zondag 29 november 2009

Allerlei

Het is heerlijk schaatsweer. We komen met rode konen thuis na lekker een paar uur op het ijs gestaan te hebben. Jitske vindt het spannend vanwege al het gekraak dat je hoort, maar het ijs is minstens een halve meter dik. Helaas is het eergister- en gisteravond gaan sneeuwen. Dat maakt dat het ijs hobbelig begint te worden. Nog een sneeuwbui en de sneeuw ligt te dik om erover/doorheen te schaatsen.

Martijn vertelde me dat het dankzij het Polarinstituut is dat mijn Zandstraas hier in Tromsø te koop zijn. Er werd namelijk een expeditie naar de Zuidpool uitgezonden en van daar uit kwam de vraag aan Intersport of zij binnen drie dagen schaatsen konden leveren. Dat is dus gelukt, maar blijkbaar hebben ze er wat meer besteld dan de expeditie nodig had. Volgends Karsje (een Nederlands fysiotherapeut die hier al jaren woont) zie je de Zandstraas veel op het Prestvannet. Ik heb alleen de mijne nog maar gezien.

Karsje vertelde trouwens ook dat de fysiotherapeuten hier voornamelijk bewegingsoefeningen geven, geen massage e.d. Dat is voor de luxe sauna's. Bindweefselmassage is hier al helemaal onbekend. Ik moet nog vragen hoe dat zit met trigger point massage. Misschien is dat hier ook onbekend. Ik heb dus een niche ontdekt waar ik me in kan begeven. Op de barnehage zag ik al briefjes hangen van mensen die massage geven. Die vragen vier keer mijn uurloon. Dat zou dus een aardige opsteker kunnen zijn.

Jitske vroeg zich af hoe de cijfers voor het rapport hier tot stand kwamen. Ze heeft voor een aantal vakken waarvoor ze nu een cijfer heeft namelijk nog nooit een toets gehad. Het valt haar wel op dat het cijfer hier voor een groot deel door je werkhouding in de klas bepaald wordt.

Dit wiekend heb ik twee keer oliebollen gebakken, met hulp van mijn zus. Aanstaande maandag hebben we namelijk afsluiting van de vrouwengroep op de bieb. Die afsluiting is met lekkers, een quiz, wat zingen en als het lukt ook volksdansen. De bedoeling was dat diverse vrouwen Kerstspecialiteiten uit hun land zouden maken. Ik wist geen Kerstspecialiteiten, behalve varkensrollade, maar wel onze oudejaarstractatie. Alleen heb ik in Nederland oliebollen altijd kant en klaar gekocht en dat lukt hier niet. Dus moest ik zelf bakken. Eerst een keertje oefenen met de proefpersonen thuis en daarna voor het echies. Ik weet natuurlijk nooit of ik op maandag moet werken, dus moesten ze nu al klaar zijn. Maar het is uitstekend gelukt op de mooie ronde vorm na. Ik heb allemaal uitsteeksels. Een van de andere vrouwen die tsaziki maakt, vroeg of de Nederlands bollen geschikt waren voor bij haar gerecht, anders zou er nog gewoon brood moeten komen. Het lijkt me een interessante combinatie waar ik nooit aan gedacht zou hebben. Maar ik heb het wel afgeraden.

Vandaag ging het ochtendgloren naadloos over in het avondgloren, maar de straatlantarens gaan nog steeds uit voor een paar uur. Wel merk je goed het verschil tussen een bewolkte hemel en een onbewolkte. Gisteren was het bewolkt en vandaag helder. Waar we wel moeite mee hebben, is dat het nog geen avond is als het weer donker wordt. Het is dus niet de bedoeling dat we dan al in een rustiger tempo voorbereiden op het slapen, maar dat we nog gewoon huiswerk maken, boodschappen doen, en meer van dat soort zaken.

Liesbeth

vrijdag 27 november 2009

Rapportgesprekken

Deze week hebben we rapportgesprekken gehad voor Jitske en Romke. Er werd bij Jitske 10 minuten ingeroosterd en bij Romke 20 minuten. Uiteindelijk hebben we bij beide minstens een half uur gezeten. De rapportgesprekken doen ze hier overdag, tijdens schooltijd. Wel lastig voor de meeste ouders, lijkt me. Wel fijn voor de leerkrachten.
Er werd over alle vakken structureel iets over inhoud, werkhouding, en hoe het evt. nog beter kon, gezegd. Bij inhoud kwam er vaak zowel feitenkennis als presentatie aan de orde. Bij werkhouding zowel het meedoen in de les, vragen stellen, antwoorden weten, huiswerk afhebben en de kwaliteit ervan. Bij werkhouding de hele uitstraling en motivatie.
Beide kinderen hebben goed gescoord en bij beide kinderen wordt verwacht dat ze het nog beter gaan doen als ze meer aan het Noors gewend zijn. Ze zijn wel gewoon genormeerd, zoals de Noorse leerlingen. Dus het is toch wel een hele prestatie dat ze op tot bovengemiddeld presteren. En er wordt dus alleen maar een opgaande lijn van hun verwacht. Beide kregen veel complimenten over hoe het ging.

Wat redelijk verwacht was, maar wel heel anders dan in Nederland, was de vraag of ze zich lekker voelden in de klas. Daar is hier veel aandacht voor. Bij Jitske was de vraag of ze alsjeblieft op wilde blijven trekken met het meisje waar ze tot nog toe veel mee samen doet. Het schijnt dat dat meisje zich daardoor goed ontwikkeld. Ook kreeg Jitske verder nog feedback hoe haar houding anderen inspireert. Grappig. Ik kan me niet herinneren dat daar in Nederland iets over gezegd wordt. Maar je hebt hier toch vaak je klasseleraar voor meer dan een vak, die heeft dus duidelijk wel een beter beeld van hoe het in de klas gaat en wie welke invloed heeft op wie.

Opgevallen:
- volgens yr.no komt de zon pas sinds vandaag echt niet meer op, terwijl de mørketid volgens alle zegsmannen al de 21-ste in ging. Waarschijnlijk is dat omdat de zon dan al niet meer over de bergen heenkomt.
- gisteren vroeg jobzone of ik in de eerste of vijfde klas wilde komen werken
- mijn Nederlandse spelling wordt slechter, de spellingstest die we toegestuurd kregen had ik maar voor de helft goed. Martijn had een vraag meer goed.

donderdag 26 november 2009

Hvem kan seile?

Hvem kan seile foruten vind?
Hvem kan ro uten årer?
Hvem kan skilles fra vennen sin uten å felle tårer?

Jeg kan seile foruten vind.
Jeg kan ro uten årer.
Men ei skilles fra vennen min uten å felle tårer.

Mooie foto's van het NP in mørketida

Het is een mooie tijd voor het maken van foto's: urenlange ochtend- en avondschemering met bijbehorende mooi luchten, noorderlicht, en ook veel donker, goed voor de astro-liefhebbers. Op de diavoorstelling staan nu een paar héél mooie foto's, van de week gemaakt door mijn collega Ann Kristin; ze kan er wat van! Ze zijn gemaakt in de schemering (iets anders hebben we niet meer :-(), en ze hebben prachtige blauwe kleuren. Enjoy!

Martijn

Adventstijd en mørketid

Op de barnehage waar ik vandaag werkte, hebben ze de mørketid gevierd. Hoe ze dat precies gedaan hebben, weeet ik helaas niet, want ik werd naar binnen gestuurd om de keuken aan kant te maken. Wat ik wel gezien heb, is dat alle kinderen jampotjes versierd hadden, dat daar waxinelichtjes in brandden en dat ze in optocht begonnen te lopen. Er schijnen ook liedjes gezongen te zijn, gezien de opmerkingen achteraf van de leidsters. Na afloop van de optocht was er chocolademelk en skoleboller.

In de winkels verkopen ze nu ekstra magere melk met vitamine D en kaas met vitamine D. Ik dacht eerst dat ze de vitamine D die uit de melk gehaald was door het ontvetten er weer in terug gestopt was. Maar ik vond op de halfvolle en de volle melk geen aanduiding dat er van nature al vitamine D inzat, dus hij is echt speciaal toegevoegd. Dan zal dat ook wel voor de kaas gelden. Per slot is hij van melk gemaakt. Omdat onze kinderen niet van vis houden, een goede vitamine D bron, heb ik nu dus maar de kaas met mitavientjes gekocht. De melk laat ik liggen. We hebben liever volle of halfvolle melk.

Bij Jitske in de klas hebben ze lootjes getrokken en moesten ze elkaar deze week een kadootje geven, op zo'n manier dat degene voor wie het was niet doorhad van wie het kadootje kwam. We snapten dat niet helemaal, want het is nog lang geen kerst. Vandaag bleek dat het in het kader van advent was. Jitske kreeg een lekker kadootje met een mooi gedichtje:
"Du har kjempegod klessmak!
Du er alltid snill og grei,
Derfor liker alle deg!
Fra hemmelig venn!"
(Je hebt een reuzegoede kledingsmaak, je bent altijd aardig en goed, daarom vindt iedereen je aardig! Van een geheime vriend!)
Op de barnehage van vandaag, zag ik ook een grote doos met allemaal kadootjes erin en de tekst "adventkadoos" erop. Dus er zijn meer plaatsen waar aan adventkadoos gedaan wordt.

Opgevallen:
- in de supermarkt kan je adventkalenders kopen
- er zijn ook marsepeinen knackworsten te koop
- ze doen hier niet aan roepnamen. Ik mag kiezen of ik Elisabeth of Elisabeth Maria genoemd wordt
- ik werd vandaag gevraagd om in een eerste of vijfde klas te werken, maar dat lijkt me een beetje voorbarig. Ik wil eerst wel een gewoon een dagje meelopen
- de klapschaatsen schaatsen erg lekker. Ik heb alle schaatssoorten al wel eens uitgeprobeerd, lage noren, hoge noren, kunstschaatsen, ijshockeyschaatsen en friese doorlopers. En altijd waren de friese doorlopers het fijnst. Nu vind ik de zandstra's met skibinding even lekker schaatsen. Met het voordeel dat je er geen moeie voeten van krijgt omdat je gewoon afwikkelt.

dinsdag 24 november 2009

maandag 23 november 2009

Bios en mørketid

Afgelopen zaterdag is de mørketid officieel begonnen. We hebben de laatste zonnestralen mee mogen maken tijdens het schaatsen. Daarna hebben we het gevierd met mørketidbollen. Ze zien eruit als bossche bollen/moorkoppen, maar ze zijn niet van soesjesdeeg, maar van berlinerbollendeeg. Er zit een vulling in, maar dat is geen slagroom en ook geen vanillevla-achtig iets. Wat het wel is, weet ik niet. Het schijnt dat dit een variant is op de zonnebollen, die later in het seizoen te krijgen zijn. Die schijnen er eerst geweest te zijn. Ach ja, de winkeliers willen ook omzet.

Het valt me op, dat ondanks het feit dat de zon niet opkomt, het toch redelijk licht is. Verstandelijk weet je wel dat ook voor zonsopgang het al licht is en na zonsondergang het nog een poosje schemert. Maar voor mijn gevoel zou het na het ingaan van de mørketid donker zijn. Ach ja, gevoel en verstand blijven twee verschillende zaken.

Op Noorse les vond onze leraar dat mørketid beter 'blauwe hemeltijd'kon heten. Hij vond mørketid te negatief klinken en bovendien niet waar. Er was een mooie blauwe hemelkoepel.

Zondag zijn Jitske en ik naar 'New Moon' geweest. Zo'n Noorse bios is toch anders dan de Nederlandse, hoewel er natuurlijk ook de nodige overeenkomsten zijn. We hadden via internet kaartjes gekocht en konden ze bij zo'n apparaat afhalen. Daar werd je gewaarschuwd dat het touchscreen alleen werkte als je vingers warm genoeg waren. In de zaal waren geen stoelverhogers voor kinderen te vinden, zoals in Nederland vaak wel. Wel konden bij alle stoelen de rugleuningen wat naar achter als je er lekker tegenaan leunde. Dat was luxe. De meeste mensen komen, net als in Nederland, met popcorn en frisdrank de zaal binnen. Ook hier dus geen pauze. Vervolgens veel reclame voor bedrijven. Maar anders dan in Nederland, waren het hier alleen maar lokale bedrijven die reklame maakten, de brilleman om de hoek, de kappen twee straten verder, etc. Het viel Jitske op dat de acteurs in de reclame niet van de broodmagere modellen waren, maar veel meer gewone figuren hadden, zoals je ze ook op straat tegen komt. Er werd niet gezegd dat de mobiels uitmoesten, wel was er een waarschuwing dat je eraan moest denken dat je niet als enige in de zaal zat. Dus veel indirekter, of veel algemener. Bij deze bios, word je via een andere uitgang naar buiten geloodsd na afloop van de film.

Opvallend:
- het is goed voor mijn gevoel van eigenwaarde om gevraagd te worden om te werken
- het is goed voor mijn gevoel van eigenwaarde dat ik degene ben die regelmatig nee kan zeggen
- het systeem dat gebruikt is voor Jitskes beugel in Nederland is een ander systeem dan ze hier gebruiken
- onze Nederlands orthodontist had blijkbaar niet geschreven welk systeem hij gehanteerd had

groetjes,
Liesbeth

IJspret

Afgelopen zaterdag hebben we geschaatst, de kinderen en ik. Martijn was met zijn nieuwe fiets aan het spelen. Je ziet dan de mooiste zaken op het ijs. Je kunt hier ijshocky-schaatsen, kunstschaatsen, friese doorlopers en lage noren vinden. Vanaf morgen is er een nieuwe schaats op het ijs, de zandstra 'klap'schaats. Dat is een metalen variant van de friese noor (een doorloper zonder krul), waar de riempjes vervangen zijn door een ski-binding. Ik heb namelijk mijn friese doorlopers ingeruild voor deze moderne schaatsen. Omdat je schoen alleen bij de teen vastzit, heb je een soort klapschaatseffect. Een ander voordeel (of nadeel, het ligt eraan hoe je ertegen aan kijkt) is dat door de afwezigheid van riempjes en de 'vaste'verbinding, je nooit meer een scheve schaats kunt rijden.




Volgens de verhalen kun je nu dus langlaufend bij een meer terecht komen, van je ski's afstappen, op je schaatsen stappen, je ski's aan je rugzak binden, je jack over je ski's doen als een zeil en vervolgens met zo'n 50 kilometer per uur verder schaatsen. Ik vraag me af hoe serieus dat verhaal is. Als er sneeuw ligt, ligt dat ook op het meer.

Voor de rest hebben ze hier nog een aantal andere leuke zaken om de winter spelend door te komen. Bijvoorbeeld een soort stepslee


Bestuurbare slees, zoals


En de nodige vormen van kinderslees, zoals



Die laatste wordt nu op de barnehages veel gebruikt om lekker over de rijp naar beneden te glijden.

Behalve al dit soort spannende zaken, zagen we ook fietsen, kinderwagens, wandelwagens en mensen op het ijs. Romke vond nog een ingevroren vis. Die heeft deze winter dus niet overleefd.

zaterdag 21 november 2009

Nieuwe fiets

Toen we verhuisden, hebben we onze Nederlandse fietsen meegenomen. Als we daar op fietsen, wisselden Noorse blikken van verbazing af met Noorse meewaardige blikken. Kun je dáár op fietsen? Nee dus. Of beter: soms, op sommige stukjes.
Ten eerste heeft zo'n Nederlandse fiets véél te weinig versnellingen om heuveltje-op te komen. Dat deden we dus vaak lopend.
Ten tweede heeft zo'n Hollandse fiets veel te weinig remvermogen om levend heuveltje af te komen. Zeker onze tweedehands barreltjes, we komen ten slotte uit R'dam dus we zouden wel gek zijn om nieuwe fietsen te bezitten... Ook naar beneden deden we dus bij voorkeur lopend.
En af en toe is hier dan ook nog een stukje horizontaal, of althans, min-of-meer horizontaal. Soms kunnen we daar fietsen, maar vaak ligt er ofwel 20cm sneeuw, ofwel 3cm blubber, ofwel 2mm ijs. Dus: ook hier was het regelmatig lopen geblazen.
Echt Noren fietsen op Mountainbikes, dus....

Nou heb ik in Nederland veel vrienden. De meeste klimmen, en sommige fietsen. Verrassend veel doen zowel aan klimmen als aan fietsen. Aad, Stef, Marcel, Wim klets (sinds kort), ... En dan is er één speciale: die heet Wim en valt in de buitencategorie beter een verre vriend dan een goede buur. Wim houdt van fietsen. Wim slaat nog geen spijker recht in de muur, maar sleutelen aan zijn fiets kan ie reuzegoed. Daar is ie uren mee bezig, preciezer dan dat Wim het doet bestaat niet. En Wim is behulpzaam. En last-but-not-least: Wim beleeft geen groter genoegen dan zoveel mogelijk van zijn klimvrienden aan het fietsen te helpen. U voelt het al: ik was het 'slachtoffer' van de maand. We hebben heel wat afgemaild, geskyped, gebeld en gesmst de laatste weken. Welke fiets? Wat moet er allemaal op? Versnellingen, hydraulische remmen, spatborden, verlichting, banden, u noemt het en Wim heeft een antwoord. En daarnaast nog de vraag: hoe krijg je een fiets in Noorwegen? We hebben er heel wat tijd in gestoken (super bedankt, Wim), maar het resultaat is er naar:



Vanmorgen ben ik spijkerbanden gaan halen, Schwalbe IceSpikers voor de kenners. Verder nog een helm, bivakmutsje voor als het koud wordt, lampjes, slot, tubetje vet en een reserveband. Zoals Wim al waarschuwde: welkom in de wereld van het fietsen waar je portomonnee als vanzelf leegloopt.

Tegen het verwisselen van de zomerbanden door de spijkerbandjes heb ik wel een beetje opgezien. Sleutelen aan fietsen is niet echt mijn ding. Dat stelde ik meestal zo lang mogelijk uit. Maar, het is me 100% meegevallen. In een uurtje of twee tijd had ik twee banden verwisseld, lampjes gemonteerd, stickertjes geplakt waar kabels langs de lak van het frame lopen, het supersupersupermooie hightech pompje met ingebouwde manometer erop geschroefd, zadeltasje, stuur, zadel en zadelpen en twee spatbordjes gemonteerd, vet en olie gesmeerd waar dat moet (hoop ik :-)), en heel veel boutjes nagelopen. De zomerbanden (met de mooie namen Nobby Nic en Racing Ralph) mogen in winterslaap.

Vanaf nu kan ik ook mijn bijdrage leveren aan de productie van fijnstof:



Martijn

Laatste zon?

Vandaag viel zonsopkomst zo'n beetje gelijk met zonsondergang. Het is de laatste dag dat de zon te zien is in de stad. Slecht een paar minuten konden we genieten van wat direct zonlicht:



Martijn

vrijdag 20 november 2009

Piggfritt

Achterop bussen staat vaak: "vi kjører piggfrit." Omdat ik te lui was om op te zoeken wat piggfritt betekende, dacht ik dat dat betekende dat ze roetvrij reden. Helaas. Afgelopen Noorse les kwamen we erachter dat dat betekent dat ze spijkerloos rijden. De winterbanden hier zijn voorzien van spijkers. Sneeuwkettingen gebruiken ze hier niet, daar zou het asfalt te veel van slijten, maar spijkerbanden des te meer. Dat verklaart meteen waarom het klinkt alsof alle auto's over grind rijden. Het verklaart ook waarom er overal kleine kiezeltjes op het wegdek liggen. Ik dacht eerst dat die gestrooid werden tegen gladheid. Maar nee, die worden uit het wegdek gereden door de spijkerbanden. Wim wees me erop dat het asfalt hier een andere samenstelling heeft dan in Nederland. Er zit veel meer grind door de toplaag.

Martijn en ik lopen tegenwoordig op pinheels. Letterlijk dus. We hebben spijkerzooltjes gekocht voor onder onze schoenen. Dat scheelt een hele hoop schuivers. We hadden ze woensdag aan toen we gingen wandelen. Helemaal verijsde rotsen kon je gewoon oplopen alsof ze niet glad waren. Lekker handig. Alleen had Martijn het gevoel van:"Waarom heb ik ze eigenlijk aan, het is toch helemaal niet glad?" Maar toen hij zonder probeerde, lag hij meteen onderuit. Maar wij wandelen dus niet meer piggfri.

Martijn heeft een mountainbike gekocht, daar gaan ook spijkerbanden om. Helpen wij het asfalt even om zeep.

Opvallend:
- Jobzone belt bijna elke dag of ik wil werken
- Proffice belt om de dag of ik wil werken, maar altijd nadat Jobzone al gebeld heeft
- PVS wil me wegkopen bij Jobzone, maar dan mag ik niet meer voor anderen werken
- Addecco vond mijn Noors nog niet goed genoeg om als leraar aan de slag te slaan, PVS en Jobzone wel
- Kongsberg Satelit is in mijn CV geinteresseerd
- het lijkt wel verliefdheid. Zodra er je verliefd bent op iemand, raakt prompt iedereen op je verliefd, datzelfde heb ik nu met banen
- Het is zoals ze bij de NAV vertelde, een baan als barnehageassistend kan je goed gebruiken om op gang te komen.
- Martijn en ik zijn doorgestroomd naar een niveau hoger bij de Noorse les
- er komen over vetpotjes langs de weg, gedeeltelijk in het centrum om de ingangen van de winkels duidelijk uit te laten komen, gedeeltelijk in de woonwijken om de entree naar de huizen gezellig te verlichten
- het lijkt sneller donker te worden 's middags, dan dat het later licht lijkt te worden 's ochtends.

Poollicht kijken!

Gisterenavond was het zover. Martijn SMS-de vanaf de klimhal dat er poollicht te zien zou zijn. Ik naar buiten. Maar wat ik ook zie, geen poollicht, wel wat nevel. Gelukkig had ik teruggeSMS-ed naar Martijn met een bedankje, dus hij belt op of ik het kan vinden. Nee dus. Blijkt dat wat ik voor een nevel aan zag, het poollicht te zijn. Nou, niet erg indrukwekkend dus. Na zo'n 10 minuten kijken of het nog wat gaat worden, ga ik toch maar weer de warme kamer in.
Na een klein half uur wordt er op het raam geklopt. Het is Martijn die thuisgekomen is en me de donkere koude nacht in wil lokken met poollicht. Maar deze keer is het al veel duidelijker poollicht, het begint zelfs al een beetje groen te kleuren. Maar als ik het vergelijk met de foto op spaceweather.com hebben we nog steeds niet op het goede moment gekeken. Mocht je willen weten hoe poollicht ontstaat en hoe je aan de kleur de hoogte af kan lezen, lees dan het artikel http://www.swpc.noaa.gov/info/Aurora.pdf

Opgevallen:
- de rijp wordt kapotgereden tot een soort poedersneeuw
- in de krant wordt deze periode als de rijpperiode omschreven. Het lijkt dus normaal te zijn dat het weken achtereen vriest zonder neerslag.
- er zijn voornamelijk ijshockyschaatsen te koop. (Mijn friese doorlopers beginnen helaas hun hout te verliezen en Romkes schaatsen zijn hem te klein geworden, dus we hebben nieuwe nodig)
- Jitske is gevraagd om Zwarte Piet te spelen
- Ja, de Nederlandse gemeenschap laat zijn gezicht zien in Tromsø tijdens Sinterklaas op 6 december
- er zijn regelmatig zaken niet te koop in de supermarkt, die wel tot hun standaardassortiment behoren, zoals Lipton thee, huismerk aardappels, en nog zo wat zaken.
- de verwarmde stoep is inderdaad niet bevroren of berijpt

woensdag 18 november 2009

Schaatsen

Tien minuten lopen van ons huis ligt Prestvannet, een meertje van een paar honderd meter doorsnee. Van het weekend verschenen er foto's in het lokale suffertje van mensen die er aan het schaatsen waren.

Vandaag had ik een vrije dag genomen en vanmiddag hebben we er geschaatst. Het ijs zag er megaslecht uit, allemaal losse stukjes, maar uiteindelijk viel het reuze mee, veel gladder dan verwacht. Ook zijn er niet zoveel schaatsers, zodat het ijs niet zo volledig kapotgeschaatst wordt, zoals in Nederland vaak gebeurt. Het enige lastige is dat Prestvannet heel ondiep is en dat er hier en daar plukken riet boven water komen en dat er een paar (slechts enkele centimeters hoge) eilandjes zijn. Dat zijn dus fijne bene(n?)brekers als je in de schemering (half 4 of zo) wilt schaatsen. Misschien krijgen we van het weekend nog een kans: het ijs zal er nog wel even liggen en misschien blijft de sneeuw nog wel langer weg.

Prestvannet vorige week:


Martijn

zondag 15 november 2009

Sint is ook in Tromsø aangekomen

Iedere middag tegen half drie klink de toeter van de arriverende Hurtigrute door Tromsø. In het begin viel het ons op, daarna tijden niet meer. Tot vorige week, toen het 5 december gevoel langzaam wakker begon te worden... al een paar dagen roepen we, als we de toeter horen, in koor: Sinterklaas... Maar nee, de boot van Sinterklaas komt natuurlijk pas de zaterdag halverwege november.

Gisteren waren er dan ook al ruim van te voren 8 gespitste oortjes te zien op de Prost Schielderupsgate, om bij de eerste toon zo hard mogelijk Sinterklaas te roepen. Helaas, wat we ook hoorden, geen toerer... Toch maar de schoen gezet en netjes gezongen, traditie is traditie nietwaar en je weet maar nooit...




Martijn

PS Uit betrouwbare bron vernoemen: de pepernoten en de kruitnootjes (wie weet het verschil nog?) en de manda's zijn per direct mail ingevlogen vanuit het zonnige(?) zuiden; we zijn Sint dankbaar!

zaterdag 14 november 2009

Spijbelen en sfeer op school

Uit Annette Heffels 'Praten met je puber' haal ik de volgende informatie: "Bijna drie procent van de leerlingen die op scholen zouden moeten zijn, waren afwezig zonder dat duidelijk was waarom ze afwezig waren ... Spijbelen komt vaker voor wanneer de school geen goed systeem heeft om controle te houden op de aan- en afwezigheid van een kind, een systeem dat gebaseerd moet zijn op een goede en snelle communicatie met de ouders over de afwezigheid van het kind. Wanneer ouders meteen op de hoogte gesteld worden van de afwezigheid van het kind zal het spijbelen minder vaak voorkomen."

Toch weet Jitske feilloos te vertellen wie er hoe vaak op het Libanon (haar Nederlands school) spijbelden, terwijl ze van Sommerlyst (haar Noorse school) het niet weet. En dat terwijl het Libanon voor ons gevoel een goed systeem heeft om bij te houden of alle kinderen er zijn en er in Noorwegen een heel ander systeem heerst.
Er is een meldingsboka waarin je achteraf opschrijft waarom je kind er niet was. Dus als een kind niet op school komt, wordt er niet op gereageerd. Er wordt niet verwacht dat je als ouder belt dat je kind niet op school zal komen. De eerste dag dat ze weer op school komen, schrijf je als ouder erin dat ze ziek waren of wat dan ook de reden was.

Misschien dat het verschil in spijbelen dan in het onderwijssysteem gezocht moet worden. Ik citeer weer uit Annette Heffels: "Meestal blijft een puber weg van lessen die hij niet zo belangrijk of saai vindt." Hier in Noorwegen gaan ze heel erg uit van de motivatie van de leerlingen. Het is belangrijker dat kinderen iets leuk vinden dan bijvoorbeeld klassegrootte.
Jitske zat in een klas Spaans met te veel kinderen. Zij en haar vriendin werden in een andere klas geplaatst zodat er een betere spreiding zou zijn over de leerkrachten. Haar vriendin is naar de rektor gestapt dat ze terug wilde omdat ze die andere klas leuker vond. En in het kader van 'kinderen moeten het leuk vinden' mocht ze inderdaad weer terug en kreeg Jitske dat ook aangeboden. Er mag per slot geen verschil gemaakt worden. In dit geval gaat dus het welzijn van een kind in mijn ogen ten koste van het leren van een hele klas. Ik vind dat zelf geen goede afweging. Aan de andere kant, een kind dat uitstraalt dat ze liever in een andere klas zit, heeft ook geen goede invloed op de leersituatie van de nieuwe klas.

In ons Noorse lesboek staat ook een leuke discussie over het onderwijssysteem. De een vindt dat de scholen te slap zijn, dat leerlingen kunnen doen wat ze willen. Die wil graag dat er ook gestampt wordt op scholen en dat er minder gepraat wordt en dat er eerder dan in groep 8 met cijfers gewerkt wordt. De ander vindt dat door al dat gepraat leerlingen leren om te discusieren en dat leerlingen zelfstandig leren te werken. Die vindt ook dat cijfers de sfeer in de klas bederven omdat de een beter zou zijn dan de ander.
Romke moet er ook aan wennen dat er zo veel gediscussieerd wordt in de klas. Hij kwam laatst thuis met:"Mama, nu hebben we de halve les erover gepraat of we voor wiskunde naar het wiskundelokaal zouden gaan of dat we in het klasselokaal zouden blijven. Het wiskundelokaal is een minuut lopen en dan gaan ze er een half uur over discusieren. Gisteren hebben we er al over gestemd en nu beginnen we opnieuw omdat gisteren niet iedereen er was." Ik denk dus dat de leraar hier een mooie kans zag liggen om wat tijd te besteden aan het leren formuleren van redenen, aan het luisteren naar elkaar en het ingaan op elkaars argumenten.

Wat betreft het zorgen voor een goede sfeer en dat de leerlingen krijgen wat ze nodig hebben, daar kunnen we in Nederland nog wat van leren. Er zijn twee wiskundeboeken van de videregående skole (dus de bovenbouw) besteld voor Jitske en een jongen uit haar klas, omdat die zo ver voor lopen op de rest.

groetjes,
Liesbeth

donderdag 12 november 2009

De zon komt op, de zon gaat onder

Ik ben bevooroordeeld ten opzicht van de meeste mensen hier. Vanuit mijn werkkamer heb ik een prachtig uitzicht op het zuiden. Precies daar is de horizon laag, zodat ik lekker 'lang' van de zon kan genieten.

De volgende foto's heb ik vandaag gemaakt tussen 11:06 en 12:38:

11:06

11:21

11:41

12:22

12:30

12:38

Martijn

dinsdag 10 november 2009

Wandelweekend

Afgelopen weekend zijn Romke, Jitske, Wim en ik wezen wandelen. Het was koud, maar niet te koud. Wel erg vroeg donker: om half 4 moest je toch echt binnen zijn. Ieder voordeel heb z'n nadeel: de schemering duurt erg lang, en levert een uur lang fantastische kleuren op, zie de foto's.

Helaas waren de riviertjes half bevroren. Da's lastig met oversteken. Niet bevroren riviertjes zijn makkelijk: je haalt natte voeten en loopt weer door. Bevroren riviertjes zijn nog makkelijker: je haalt géén natte voeten en je loopt gewoon door. Halfbevroren is vervelend. Stenen zijn voorzien van een mooi laagje ijs en dus spekglad. Bevroren water is meestal erg onbetrouwbaar: dun, plus het niveau van de riviertjes verandert voortdurend, dus veel ijs met daaronder een paar decimeter lucht en daaronder ijskoud water. En om het nog leuker te maken: riviertjes hebben hier een serieus verval en dus zijn de meeste ijsvlaktes ook hellend. Onderaan houdt het ijs op en begint koud stromend water. Ideaal recept voor een nat pak. Één rivier kwamen we niet over: na anderhalf uur proberen en een natte voet (en nog 7 droge voeten dus) hebben we plan B maar uit de kast gehaald: de rivier stroomafwaarts volgen tot we bij een andere hut kwamen dan gepland. Het was genoeg uitdaging om alle zijriviertjes over te komen. En Blåkollkoia is ook een gezellige hut!

Water halen in een hut gaat met een metalen 10 liter emmer en een soort overmaatse pollepel. Bij het eerste meertje constateerde ik dat een wak maken in 8 cm ijs net teveel is voor een pollepel. Toen ik bij het tweede meertje aankwam, zo'n 15 meter doorsnee, stortte net de complete ijsvloer daarvan 40 centimeter naar beneden; het meertje was wat leeggelopen sinds het dichtgevroren was. Het gaf een fijne klap, en ik had weer voldoende adrenaline. Nu hoefde ik alleen maar wat schotsen opzij te trappen om een wak te maken. Dat was fijn, want nu hoefde ik geen bijl te halen om aan water te komen. Wel fijn was ook dat ik niet op het ijs stond, dan was ik fijn nat geworden, en had ik nog meer adrenaline gehad.

's Avonds hebben we nog wat vallende sterren en een flinke dosis noorderlicht gezien. Nog steeds geen kleuren, maar wel errug mooi!

Sommige foto's vind je op de diavoorstelling; ze staan allemaal hier.

Martijn

zaterdag 7 november 2009

Pedagogiek

De leraren hier hebben allemaal een 'allmenlærer'opleiding. Dat wil zeggen dat ze alle vakken leren, net zoals basisschoolleerkrachten bij ons. Met die opleiding mogen ze dan, anders dan in Nederland, tot en met de onderbouw van de middelbare school les geven. Sterker nog, als je pedagogiek gestudeerd hebt, wordt je eigenlijk al in staat geacht om alle vakken te kunnen geven. Per slot, als je de pedagogiek maar goed beheerst, zou dat vanzelf moeten gaan. Je kan eventueel je wel verdiepen in een vak, je specialiseren, en dan ga je vanzelf ook meer lessen geven in dat vak.

Omdat de Noren door hebben dat qua kennisniveau ze wat achter lopen t.o.v. de andere westerse landen, is er een nieuwe wet aangenomen, de kunskapslovten. (als ik het goed spel). Dat houdt in dat alle leraaropleidingen aangepast gaan worden en dat dit het laatste jaar was dat je als allmenlærer kon beginnen. Of dit nu inhoudt dat er alleen maar vakleerkrachten komen op alle niveaus is me niet helemaal duidelijk. Wel dat de pedagogen een aardige veer hebben moeten laten.

In de bovenbouw van de middelbare school staan wel alleen maar vakleerkrachten. Dat zijn mensen die wel minstens een jaar pedagogiek hebben gedaan, maar ook redelijk wat vakinhoudelijke kennis hebben. Wat dat precies inhoudt, is me nog niet duidelijk.

Opgevallen:
- De maan gaat niet onder. Dat er poolwinter was zonder zonsopkomst was me bekend (hij begint er duidelijk aan te komen), dat er poolzomer is zonder zonsondergang was me ook bekend. Maar dat de maan niet ondergaat is nieuw voor me. Ik zal de hemelmechanika nog eens door moeten lichten. Misschien komt er ook een periode dat de maan niet opkomt.
- Ik weet nog steeds niet of er op zaterdag nu wel of geen postbestelling plaatsvindt. In de tussentijd weet ik dat er op zaterdag post bezorg wordt. Ik heb van de HRO een verklaring gekregen dat ik daar gewerkt heb. Dat was de enige arbeidsverklaring die ik nog miste van mijn arbeiders. Het schijnt te helpen bij het vinden van een baan. De rektor van Frisvold privat gymnas had erom gevraagd. Nu moet ik maandag maar eens gaan vragen of hij al een beslissing genomen heeft.
- Er is geen markt, behalve een vast kraampje met verse garnalen dat er elke dag staat.
- De biebkaart kan je door heel Noorwegen gebruiken als je je fødselsnummer opgegeven hebt
- Je kan zoveel boeken als je wilt lenen uit de bieb

vrijdag 6 november 2009

Bezoek uit Nederland

Het eerste bezoek uit Nederland is er. We hadden met een groot spandoek, vlaggen en een bord met groot de naam erop op het vliegveld willen staan. O.a. om maar goed duidelijk te maken waar we stonden, zodat we niet gemist konden worden. Maar ja, Tromsø heeft maar een klein vliegveld, beduidend kleiner dan Zestienhoven, dus toch maar niet. Hadden we het toch maar gedaan, Wim keek in eerste instantie over ons heen!

We hebben maar drie slaapkamers, dus als we loge's hebben, moeten we schipperen met de slaapplaatsen. We kunnen natuurlijk altijd een tent in de tuin opzetten. Ik geloof niet dat Wim daar grote problemen mee zou hebben, maar een echt bed is natuurlijk comfortabeler. Deze keer mag Romke zijn kamer aanbieden, bij het volgende bezoek is Jitske aan de beurt (wij ontsnappen natuurlijk de dans ;-) Maar ze mogen wel zelf kiezen of ze in de tørkerom of bij ons op de kamer willen slapen. De badkamer en de woonkamer zijn, zolang er nog school is, geen opties. De badkamer moet ook 's nachts gewoon gebruikt kunnen worden, want daar is de enige WC en de woonkamer wordt uiteraard tot later bewoond dan de bedtijd van de kinderen is, op schooldagen.

Verder hebben we deze week ook Marie in huis, gelukkig slaapt die bij Wim. Marie doet de afwas en helpt bij koken etc., zij hoeft geen ekstra eten etc. Het is wel jammer dat Marie weer samen met Wim verdwijnt.

Het is de bedoeling dat we zaterdag voor een wandeltocht de bergen in gaan en maandag pas weer terugkomen. De kinderen hebben maandag vrij van school en Martijn heeft ook vrijgenomen. Eigenlijk hadden we een skitocht gepland (hier op het eiland) om van Wim skiles te krijgen, maar alle sneeuw is allang weer verdwenen en Wim heeft zijn skis dan ook maar thuisgelaten. Maar een wandeltocht is een leuk alternatief. De voorspelling is droog en zonnig weer met temperaturen rond het vriespunt (hier in het dal), dus hoger zal het kouder zijn.

Aan de andere kant, is het de vraag of ik wel meekan. Helaas heeft het werken met kinderen zijn keerzijde, zoals iedereen in het onderwijs weet. Ik heb een dikke keel, hoofdpijn en spierpijn. Dus of ik dat de anderen aan kan doen? Misschien is het wel de svineinfluensa. Op de barnehage waar ik twee keer gewerkt heb, was dat geconstateerd. Leuk, dan moet ik een week in quarantaine.

Opgevallen:
- die lage zon maakt dat het huis vuiler lijkt
- werken zorgt voor mij dat ik minder geld per maand krijg
- de spruiten liggen hier pas veel later in de winkel dan in Nederland. Ze zijn er al een week
- mandarijnen heb ik nog niet gevonden
- alle kerstzaken liggen al in de winkel (of had ik dat al gemeld?)
- de meeste Noren denken toch al wel dat de herfst begonnen is. Alle trampolines zijn onttakeld, het veiligheidshekken en het springvel weggehaald
- het dak van de overbuurman is af, maar het houtwerk nog niet geverfd. Ik ben benieuwd hoe ze dat doen bij deze temperaturen
- in heel Noorwegen ligt sneeuw. In heel Noorwegen? Nee, in een klein stadje in het uiterste noorden wordt nog weerstand geboden
- volgens Wim is verven hier minder belangrijk omdat het te koud zou zijn voor het hout om te rotten (de luchtvochtigheid kan dan niet zo hoog worden)
- bij wegwerkzaamheden wordt wel het een en ander afgesloten, maar moet je zelf goed kijken om niet in het gat te vallen
- creditcards zijn hier een veel normaler betalingsmiddel dan in Nederland, hopenlijk komt er hier geen IJslandcrisis.
- ze hebben vaak liever dat je met creditcard gebruikt, dan contant betaald. In Nederland kan je vaak korting bedingen door contant te betalen ipv met creditcard

Nog een barnehage

Eergisteren heb ik weer in dezelfde barnehage gewerkt als afgelopen vrijdag. Deze keer was het een stuk minder vermoeiend. Ja, wennen helpt echt. Ook zag ik nu de momenten waarop met de kinderen gepraat werden, tijdens het verluieren en vlak voor de lunch. Tijdens het verluieren met de kinderen afzonderlijk (logisch) en vlak voor de lunch was het met zijn allen liedjes zingen. Tijdens al het aan- en uitkleden gebeurde dat niet zo veel, terwijl dat toch ook zo'n mooie gelegenheid is.

Gisteren heb ik op een andere barnehage gewerkt. Daar hadden ze echte vertikale groepen van 1 tot zes. Ze hadden andere regels. Kinderen mochten zelf eten pakken als ze wilden, tijdens de fruithap kwamen we rond met bakken fruit langs de plaatsen waar de kinderen speelden en konden ze al spelende fruit eten. Verluieren en te slapen leggen of na het slapen uit hun wandelwagen halen, hoefde ik nog niet te doen omdat de kinderen me nog niet zo goed kenden.

Met de oudere kinderen werd duidelijk dat ik al wel redelijk met ze kon praten, maar helaas toch niet altijd alles verstond. Ook hier stond zelfstandigheid hoog in het vaandel. Ze zijn zich er niets eens echt van bewust dat ze daar aan werken, als ik de omgangsregels en richtlijenen voor oproepkrachten zo eens las. Kinderen klimmen op stoelen en eraf zonder hulp. Als ze willen kleien pakken ze netjes een plastic tafelkleed, en als ze dat niet uit kunnen leggen vragen ze om hulp.

Ook hier sliepen alle kinderen buiten, voor zo ver ze een middagdutje deden. En ook hier werden de kinderen uit bed gehaald zodra ze wakker waren, dus geen vaste wektijd. Eten en drinken ook gewoon naar behoefte en zo lang ze erover deden. Tijdens de lunch was het wel weer de bedoeling dat ze bleven zitten tot ze klaar waren. Maar ook hier hoefde niemand vast gezet te worden omdat ze te veel draaiden of opstonden voor ze klaar waren.

Kortom, meer overeenkomsten dan verschillen.

Ik kwam er ook een bekende tegen van de minoritetspråkligekvinnegruppe (3 keer woordwaarde). Grappig. Je merkt trouwens ook, dat het minder vermoeiend is als je al wat barnehageervaring hebt, ook al is het een andere barnehage.

maandag 2 november 2009

Buldrekonkurranse

Tromsø Klatreklubb inviterer til Buldrekonkurranse lørdag 31.oktober.

Konkurransen starter kl. 15 og det kan buldres fram til kl.18.
Påmelding fra kl. 14

Ruteskruere er Petter, Birgit, Chris, Marius og Stian. De garanterer utfordrende og spennende buldreproblem av alle vanskelighetsgrader. Det konkurreres i klassene Blodfersk (junior), Blodpudding og Blodslit for både herrer og damer.

Konkurransen foregår både i buldrerommet og i klatrehallen og disse vil dermed være stengt for andre enn deltakerne under konkurransen.

Konkurransen blir av det uformelle slaget der alle selv er sine egne dommere. og noterer ned når de har sent et problem. Det blir fine premier til de beste i alle klasser.

Vel møtt!

PS. Søndagen etter konkurransen håper vi at flest mulig kan være med å skru opp nye bulder og tak slik at buldrerommet blir klart for nye treningsøkter.


Dus, Wim6a, een leuke uitdaging om je Noors te verbeteren.

Voor de rest: afgelopen zaterdag was er een boulderwedstrijd in de klimhal. De klimhal bestaat uit een klimhal van 10x10x10 meter, plus een boulderhok van 10x10x3 meter. Er waren pak 'm beet 75 deelnemers. Het was dus gezellig vol... Om het feest compleet te maken is losse pof hier nog heel gewoon...

De organisatie was supersimpel: een stuk of 25 routes, iedere greep die je haalt is een punt en de topgreep is 10 punten extra. Zelf je eigen punten bijhouden en om 6 uur je formuliertje weer inleveren. Klaar.

En zoals het hoort bij boulderen wordt het dan vooral een kwestie van elkaar helpen en aanwijzingen geven, een social event dus.

Kortom: een supergeslaagde middag! Van een bekendmaking van de winnaar of een prijsuitreiking heb ik weinig gemerkt. Who cares anyway...

Martijn

De zon komt niet hoog meer

De dagen worden nu echt snel kort. Door de wintertijd is het 's ochtends nog wel op een 'Nederlandse' tijd (8 uur of zo) licht. Maar ter compensatie wordt het 's middags dus ook een uur eerder donker. Om 2 uur verdwijnt de zon achter de bergen. Tussen 3 en 4 's middags wordt het al weer donker. Gisteren om half 12 maakt ik deze foto; aan de schaduw kun je zien hoe laag de zon toen nog stond...



Martijn

zondag 1 november 2009

Halloween

Er vielen de nodige reklameblaadjes in de bus met aanbiedingen voor Halloweenspullen. Zelfs verkleedpakken voor volwassenen. Ik was dus benieuwd hoe dat hier gevierd werd, als zelfs volwassenen er op die manier bijbetrokken werden.

Gisteren heb ik de nodige mensen verkleed naar Halloweenparties zien vertrekken. Ik heb bij een huis aan de buitenkant Halloweenversiering gezien. Martijn heeft dat bij een paar huizen gezien. Maar het was duidelijk veel minder dan in Maine, toen ik daar 1993 gezeten heb. Daar vond je bijna in elke tuin pompoenen, stropoppen, etc.

Jitske is gisteren met een vriendin langs de huizen gegaan. Ze was wel duidelijk een van de oudste die dat deed. Trick or treat heet hier 'knask eller knepp' en de kinderen kunnen zien of ze bij een huis aan kunnen bellen omdat dan de gordijnen beneden open zijn. Als de gordijnen dicht zijn, doen de mensen in het huis niet aan Halloween. Wij wisten daar uiteraard allemaal niet van, en we hebben nooit de gordijnen dicht. Er kwamen dus de nodige kinderen langs, maar niet zo heel veel. Jitske denkt dat dat kwam omdat we beneden geen licht aan hadden. De meeste mensen die de gordijnen niet dicht hadden gedaan, hadden voor de duidelijkheid ook nog het licht aangelaten. Wij gaven dus tegenstrijdige signalen af.

groetjes,
Liesbeth

Barnehage ervaringen

Uiteraard was ik te vroeg bij de barnehage, maar beter te vroeg dan te laat. Ik kwam in een groep met 11 kinderen en drie andere leidsters. Er waren twee førskolelærers en twee vikar (oproepkrachten). Normaal waren er 14 kinderen in de groep, maar er waren zieken.
Kinderen komen pas in de creche als ze een jaar oud zijn, omdat ze hier zolang bevallingsverlof hebben. De groepen zijn meestal ingedeeld van een tot drie en van vier tot zes. Dit omdat de berekening voor het aantal begeleiders per kind gaat over die twee periodes. Dus de meeste groepen zou je als vertikaal kunnen betitelen. Er zijn wel creches waar ze kleinere leeftijdgroepen hanteren, maar dan is met meestal van een tot twee, van twee tot vier, en de ouderen. Hoe ouder de kinderen hoe minder begeleiding er is. Uiteraard is de reden dat ouderen kinderen zelfstandiger zijn dan jongere kinderen, en er dus minder begeleiding nodig is.

Mijn groep had kinderen van een tot twee. Ik vond ze heel erg zelfstandig. Ze begonnen net met het ontbijt toen ik kwam. Elk kind liep zelf naar de koelkast om zijn eigen broodtrommeltje te pakken en mee te nemen naar tafel. Er was een vaste tafelindeling. Zes kinderen zaten aan een lage tafel met kleine stoeltjes en ze bleven over het algemeen gewoon zitten. Dat was ook de bedoeling. Als ze te veel draaiden of op wilde staan werden ze daar op aangesproken, en dat hielp goed. Als ze klaar waren, moesten ze hun broodtrommeltje weer zelf in de koelkast zetten en hun (glazen) beker op de trolley. Ik vond dat ze dat allemaal heel goed deden. Erg zelfstandig. De bekers vielen ook niet om en ze lieten niets uit hun handen vallen.

Er was ook een hoge tafel met een aantal tripp-trapps (kinderstoelen met beugel en riemen), waar de andere kinderen inzaten. Waarom sommige kinderen aan de lage tafel zaten en andere kinderen aan de hoge was me niet helemaal duidelijk. Het was niet de leeftijd. Waarschijnlijk had het meer te maken met hoe goed ze op hun plaats konden blijven zitten.

Na het ontbijt was het tijd om luiers te checken en ze aan te kleden voor het buitenspelen. Het vroor maar twee graden. Alle kinderen hadden lekkere warme skipakken met gevoerde laarzen. Helaas konden ze buiten niet zoveel doen, omdat de grond bevroren was. We zijn daarom maar 'på tur' gegaan. Dus drie wandelwagens met twee kinderen per wagen, een meerijdplankje bij een van de wagens en drie kinderen die zelf liepen. De weg was glad. En dan ga je. Op de rechte stukken geen probleem, maar naar beneden moet je de wagen echt niet loslaten en naar boven is het zwaar duwen. Uiteraard had ik de wagen met het meerijdplankje en dus drie kinderen om te duwen. Na een klein ommetje, reden we weer terug.

De buitenspeelplaats is een heuvelachtig stukje met schommels, een uitkijktoren, een soort tribune, wat bomen en een stroompje en een zandbak. Het zand in de zandbak is geen zandbakzand zoals wij dat gewend zijn, maar gewoon grof zand met kiezelstenen. Het stroompje is bevroren, en de ondergrond ook. De basisschool die naast de barnehage staat heeft een zelfde soort buitenspeelplaats, maar dan met nog een vlak voetbalveldje erbij. Daar werd in de pauze ijverig in bomen geklommen, in het stromende water gespetterd, en gewoon gespeeld, zoals dat ook in Nederland gebeurt. Als kinderen vallen, dan wordt daar eigenlijk helemaal niet op gereageerd. En al helemaal niet zoals overbezorgde Nederlands ouders dat nog wel eens doen met 'doet het zeer' etc. Ik vond altijd dat ik er ontspannen mee omging door 'oeps, daar viel je, sta maar gauw weer op' oid te zeggen. Maar zelfs dat gaat hier al te ver. En als kinderen beginnen te huilen, worden ze getroost met de woorden dat het best wel goed gaat.

Na het buitenspelen was het tijd voor de lunch. Er was bruin brood, tubes kaviaar, prim, leverpastei en jam. Wat prim is, weet ik nog niet. Dat moet ik in de supermarkt nog uitvinden. Ik had gedacht dat ze alleen gezond eten op tafel zouden zetten, maar dat was dus niet zo. Dat had ik uit de boeken over barnehages geleerd, die ik uit de bieb had geleend. We smeerden nog wel voor de kinderen, dat deden ze weer niet zelf. Er was ook rauwe paprika en tomaat waar de kinderen van konden pakken.

En dan het middagdutje. Alle kinderen kregen een warm pak aan (maar niet zo warm als hun skipak) met wanten een een muts. Toen werden ze in hun slaapzak in de kinderwagen gelegd, de kinderwagens naar buiten, en lekker slapen in de frisse vrieskou. Dat scheen de hele winter zo te gaan. Niet elke creche hier doet dat. Het zijn voornamenlijk de creches waar ze het buitenleven hoog in het vaandel hebben staan. Als kinderen uitgeslapen zijn, worden ze uit hun slaapzak gehaald. Het is dus niet zo, dat ze een bepaalde tijd in bed moeten blijven. Dan wordt uiteraard hun luier weer gecontroleerd en worden ze gedeeltelijk aangekleed. Lekker even binnenspelen tot het fruithapje.

Het binnenspelen gebeurt niet alleen in de eigen groep. Ze kunnen ook de gang op, naar andere groepen lopen, naar de bouwkamer gaan, of waar ze maar zin in hebben. Ze hebben dus redelijk wat vrijheid. Het is wel de bedoeling dat er altijd een leidster in de groepsruimte aanwezig is, om een oogje in het zeil te houden.

En de hele tijd wordt er administratie bijgehouden. Of de luier verwisseld is, hoe laat ze in bed gestopt zijn, hoe laat ze wakker geworden zijn, hoe laat ze gebracht zijn, hoe laat ze gehaald zijn, etc. Verder wordt er op een groot whiteboard bijgehouden wat de groep over de hele dag gedaan heeft. De creche waar Jitske en Romke op zaten, hadden schriftjes per kind, waarin specifiek voor dat kind werd bijgehouden wat er voor bijzonders was. Dat was een leuk dagboek, en als ouder schreef je er de belangrijke dingen in voor de leidsters. Ik heb ze laatst nog ingekeken toen we aan het pakken waren voor de verhuizing. Hier hebben ze dus niet zoiets. Bij twee andere creches waar ik een sollicitatiegesprek gehad heb, gebruikten ze ook geen heen-en-weerschrift. Het is een compleet onbekend verschijnsel hier.

Aan speelgoed hebben ze op de basisgroep niet veel. Er is een krat met boekjes, een speelgoedboerderij, een poppenhuis, een verkeerskleed en een bak met lego. Misschien dat in de andere ruimtes ander speelgoed te vinden is. Ik heb ook niet meegemaakt dat er liedjes gezongen werden of verhalen verteld. Maar dat kan heel goed in mijn pauze gebeurd zijn, want de stoelen werden in een kring gezet toen die begon en stonden weer normaal toen ik terug kwam. Aan buitenspeelgoed hebben ze de standaardzandbak spullen en wat fietsjes en auto's. Naast de schommels, wipkip, en gewone wip (en natuurlijk het beekje, de bomen, de heuveltjes etc.)

Er waren minstens vijf oproepkrachten aan het werk op in totaal vier groepen. Ik heb begrepen dat dat heel normaal is. Het lijkt me voor de kinderen niet fijn om met zoveel ongeschoolde krachten die telkens wisselen te maken te hebben.

Wat me ook opviel, was dat ik de kinderen redelijk goed verstond. Die gebruiken ook nog veel meer lichaamstaal. Wat me tegenviel, was dat ik de woorden voor alle gevoelens en lichaamsdelen en kledingstukken niet kende. Dat maakt het lastig om bij het aankleden te praten met het kind. Je weet wel: waar is je voet, waar is je andere voet. Waar is de sok. Je krijgt een sok aan je voet. En meer van dat soort praat waardoor kinderen de taal leren. Ik zal dus nog wat moeten oefenen.

Toen ik op de bus stond te wachten om naar huis te gaan, merkte ik pas dat ik doodmoe was. Thuis heb ik dan ook heerlijk drie uur liggen slapen en heeft Martijn het avondeten verzorgd. Per uur heb ik 119 kronen verdiend (bruto).

Ja Jelle, het was waarschijnlijk een stuk minder vermoeiend geweest als ik eerst had kunnen wennen, net als de kinderen hier zelf waarschijnlijk doen.

groetjes,
Liesbeth