Taktsang op Jitske's verjaardag

De geboortedag van Guru Rinpoche is een nationale feestdag in Bhutan, gevierd op de tiende dag van de zesde maanmaand, die in juni of juli valt in de westerse kalender. Dit jaar was dat 9 juli, toevallig ook de geboortedag van Jitske. Het was dan ook erg leuk dat mijn klas een uitstapje had georganiseerd om de geboortedag te vieren. Zo had ik toch een beetje het gevoel dat ik iets aan Jitske's verjaardag deed.

Het uitstapje was naar Taktsang oftewel Tiger's nest. Het was op deze plaats dat Guru Rinpoche mediteerde en het Boeddisme naar Butan bracht. Vandaar dat het de plaats was waar we naar toe gingen op deze feestdag. Ik had Taktsang willen bezoeken, blij met het idee dat er bijna geen toeristen zouden zijn. Maar we kwamen om in de mensen. Iedereen die kon ging die dag naar Taktsang vanwege de betekenis van de dag en de betekenis van Taktsang. We stonden in de rij bij alle ruimtes waar beelden stonden om onze eerbied te getuigen. We stonden in de rij voor de grot, we stonden in de rij voor de boterthee en boterrijst, we stonden in de rij .... Maar het voelde gelukkig niet als toerist. We hebben maar zo'n 6 buitenlanders gezien

Om zes uur 's ochtends werden we opgepikt door de bus om bijtijds te kunnen starten met de wandeltocht omhoog. Dat betekende zonder ontbijt de deur uit omdat we anders nog vroeger op zouden moeten staan. Romke en ik kwamen in verschillende bussen terecht en ik had het ontbijt. Die zielepoot kon dus pas ontbijten toen we op de parkeerplaats van Taktsang waren. Ik had keus uit twee ontbijten. Hoewel ik had gezegd dat wij voor ons eigen ontbijt zouden zorgen, hadden de studenten toch ook ontbijt voor ons geregeld. En dat ontbijt was bij mij in de bus. Dat liep Romke dus ook mis.

Vanaf de parkeerplaats is het ongeveer twee uur lopen over een redelijk pad. Het enige probleem is dat het alleen maar omhoog is. De parkeerplaats ligt op 2580 meter en Taktsang op 3100. Dat was dus een leuke klim. Al helemaal voor Romke die pas op dinsdag was aangekomen en op 2400 meter had gezeten in Thimphu. Hij was nog niet geacclimatiseerd. De studenten namen gelukkig onze rugzakken over zodat we makkelijker konden lopen. En met de nodige rustpauzes lukte dat inderdaad. Bijna 500 meter stijgen.

Bijna boven kleedde iedereen zich om in de traditionele/formele kleding. Gelukkig had ik in de tussentijd ook een kyra gekocht met hulp van Karma en kon ik me dus ook netjes uitdossen.

Daarna de laatste loodjes. Rugzakken en mobiels en wandelstokken inleveren. Schoenen en sokken uit. Steile trappen op. En dan in elke ruimte, na al die hoogtemeters, 2 keer drie buigingen. Drie buigingen om respect en eerbied te betuigen aan de Boeddha, Dharma en Sangha (de Drie Juwelen). Voor meer uitleg over het idee achter de buigingen, lees bv neerbuigingen-waarom-en-hoe of buigen
Op 3100 meter hoogte na al dat wandelen waren die buigingen moeilijk om te doen vanwege gebrek aan adem. Gelukkig had een van de studenten al uitgelegd dat de verdienste die je kreeg toenam met de mate van afzien. Als je het zo bekijkt hebben we veel verdienste verworven. Dat is anders dan het Christendom, waar Jezus juist aan het kruis stierf om ons te verlossen. In het Boedisme wordt je geacht zelf aan je verlossing te werken.

Ik had ook bidvlaggen gekocht om op te hangen. Op een gegeven moment waren ze verdwenen. Geen flauw idee of en zo ja, waar, de studenten ze opgehangen hebben. Dat maakt natuurlijk niet uit want ze hangen op een winderige plaats om te zorgen dat de gebeden door de wind over de hele wereld verspreid worden. Toch, als Nederlander, had ik verwacht dat we ze samen op zouden hangen of dat ze minstens verteld zouden hebben dat ze ze opgehangen hadden.

Op de terugweg natuurlijk nog de nodige foto's maken. Op de brug bij de waterval scheen een traditioneel moment te zijn.

Daarna de hele afdaling. Dat kostte gelukkig minder moeite. Lunch op de parkeerplaats waar honden en paarden aan het bedelen waren om eten. Toen terug naar Thimphu. We waren om 6 uur weer thuis. Dat was dus 12 uur uit en thuis met een fantastische dag.

Beestenbende 2

Romke deed een interessante ontdekking qua beestenbende.
Er zijn nogal wat vliegen die graag binnen komen in ons appartement. Wat Romke ontdekte, was dat als je een raam open deed de vlieg daar meteen door naar buiten ging. Terwijl het raam aan de donkere kant van de kamer zat en de vlieg voor het raam waar de zon op stond. Alle keren dat hij dat deed (meer dan eens) ging dat op.

Een ander iets dat hem opviel betrof de zwerfhonden. Tijdens de picknick op de terugweg van Taktsang kwamen die bij ons zitten. Ze deden geen poging om uit de schotels te eten, ze bedelden niet, maar gingen gewoon liggen wachten tot ze gevoerd worden. Dat is voor zwerfhonden natuurlijk erg sociaal

Wat de honden betreft. Er zijn er erg veel. Toch zien we practisch geen hondenpoep. Ze krijgen natuurlijk ander eten, maar ze zullen toch wel gewoon poepen. Ik ben benieuwd waar dat dan is

De paarden daarentegen wilden wel uit de pannen eten. Die waren duidelijk minder goed opgevoed. Paardenpoep was ook duidelijk aanwezig

De koeien kwamen niet langs die hebben geen interesse in de mensen. Die gaan gewoon hun eigen gang.

Beestenbende

Ik had zo'n mooi stukje in gedachten toen ik op weg naar boven was. Maar door het werk en alles wat er gebeurd is ben ik het helemaal kwijt. Ik ga kijken of ik er toch nog wat van kan maken.

Zwerfhonden liggen overal te slapen overdag. Op stoepen opgekruld, midden op de weg languit op hun zij, op hun rug met hun poten omhoog in het gras. De wandelaars lopen eromheen, de auto's rijden eromheen. Soms komt een hond om aandacht bedelen, soms hapt hij naar je hielen als je te dicht langs loopt. Maar ze liggen voornamelijk zonnecel te spelen. Laden zich op voor de avond/nacht. Want 's nachts zijn ze actief. Je hoort ze vechten, blaffen, huilen. Alle energie die ze gedurende de dag opgespaard hebben wordt 's nachts gebruikt.
Eten krijgen ze van de Bhutanezen. Je kunt overal rijst en emma datsi vinden dat voor ze neergelegd wordt. Per slot kun je geen eten weggooien. Ik heb me erover verbaasd dat ik nog geen rat gezien heb. Maar misschien zorgen de honden er wel voor dat die geen poot aan de grond krijgen. Het schijnt dat de honden gesteriliseerd worden maar ik zie ook puppies, dus waarschijnlijk lukt dat niet 100 procent. Op de een of andere manier zijn ze wel sociaal ten opzichte van mensen. Ze komen soms kwispelstaartend op je af om wat aandacht, een aai of anderszins. Maar er zijn ook mensen die met stokken lopen, met name 's nachts, om aanvallen af te weren.

Behalve zwerfhonden die zich niets aantrekken van het verkeer zijn er ook koeien en paarden. Het is me niet duidelijk of die van iemand zijn of niet. Maar ook zij liggen overal en lopen onverstoorbaar door het verkeer. De koeien zijn niet heilig en de paarden ook niet. Volgens sommigen zijn ze van niemand want als goed Boedist zijn dieren van zichzelf, maar ik zie wel kaas en boter dus blijkbaar zijn er koeien die gemolken worden en als ze loslopen met hun kalf bij zich lijkt me dat moeilijk. Daar valt nog wat uit te zoeken.

Een paar jaar geleden in Kathmandu zag ik overal apen in de stad. Die ben ik hier nog niet tegen gekomen. Navraag bij de assistenten leert mij dat ze in Thimphu niet voorkomen. Wel in de dorpen waar ze het eten stelen. In Pobjikha, waar we de laatste week blijven, schijnen ze voor te komen. Net als beren. Alleen zijn die beren niet geïntegreerd in de samenleving maar leven solitair

En dan zijn er nog de kakkerlakken, muggen, vliegen, vlinders, vogels en de haan die me elke ochtend wakker maakt met zijn gekraai.