dat een staat een nationale staat zou moeten zijn, dus dat het volk een gemeenschappelijke kultuur moest delen. Het nationalisme ging uit van de definitie dat iets dat gemeenschappelijk was voor iedereen behoorde bij dezelfde natie. Na 1814 had Noorwegen zijn eigen grondwet en meer zelfstandigheid door de unie met Zweden. Maar de intesiefste periode van het bouwen aan de natie begon pas in 1905 toen Noorwegen zich losrukte van Zweden.
Parallel met de kulturele bouw aan de natie was er ook een vernoorsing die de oude minderheden op wilde voeden tot "goede Noren". En het was in dat kader dat Samisk als spraak verboden werd, etc. Vanaf ongeveer 1960 is die politiek langzaam maar zeker verlaten. In 1967 zijn de eerste basisscholen voor Samen opgericht en in 1989 was de eerste bijeenkomst van het Saamse bestuursorgaan: Sametinget. In principe zouden de Samen nu op geen enkele manier meer achtergesteld moeten zijn en hun eigenheid tot recht moeten komen.
Goed, genoeg gedaan aan jullie (en mijn) opvoeding.
Liesbeth
vrijdag 2 oktober 2009
Foreldremøte
We hebben een ouderavond meegemaakt, foreldre= ouders, møte= vergadering/ontmoeting/bijeenkomst. Van de 24 kinderen die er in de klas zaten, waren er van zo'n 18 de ouders aanwezig. In de meeste gevallen waren beide ouders aanwezig. Als er maar een ouder was, was dat even vaak de vader als de moeder. Dat is wel wat anders dan de ouderavonden van de basisschool in Nederland. Zowel de opkomst die veel groter was, als het aantal vaders dat aanwezig was. Als ik het vergelijk met de ouderavonden op de middelbare school verschilt het niet zo heel erg.
De onderwerpen waren grotendeels hetzelfde als in Nederland, lunchpakketje, gymkleding, douchen na het gymen, vrij vragen, antipestbeleid, etc. Wat nieuw was, was dat er een klassekas gesticht werd, om met de klas sociale aktiviteiten uit te voeren, zoals samen eten bij Dolly Dimples bv. Alle ouders werd vriendelijk verzocht om daar een bijdrage aan te leveren. Maar met de nadrukkelijke opmerking dat het niet verplicht gesteld kon worden. Het was ons alleen niet duidelijk of de 200 kronen die daarvoor gevraagd werden maandlijkes of eens per jaar gedoneerd moesten worden.
Wat ook anders was, was de klassetur. Die valt niet onder de verantwoordelijkheid van school. Een klas heeft drie dagen in het jaar om op tur te gaan. De leraren kunnen mee, als ze gevraagd worden door de klas, maar de verantwoordelijkheid voor de tocht blijft bij de ouders liggen. Nu snap ik ook Romke beter. Die had het erover dat ze misschien met de klas in de gymzaal zouden slapen, maar dat er dan ouders bij moesten wezen. Ik dacht toen, "maar als school dat organiseert moeten de leraren er toch bij zijn?" maar dat wordt dan gezien als iets dat door de klas en niet door de school georganiseerd wordt. Dat verklaart ook wat meer waarom alle kassen zo hard hun best doen om geld bij elkaar te sprokkelen voor de klassetur. In Nederland gaat dat vanuit de ouderbijdrage die vrijwillig verplicht is. Dus eigenlijk ook door jezelf betaald wordt. Dus eigenlijk is het niet anders, behalve de manier van aan het geld te komen.
Vrij vragen gaat hier redelijk makkelijk. Maar de regels zijn sinds dit jaar verandert. Er wordt nu bijgehouden hoe vaak je weg bent, zodat aan het eind van de ungdomsskole aangegeven kan worden hoeveel onderwijs je daadwerkelijk genoten hebt. In Nederland worden zelfs de uren geregistreerd, en dat al vanaf de basisschool. Hier was het dus blijkbaar tot vorig jaar alleen op de videregående skole, dus de bovenbouw van de middelbare school. Als je vervolgens verlof krijgt om weg te gaan, krijg je een formele brief thuis met daarin alle wetten en regels aangehaald op basis waarvan je vrij krijgt, maar ook duidelijk gesteld dat de leerling zelf verantwoordelijk is voor het bijblijven met de lesstof.
Verder werden er nog twee ouders gevraagd om als klassekontakt te dienen en twee waarnemers, die volgend jaar dan klassekontakt zouden zijn.
De schoolverpleegster kwam ook nog even langs om zich voor te stellen, en om te vertellen dat Noorwegen een van de laatste landen is waar tegen TBC ingeënt wordt. Wat ze er verder over vertelde kon ik niet helemaal volgen. Dat moet ik dus nog uitzoeken. Ze vertelde ook dat je met allerhande problemen zelf kontakt met haar op kan nemen, of dat de leerlingen dat zelf ook kunnen doen.
De onderwerpen waren grotendeels hetzelfde als in Nederland, lunchpakketje, gymkleding, douchen na het gymen, vrij vragen, antipestbeleid, etc. Wat nieuw was, was dat er een klassekas gesticht werd, om met de klas sociale aktiviteiten uit te voeren, zoals samen eten bij Dolly Dimples bv. Alle ouders werd vriendelijk verzocht om daar een bijdrage aan te leveren. Maar met de nadrukkelijke opmerking dat het niet verplicht gesteld kon worden. Het was ons alleen niet duidelijk of de 200 kronen die daarvoor gevraagd werden maandlijkes of eens per jaar gedoneerd moesten worden.
Wat ook anders was, was de klassetur. Die valt niet onder de verantwoordelijkheid van school. Een klas heeft drie dagen in het jaar om op tur te gaan. De leraren kunnen mee, als ze gevraagd worden door de klas, maar de verantwoordelijkheid voor de tocht blijft bij de ouders liggen. Nu snap ik ook Romke beter. Die had het erover dat ze misschien met de klas in de gymzaal zouden slapen, maar dat er dan ouders bij moesten wezen. Ik dacht toen, "maar als school dat organiseert moeten de leraren er toch bij zijn?" maar dat wordt dan gezien als iets dat door de klas en niet door de school georganiseerd wordt. Dat verklaart ook wat meer waarom alle kassen zo hard hun best doen om geld bij elkaar te sprokkelen voor de klassetur. In Nederland gaat dat vanuit de ouderbijdrage die vrijwillig verplicht is. Dus eigenlijk ook door jezelf betaald wordt. Dus eigenlijk is het niet anders, behalve de manier van aan het geld te komen.
Vrij vragen gaat hier redelijk makkelijk. Maar de regels zijn sinds dit jaar verandert. Er wordt nu bijgehouden hoe vaak je weg bent, zodat aan het eind van de ungdomsskole aangegeven kan worden hoeveel onderwijs je daadwerkelijk genoten hebt. In Nederland worden zelfs de uren geregistreerd, en dat al vanaf de basisschool. Hier was het dus blijkbaar tot vorig jaar alleen op de videregående skole, dus de bovenbouw van de middelbare school. Als je vervolgens verlof krijgt om weg te gaan, krijg je een formele brief thuis met daarin alle wetten en regels aangehaald op basis waarvan je vrij krijgt, maar ook duidelijk gesteld dat de leerling zelf verantwoordelijk is voor het bijblijven met de lesstof.
Verder werden er nog twee ouders gevraagd om als klassekontakt te dienen en twee waarnemers, die volgend jaar dan klassekontakt zouden zijn.
De schoolverpleegster kwam ook nog even langs om zich voor te stellen, en om te vertellen dat Noorwegen een van de laatste landen is waar tegen TBC ingeënt wordt. Wat ze er verder over vertelde kon ik niet helemaal volgen. Dat moet ik dus nog uitzoeken. Ze vertelde ook dat je met allerhande problemen zelf kontakt met haar op kan nemen, of dat de leerlingen dat zelf ook kunnen doen.
Abonneren op:
Posts (Atom)
