Paaswake

Gisteren was ik uitgenodigd voor de Paaswake in het Karmelitenklooster. Een collega van mij is daar de paasvakantie in het gastenhuis en het leek haar wel leuk om samen naar de nachtdienst te gaan.

Het Karmelitenklooster is het noordelijkste ter wereld. De Karmeliten zijn een gesloten orde. Dat houdt dus in dat ze zo min mogelijk contact met de buitenwereld hebben. Dat komt terug in de opzet van de bebouwing en organisatie van de kloostergebouwen en de inrichting ervan. Zie architectuurgids voor Tromsø voor nadere details. Wat daar op de foto's niet te zien is, is dat al het contact met de buitenwereld door een soort trellis gaat. En moet er iets doorgegeven worden, dan is er een draailuikje. Mocht je meer over de orde zelf willen lezen, dan kan je op hun eigen website terecht.

De paaswake begon om tien uur 's avonds. Buiten werd een vuur aangestoken en met de nodige rituele handelingen werd ook de paaskaars aangestoken. Daarna gingen we in processie naar binnen en stak degene voor je de kaars aan die jij bij je had. Uiteindelijk had dus iedereen een brandende kaars in zijn handen in een verder donkere kerk. Dat is symbolisch voor het verspreiden van het Licht over de wereld, oftewel het Woord van God.

Het viel me op dat ik zo goed als niets herkende van de liturgie. In Nederland ben ik tot mijn 12de trouw elke zondag naar de kerk gegaan en tot mijn 18-de in ieder geval naar de kerst- en paasmis. In Nederland staken we ook wel elkaars kaars aan, maar voor mijn gevoel pas veel later in de wake. En ook maar een keer. Hier gebeurde dat twee keer. Er was ook geen schuldbekentenis. Er was wel een elkaar de vrede toewensen, iets dat ik niet van Nederland ken. Het onze vader werd gezongen en dat herkende ik niet. Pas op het laatst, vlak voor de communie, was er een stukje bekend. Er was ook maar een gezang dat ik kende. Maar misschien zegt dit allemaal meer over mijn geheugen dan over het verschil in liturgie. Hoewel de priester me achteraf vertelde dat het een op maat samengestelde liturgie was.

Met de communie was het ook zo dat iedereen naar voren ging. Als je niet gebiecht had en dus de communie niet mocht ontvangen, of als je niet rooms- of ortodoxkatoliek was, kon je wel de zegen van de priester ontvangen door je rechterhand op je linkerschouder te leggen. Dat was een onbekend gebruik voor mij.

Wat wel heel bekend was, maar totaal anders uitgevoerd, was het paasontbijt. Thuis gingen we na de kerk met ons allen naar huis voor het paasontbijt. Hier deden ze dat in het klooster zelf, met alle mensen die in de kerk aanwezig geweest waren. Het brood, de vis en het zout werden gezegend. Er werd niet meer gebeden voor het eten omdat we dat in de kerk al gedaan hadden. De nonnen kwamen aan de andere kant van het hekwerk nog zingen en ons een goede Pasen toewensen. Op de tafel met het paasontbijt stonden de geverfde eieren, zalm, brood en eiersalade klaar. Ook hier donskuikentjes, narcissen en veel geel als tafelversiering. Een Finse had Finse paaseieren meegenomen om uit te delen. Finse paaseieren zijn uitgeblazen eieren, waar vervolgens door het gat chocolade wordt gegoten. Als je dat niet kent, is dat een aparte verassing. Ik begon dus het ei te pellen om op mijn zalm te doen. Toch maar niet dus.

Uiteindelijk was ik twee uur thuis. Ongeveer twee uur had de dienst geduurd en zo'n anderhalf uur het ontbijt. En dan ging ik voor de chocoladetaart en het fruit al weg omdat ik het zo laat begon te vinden.

groetjes,
Liesbeth